Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Noriden besedad, kozičend, sai
Noriden besedad, kozičend, sai
Veps
Northern Veps
- Nu
, sanu nügüd , kut tö gul’aid ?
- Gul’aim , edou oliba besedad , školha kävelin vähän , mina olin kävunu školha , mindei kävutettaniiž školha , nu – ka ii ofot .
Mina kävun školha , a niičed da prihad kävutaze dorogou , posle revol’ucijad nece .Tuloba , küzutas .Mina školaspei män , a nagrdaze : "Kacu , školaspäi mäneb , sumkan kandab !"Mina edeleze tulin kodihe , dei : "Enambad školha en kävuškande !"Nu , besedahа kävuškanzin jo .
- Besedas mäned , ii sur’ komnat besedas , sihe keradatei , keradase keik niiččed , prihäd .
Konz om ves’s’el’ besed , tulob priheid töuz’ , vätas kadril’ , üks’ kadril’ vät’he , fantįl vät’he , da blanc völ vät’he .Potom tul’ed , esli iilä prihid , ka prihid pidab , otad – «ristįd paned », käraldat kaks’ puikošt’ , mäd vereile da sanud : ”Mechiine , sini ristad , pästa miile prihiid !"Prihiid kulištad , garmoninke tuloba .
- Prihäd možet oma d’o dorogas .
Jesli kel om maks – ka ištuse licovale loučale , parįš sit’ išttaze , a kel iile – ka skamn’ale .Jesli ofot om kudamban prihänke mina ištun , da iilä ofot ištta necen prihänke , gul’aida iilä ofot , nu ka ištumoi skamn’aižele , dei prihä dogadib , mise enamb minunke ii lähte .A eraz prihä peksaze völ , jesli otkažit händast .A kudambale lähteb besedaspei , muretaze st’okkol lampas .
- Kacu , oli miččid .
Nu , a potom gul’eid , jesli vanhamb , mehel’e lähtta , otab i gul’aimaha , gul’ankal’e .Küzub : tul’ed-ik mehel’e ?Pakitaze zakladаn .Zakladan andad jesli , ka tuleba kozil’e .A ed anda .
- Min andad ?
- Hot’ mi , hot’ peik , hot’ šarf .
Andad , ka prihäl nad’oža , tulob kozil’e .A kozil’e tuloba , ezmäks ken-ni tulob roduspäi küzumaha , pästad-ik .A potom .
- Sindei ken tuli küzumaha ?
- Minunno , ka oli t’ot .
Mina olin Ozroilpäi .Kozimehed oliba tuudud höbol hänenno .Hän tuli , mise voib-ik tulda kozil’e .Kozil’e – ka i pästtihe .Mina olin nor’ siičimetoštküme vot olin lähtnu mehel’e .Nu , ka ii anttud mindei mehel’e .Ii tahtoidud antta .Nu , ka oli völ sit’ prihä üks’ , nu i necen prihän taga-se , kudam – ka pagištaze völ homesel , mina magadan , a mama da vel’l’ .Vel’l’ : ”Nece prihä kozičob , ka pidab antta mehel’e ”.Iče dumein : kenen taga tahtoin lähtta – ka andat .Nu i kozitihe , ehtkoižehessei srok , srok pand’he .
- Midä sanuba , konz kozil’e tuloba ?
- Konz tuloba kozil’e , sigou vereil siištaze ezmäks , ii pästkoi pert’he , siištas pordhil , kolotiže , hot’ verei avoin .
Tuloba , saab : ”Tiilatoi nevesta , a miilamoi om ženih .Voib-ik rodn’an tehta ?”.Nu i pästtas : ”Požaluite , požaluite !”.Kozihehed pästad .Nece slau , niičele slau , kozimehid pästtaze .Söttaze , d’ottaze .
- Mil söttaze , d’ottaze ?
- Söttaze , pervim delom tehtaze pirgad .
Pirgad ajet’he kozimehil’e .Kiittaze pirgad .Samvar , kel mida om , kalad .Vin muganažno .Ii äjad vinad jotkoi .Vin vs’otaki oleskelend .Nu i pagištaze .Pidab , srok anttaze .Neche aighassei .Do tr’oh časov peivau libo do dvuh .Jesli srok proidi , nu da ii tuudud sananke , značit svad’bad ii linne .A jesli sanan anttaze , sananke i mäneba .
