VepKar :: Texts

Texts

Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help

Uskon, kaičen istorijad

Uskon, kaičen istorijad

Veps
New written Veps
Elokus Moskvas oli tehtud IIIKodiröunan tehuded-telekinoforum (”Родные тропы”). Necen konkursan finalaha om lähtnu Karjalan TV-n radnik, vepsläižiden teleprogrammiden tegii Maria Filatova. vastsimoiš Marianke da küzelim hänel konkursan polhe.

Maria, starinoiče necen konkursan polhe, oli-ik jüged putta finalaha?

Nece telekinoforum om nor’, no kaikuččel vodel sihe oigetas kaik enamba fil’moid. Täl vodel konkursale oigetihe enamba kahesadkümned teleprogrammad. Nece om todeks sur’ lugu. Žurijoukule pidi kacta kaik fil’mad i valita parahimid. Meiden rahvahaline redakcii om oigendanu kuz’ fil’mad. Muga oigenzim fil’mad kaikuččehe nominacijaha. Žurijouk om valičenu meidenAigoiden sidoi-ciklan vepsän kelel. Kaks’ fil’mad neciš ciklaspäi putui finalaha.

Starinoiče necen ciklan polhe. Min polhe se om?

Neciš ciklas om viž fil’mad i kaikutte om kuti ekskursii Šoutjärven vepsän etnografišt muzejadme. Nene fil’mad starinoičeba kut muzejan polhe, muga vepsän rahvahan polhe, sen enččes elos, veroiš, tradicionaližiš radoiš.

Kenen nece idei oli i konz zavodihe rad?

Idei oli minun. Minä jo amu sebrastan vepsän muzejan pämehenke da radnikoidenke. I minä jo amu tahtoin tehta teleozutesen muzejan polhe. Ved’ se om lujas bohat i sen polhe voib starinoita lujas äjan. Nece idei tuli eloho männudel vodel sen taguiči, miše muloi muzejal oli jubilei, i minä tahtoin tehta kuti lahjan muzejale. No pidab sanuda, miše hot’ idei oli-ki minun, kaik-se nece om äjiden ristituiden rad. kaiken aigan radam surel gruppal. Ved’ fil’man tegeb ei üks’ mez’. Rados oma kameramez’, fil’man ohjandai, ristitud, kudambad oma kadrantoižel polel”. I muzejan radnikad mugažo oma tehnuded suren radon. Sikš, pidab sanuda, miše nece om meiden ühthine rad. Kaik radoiba surel tahtol, panim henged fil’maha, i voib olda sikš, saim konkursal hüvän arvon. Tahtoin sanuda suren spasibon meiden abunikaleJurii Mihailovič Mugačevale. Hän lugi tekstad neciš fil’mas i ičeze azjal čomenzoiti sen.

Sinä sanuid, miše oli tehtud viž fil’mad. Ezmäine fil’m oli vepsläižiden kaceges miruhu. Oliik jüged ozutada sidä fil’mas? Mikš olid valičenu necen teman?

Kaikutte ekskursii muzejas zavodiše starinaspäi, kut vepsän rahvaz nägeb mirud. Ekskursijan vedäjad starinoičeba mifologijas, uskondas. Om tetpas, miše vepsläine rahvaz pidäb sures arvos londust, miše om veroid ižandoihe da emägoihe. Meletan, nece om oiged azjzavodida ekskursijad muzejadme neciš temaspäi, ved’ se andab adivoile kutikuvanvepsläižiš, heiden tabas, heiden elos. Snimda ezmäižen fil’man oli jügedahk: tem om mugoine, miše pidi meletada, kut paremba ozutada sidä. eskai pirdim iče kuvid i panim niid fil’maha.

A min polhe oma toižed fil’mad?

Toine fil’m starinoičeb vepsän pertin polhe. ozutim sijad, kus eli vepsläine kanz i starinoičim, kus seižub kaikutte predmet i mikš se seižub necil sijal. Meile oli melentartušt, miše kaikuččel predmetal oli ičeze sija i se oli valitud ei muite. I eskai kaikuččel kanznikal oli ičeze sija, ozutesikš, stolan taga.
Toine da koumanz’ teleozutesed koskiba tradicionaližid radoid: mužikpoližiden da akoiden radoid. starinoičim, miše kaikutte vepsläine mužik mahtoi tehta puspäi midä taht. Mugažo pagižim kalatesen da mectusen polhe. Akoiden radoile andoim mugažo kogonaižen fil’mantägä oli min polhe starinoitaakoil kaiken oli äjan radoid kut kodiš, muga pöudol da mecas. Videndes fil’mas starinoičim, mitte irdnägo om vepsläižel pertil, ozutim sen arhitekturad da sel’genzoitim, miše kaikuččel pertin čomitesel oli ičeze znamoičend.

Fil’m arhitekturan polhe om sanu konkursal erižen premijan, omik muga?

Ka. em vägestanugoi nominacijas, no saim kaik-se hüvän prizan. Sikš miše finalistoid oli äi, a nominacijad oli vaiše kuz’, ka žuri om pätnu antta ližalahjad niile fil’moile, miččed tuliba heile mel’he. Meile-ki anttihe mugoine specpriz. Nece om sur’ vägestuz meiden täht. Meiden fil’m oli üksjaine ei venän kelel. Žurijoukule tuli mel’he, miše meiden redakcii kaičeb ičeze kelid, tegeb äi fil’moid mamankelel, se-ki arvostadihe.

Midä void starinoita necen foruman polhe? Oli-ik melentartušt ühtneda sihe?

Ka, forum oli todeks melentartuine. Finalistoiden täht tehtihe hüvä programm. Kaikutte päiv oli täuz’ erazvuiččil azjtegoil. Tehtihe ekskursijoid Moskvadme, oli äi melentartuižid vastusid kino-ohjandajidenke, fil’moiden tegijoidenke. olim Moskvan tetabal telekanalal, nece-ki oli hüvä azj. Voin sanuda, miše nece forum andoi hüvid melid meile kaikile da tahton rata edemba.

Fil’moiden tegend, nacein, pakičeb kaiken aigan hengen libutandad? Kuspäi sinä sad väged? Midä lendab sinun henged?

Ka, ei sa tehta teleprogrammid tühjal hengel. Kut kirjutada kirjoid vai kirjutesid ei sa pal’hal südäimel. Minun henged kaiken aigan koskeba ristitud. Ved’ kaikuččel ristitul om ičeze istorii, ičeze elo-oza, ičeze taba. Minei om mel’he snimda programmad vepsläižiden polhe. Sikš minä vedän ciklan, miččel om nimiVauktan vesin starinad”. Minä tahtoižin jätta nenid rahvahan starinoid istorijaha.

Om tetpas, miše ei kaikutte vepsläine el’gendab vepsän kel’t. Ked oma sinun fil’moiden kacujad?

Kaik meiden fil’mad kätas venän kel’he. Kacui voib kundelta vepsän kel’t i lugeda venäkeližid subtitroid. Nece azj surendab kacujiden lugud. Minä toivon, miše tegen tarbhašt radod. Voib olda, kahtes sadas vodes päliči ei linne jo vepsläižid, ken tedab... No fil’mad kaitas internetas, i ku ken-se tahtoiškandeb nägištada, ked oliba vepsläižed, miččed oliba vai tahtoiškandeb kundelta vepsän paginad, ka hän kebnas avaidab meiden fil’mad i nägeškandeb kaiken ičeze sil’mil. Minä uskon, miše kaičen