- Anttaze i srazu sanan ?
- Erašti anttas i srazu .
Oliskenz’ slučajad , ženihod tuleskel’the Matvejansel’gaupei nakka , nu , dei nevesta ii nähnu ženihod , niižne .Sanutaze – pidab mända , nu dei zaraz .Ken edahenpei tuloba , ka ii ankoi srokad , veise poleks časuks bude mäba .Sit’ i lähtod d’o .Eraz anttas väges .A erasil ii anttud väges .Mindei ičtein ženihon taga , ku sanutihe , a kudamen taga kozitihe , mindei ii anttud , otkašte .Nu , dei milei oli vel’l’ nainu neciš posadas .Mö tulim praznikal’e tänna i ei mise , a adivoihe hänenke , tulimei adivoihe .Endou ved’ keik lähtoba mehel’e , nu dei völ ...Papa ženihon dei nevestan ümbärdaze , mise ii tartuiž bol’ vei mi-se .A hänel entä mikš kohtun kibišti , a oli mugoi akeine vrode-ku noid .Nu , ka mö necen akaiženno kävelim siriči , neciš pertiš proiduim , a minun ženih , kudam oli kozinu , okurat mecaspei tuunu .Nu dei verno sanui , s’okrovad iilend , a baboi .Sanui : «Kac , minun nevesta proidui , naprotiv pert’ ».
- Mö tagaz proiduškanzim , nu ka baba sveklanke lähtnu , mänob toižhe pert’he .
Tuli dei sanub : ”Kudam nevesta se om , minun vonuk kozitab ?”.Sanun : ”Ka , mina !Keik kacu sit , nimida kodihe ii d’änu ”.- ”Ka , mikš ed tuunu vonukan taga mehel’e ?”.
– ”Ka entä mikš , ii anttud .”.
Ehtkeižel kodihe tulim , nevestkanno .Besedaha mänim .Besedaha tulim , nece ženih mindei kadrilihe ot’ , kudaman taga .”Mišek sina ed tuunu ?”.
– ”En tuunu , entä mikš , ii anttud .
Svad’ban väta , vel’l’ oli neinu sil vodel ”.– ”Ed voi väta svad’ban , ka abuteižin ”.
Mina kodihe tulin tägä adivoišpäi , möst mehel’e zamekoičen , nu , mužik milei sanub , ženih : ”Jesli ii anttas , tul’ed svad’bata ?”.– ”Muite svad’bata en tuliž , bude ii antanuiž , ka tul’en ”.
Potom kodiš tulin da zavodin taritaze : ”Ankat mehel’e !Ed anda , ka vs’o ravno lähten ”.
- Nu i mindei anttihe .
Tulin – ka kuume mužikad oli – küdu da ženih , mužik da vel’l’ .Kuume lehmad oli .Tulin , siičimetoštküme vot oli .Kacu , hoz’aistvon otin kädehe .
- A svad’ban tegiba ?
- Svad’b tehtihe .
- A kut ?
- Svad’b tehtihe .
Mina dvaccat’ četv’ortįjal vodel läksin ka .Ii ounu vinad da nimida .A svadib obįčno .Vinad oli väha .Svad’beitihe , tuleba otmaha nevestad .
- Ken ?
- Keik roduu ženihon tuloba .
- Höbįl vei kut ?
- Höbįl , höbįl , jesli äi rodud – ka äi höbįd tulob .
A vähä rodud – ka vähemb höbįd .Tuloba , voikatetaze , peivan läbi nevesta voikab .Kut tuloba , ištutaze ženihon .Voikatei oleskel’ .Voikatei tulob i voikatab : ”Вот как гости приехали , зачем к нам остановилися ?».
- Ženihon pästtaze .
Stolan taga hiitasoi , lähttas toižhe pert’he kuna-ni .A nevestad prostitaze .Kahten kesken podruškad , niičed vedeltas käziš , nu a voikatei voikab , a nevesta muganažno , tukad pästtud , vol’a pästtaze .Potom i ženih kuctas pert’he .
- Niidižehtan konz tehtaze ?
- Konz kozitaze , ezmäks sil’mäd risttaze , a potom necen tehtaze večerinkad , kaks’ libo kuume ehtad .
Kel-se üks’ eht , erasel kaks’ ehtad .Podoid’ot vencan peiv pätničan vei kuumanz’peivan , pühäpejan , kuume peivad , nuka kuumanz’peivan , konz svadib .Ženih tulob , tob večerinkha ičeze sestrid libo bratanįid , kudamid kuume da nel’l’ kävusket’he , a potom svad’bad jo tuloba .Ezmeine künduz , jesli nevesta mäneb , mänoba kucmaha , nazįveiše ”kucundale ”.Potom «sil’mid ristmaha » tuloba , risttas i potom večerinkad .
- «Sil’mäd risttas » mugažo večerinkan tehtas ?
- Sil’mäd risttas , ka mugažo sil ehtal večerink .
- Nece ičein kodiš ?
- Ičein , ičein .
A konz svadib jo proidub , ka d’alges , kaks’ peivad olesket’he svad’beitaze ženihon pertiš .
- Ked tuleba niidižehtaha , večerinkoile ?
- Večerinkoile ženihon roduspei i niičen polespei rod keradaze mugažo , nu a mužikan polespäi siga keda priglasib gosti , sestriid , bratanįid .
Keik besed – prihid , niičed .Keik keradaze .
- Mida sigou tehtaze ?
- Ženih tulob – ka söttaze da d’ottaze , nu da toba tomeine večerinkha , podark mitte-ni plat’ libo peik .
Nevestal’e ženih .Večerink lopiže , mänoba ženihon satmaha .Sattaze , a potom kodihe toba .Tuloba kodihe .Magattaha pandes voiktaze .Nuustes möst ken-ni roduspei voikab homesel .Kacu , kuverz’ pidi voikta .
- A nevesta iče voikab ?
- Voikab .
Ken mahtab pripevoita – ka pripevoičeb , hüvin voikab .
- A ženih mugažo tegeb večerinkan prihoile ?
- Ženih priglasib muganažno , eraz priglasib , eraz ii priglasi hänen pert’he .
Kuume
večerinkad , - ka ühten priglasib ičhezenno .A erasišti ii priglasi nevestan polespei .
- Kaikid adivoid d’ottaze vei vaiše ženihon ?
- Ženihon veise , ženihon , žnihon rod d’ottaze .
Tuloba – ka .Ked om večerinkas , sida ii d’otkoi keikid .Ženihon rod tuloba – ka d’ottaze .
- Jal’ges , konz svad’ban tehtas , venčaimaha ?
- Venčaimaha čerkvaha .
Ženihon ištutetaze höbole .Nevestan ištutetaze toižele .Ühtes ii ištutagoi .
- A ženih kut tulob nevestan kodihe ?
- Nevestanno kodihe tulob otmaha .
Svad’biitaze keik .Mina voikun-se sanįin , ka voikatetaze , potom sädatetaze , söttaze , d’ottaze , lähtoba vereil’e .Möst ümbärtaze , pervijad druškad nazįveiše , pletinke ümbärtaze höboid dei keikid .Ištuze dei lähtoba .
- Kut ümbärtaze ?
- Ümbärtaze , prosto ümbri krug proittas pletinke .
Nevesta da ženih išttas pölusel keikuččel kerdal .Pervijal druškal plet’ kädes , tulob , ristan teggob pölusele , toižele .Pölusel ištutetaze .
- Mida sanub ?
- A en teda , mida sanub .
Entä , sanub vei mida .Emboi sanuda .Vencal’e tul’ed .
- Vencale nevestal miččed sobad ?
- Nevestal’e sobid paba mä teda min , ka kudamiš sil’mäd risttüd , ned sobad alahaks .
A siga kel mida om , oma ičiiž sobad – ka ičiiž , a voib i posadaspäi toda , sädatadas vencal’e .Kaik nene pälpei sobad , päl päleti .Keikuččen soban pälpei paneškanded – risttäd sil’mäd da tervehtad sobaha , keikuččen kerdan tervehtab .Sädatetaze .
- Mida pandas päle ?
- Räcin om d’o , nu da d’upk da toine d’upk .
Sil’miden risttes miččed sobad uudud , nu ka niil’e päle .Štanįid ii oleskelnu , ii pandud .D’upk , bizetk .Plat’t’iid ii uunu .Siloi d’upkad ol’dhe .
- Pähä ?
- Pähä peik šuukuine .
Nu i paba i todaze nevestad ženihonno .
- A hibused ?
- Tukad pästtaze , vol’a pästtaze , lenteižed nene .
Lähted ženihonno .Podrušk seižub , kasas piddab .Tulob ženihonno .Ženih tervehtab nevestad , punoltaze muga , podrušk ii anda , pidab vįkupida nevesta .”У нашей невесты золотая коса !”
– sanutaze venäks .
Andab dengiid kuverdan .Askei pästab nevestan .Tervehtab i ištuze loučal’e , söttaze da d’ottaze da vencal’e lähtoba .
- A kasan rušitas eduu ?
- Kas , ezmäi ehteižel venčaimaspei tuloba , nu i sid i ruštaze .
Kas hiitaze , nu dei paba sorok pähä .Sorokad old’he ende .
- Tukad kut paneba ?
- A tukad , kaks’ kasad plet’t’aze tukihe .
Nu i sidotaze sorok pähä .Kidastaškatas , kidad lasktaze : «Хороша ли наша молода ?».A siga mužikiid keranuze .Mugažo dengad vinha pidab .Mužikiid keranus töuz’ .«Хороша !
Хороша !»– lasktaze .
Kerataze dengiid i ottaze .
- Vencoipei tuleba tagaze nevestan pert’he ?
- Ii , ii , ženihonno tuloba , ištuze loučal’e .
Siloi mužikad keradaze .Viritetaze kašlid , kašal’ libo burak , zagoroditaze dorog , ii pästkei ženihod , vįkup pidab .
- Dorogale tehtas ?
- Dorogal’e , dei zakladitaze dorog , soubataze vencoupei tuudes .
Vencoupei tuudes dei vencal’e lähttes .Potom pert’he tuloba , sid i hiitaze kas nevestal .
- Ženihon kodiš ?
- Ženihon kodiš .
- Hiitas , ka voiktas ?
- Ženihonno ii voikkii .
Voik keik lopiže nevestan pertiš , tuloba ženihonno , ii voikkii .
- Ken vasttab ?
- Vasttab s’okrova .
Todaze meidod , anttaze d’oda ženihol’e dei nevestal’e .D’al’ges vencad .Hüünhid pästtaze päliči libo d’uvid tactaze , primet mugoine om .
- Kus vasttab ?
- Pordhil .
Vasttab , nevest tervehtab s’okrovad .
- Anopen ?
- Anopen , anopen .
Ženih tervehtab dei nevest .
- Hüünhed hänuu kus ?
- Hüünhed otnu .
Taceltaze .Ženihon i nevestan päliči päs .Teceltaze .Mijou mugoi obįčai oli .
- Seglaspäi vai mišpäi ?
- Ii , pr’amo üs’käspäi .
- A d’uväd ?
- Dorogal’e .
Nevestannoupei lähtta , siloi dorog pühttaze vastal .Edel ženihod da nevestad .Edel lähteb mez’ , mise vastha ii tuunuiž niken .
- Konz tuleba pert’he ištutadas stolan taga ?
- Stolan taga ištutetaze .
- Poduškil’e ?
- Poduškil’e , poduškil’e .
Möst tehtaze rist pletil , a vencal’e siižutetaze , nevestal’e paba paltin , loskuteižed , konz ottaze , ka otab d’jak .Venceid , d’umalad ristitad , tervehtad i kodihe lähted .A vencad kel pidetaze , kel ii pidagei .
- Svad’bas södaze , d’odaze .
Mugažno pajatetaze .
- Ühten peivan ?
- Nevestal peiv , ženihonno kaks’ peivad .
Peiv , konz svad’beitaze , i toine peiv .
- A lahjad konz ?
- Lahjad ehtkeižel i anttaze .
Toižel peival ”knäzin stol ” nazįveiše .
- Toižel peival ehtkeižel , sundug todaze lahdid .
Kel mitte rod om , erasil možet dvadcat’ štuk nenid räcnid kerataze .Kuctaze hot’ keda , kr’ostnii otec .Äjile , t’otįle dei keikile .Kuctaze : «Приходите , князь да княгиня дарами дарят !»- sanutaze .
Nu , i tuloba , anttaze .
- Ženihon rodn’ale ?
- Ženihon , ženihon .
Nevestan rodn’ale ii ankoi .
- Kut jagetas lahjad ?
- Pervįi drušk om – ka se i d’agab .
Ženihon polespei .Ristiž ottab da .Kunutvardel’e paneb .Sanub ken da tulob da ottab ."Spasibo !
Spasibo !"- sanub .
Kelle andab da po očeredi .Ühten , toižen , vs’o po očeredi .Kel oli rod d’äred ka .Mužikįile – käzipaik , akįile – räcnäd .
- A anopel’e ?
- A anopel’e – kel om ka kaks’toštküme räcint ühtel’e .
Ka vot .
- Laps’ rodihe – ka lehm todihe pridannijaks , tul’ed da lehmän tod .
S’okrovale völ räcnän , ved’ pidab antta anopel’e .Anopel’e oli äi darįid’ .Ka , kaks’toštküme räcnäd .
- Kaik ombeltud ?
- Ombeltud , ombeltud .
Emused .Hijamad omblihezoi otdel’no .Rodoval’e anttihe ühted räcnäd , emud nazįveiše , emused , mužikoile – käzipeikad .
- I käzipaikad mugažo ombeltud ?
- Mugažo višivoittud , ombeltud .
- Emused kut ombliba ?
- Emused; siloi niičed ii gul’eidud – kezau randha vei kuna-se besedal’e – ka ombeltihe , touvel kezertihe .
Mamad uud’he da babad uud’he .Rat’he ö läbi , möhäzessei .
- A konz nevesta marghuze lähteb ?
- Marghuze , koume sutkad proidub , nu i d’al’ges marghuze lähttas nevestanno .
Nevestanno marghuzes kaks’ öd oleskel’the .Nevesta todaze , a nevestan rod tulob ženihonno marghuze .Meidnedal’ oleskel’ d’al’ges svad’bad .Keik rod nevestan da ženihon kuctaze adivoihe .Keik meidnedal’ gostitas ženih da nevesta , možet kuctaze mamad da bat’ad .Nevestan rodhu da ženihon rodhu , ei keikihe eht’koi .Sit’ Sur’ Pühä tegeze .Keik d’o lopiže gul’b .
- Svad’bad keik edel meidnedalid ?
- Meidnedalihessei .
Pühäkes’k nazįveiše , Raštvad proittaze , Raštvoišpäi zavodiše svad’bad Pühäpanmahassei .«Lihapühäpanem » nazįveiše , Meidnedalin edel Pühäpanem .
Nu ka sihessei .Ken molodįjad – ka guleitihe , huzeitihe , höbod old’he ka .Ajeltihe i Kalagehessei , Kalagespei Kaskezaha gost’he .Val’l’astetaze dei .A Surhe pühässei .Se proidub , i sit’ guleikoi ii .
- Konz niičed gadeiliba ?
- Niičed gadeišket’he .
Kerazihe , ümbärdeskeltihe püüdol’e .
- Konz nece oli ?
- Edel Raštvad Sünduma nazįveiše , nu ka vot nenil eigal gadeskeilt’he .
Keraskelt’he , rihes kuleskelt’he – jesli kulub siga vei ii kulunu , kel labidol roib vil’l’ad , nece primetad mugoižed , nu ka sel bohat ženih .Ženihod gadelt’he .A kel luda pihkib – ka gol’l’ ženih .A gadeida – gadeskelt’he .Mida putui , säkijad .
- Paniba mida-sе pölusen alle ?
- Pölusen al’l’e erasišti paneltaze avadim , souptaze nevestad .
Sobad vei kus-ni miš .Pölusihe avadim paba .Nevestale ozutaze , ken tulob avadint pakimaha .Siga erašti nähtas , erašti ii nähkei .Keiveine tehtas muganažno , ken tulob burakon pakimaha , se i ženih .Keiveine tahtas .Konz tulob ženih .Ženihon gadeitihe .Gadeitihe kukoid .Kukoil’e paba bl’odaižele , sorokal’e da kol’ceižel’e; lenteižel’e , sorokal’e da kol’ceižel’e .Kudambehe kokeidab , lenteižehe – ka se neižne mehel’e ii lähte .Sorokale – ka mehel’e lähtob .
- Täu voduu lähteb ?
- Täu voduu .
Lähted vei ed , gadeid’ , gadeid’ .Lähted vei ed , en teda .
- A völ tesarale tegiba ristad , oli mugoine ?
- Ka , oli mugoine , necida emboi sanuda .
Eilend milei slučajad .Mina vähä niidištin , en gadeinu , nor’ läksin mehel’e .Muga se starinoilt’he , tesarel’e ristad oleskelt’he .Keda kozil’e hätken ii tuudud , ka kut-se «roud čapetaze », stareihezoi , miše kozimehed tuliba .
- Konz kudesoikš käveliba ?
- Čudilkod mijau nazįveiše .
Sündumas .Möst Raštvoišpäi Pühäkeskhessei .Kaks’ nedalid , Krešenije praznik-se om .Ka Krešennijahassei .Sädaze prihad , niičed .Erasišti sädaze , sil’mihe paba paik libo mi-ni , mise ii tuteiž , kävutihe besedal’e .Besedad uud’he .Ühthe tuloba , toižhe tuloba .Muga prihad i niičed .Erasašti tundištadas , erasašti ii tundištagoi .Mugoine peiv keradase , mina Kalages olin – ka sanutaze : mö tämbei tul’em , homen tul’em sinna , necil peival , ka kudambal peival sündnuze oled , ka sehe posadaha i lähttas .Sädaze keik hüvihe sädoihe , kel miččed oma , lüütas posadas völ , tuloba , vätaze .Kodiš oleskel’the – ka garmonideke .Toine peiv – toižhe posadaha .Sädod siloi , ii kost’umad .
- Miččed oliba ?
- Ka säkijad raznįjad , sitcovijad .
Plat’t’ad teged .
- Oli , miše omblii käveli ?
- Oli , käveltihe , pidmozerad nazįveihe , Pidmaspei käveltihe mužikad ombelmaha .
Tuloba , kac , minei mida-ni om ombelta , ka minunno ombeltaze .Potom lähttas toižhe pert’he .Mašinan regudhe , regudel vedetihe .Mašinanke käveltihe pertid möto .
- I keded tehmaha käveltihe ?
- Käveltihe , käveltihe .
Keded tegeltihe – ka se ii käveltud , ajesket’he höbul .Tuloba – da kehe stanoviže , neche pert’he keik toba nahkad .Kävutaze , ken ii to , ka otmaha , keramaha .Mecantaga mijou tegeskelt’he keded .Teht’he mäthal – posadas .Kel keded om – ka vöb-gi sinna .
- Sapkoiden omblijad oliba ?
- Uud’he sapkoidenomblijad .
Sapkad kodiš ombeltud uud’he .Kezal – ka käveltihe virziš hiinäntegol’e .Ii edahaks – ka čuukide sijas koužud nazįveihe , da virzud .Keik virzįš kävutihe .Osobenno Kaskezas tägä .Kezal keik virzįš käveltihe .A lapsil – pautnasižed käveltihe .Kacu , pidi kezerta miverz’ paltint .Darįkš dei elädes .Keik pautnasižed : räcnäd , peidad dei kadjad , keik pautnasižed , kal’sonad .
- Kut kezerziba ?
- Käzil .
Siičas naziveiše Sur’ pühä , necil eigal d’o kanghan kudotaze .Peivitetaze , nu i ombeltaze .
- A astjad kuspei tegiba , puspei , vei padanikad käveliba ?
- Padanikad , mijale padanikad – «šimoz’orad » nazįveihe .
Sigäpei vedeltihe .Šimgärespei .Suride koroboideke i ajab posadad möto , nu i kidastab .Vot i padeid i ostad , erašti dengįl’e ostad , erašti vil’l’aha vajehtad .Kagr keratihe .Vil’l’ , padeižen märičeb , en mušta ejik padeižehe vil’l’ad mänob .Ejik padeižid anttaze .Vouged savi vedeltihe Kadantomaspei ajeltihe , mugažo möskeltihe .Ka , sigoupei .
- A luzikad ?
- Luzikad da nene ii tegeskeltud , ned loukaspei osteltihe .
- A puižed ?
- Pavarič puine .
Lihän krušt’t’es tel’l’ mugažo .
Noriden besedad, kozičend, sai
Veps
Northern Veps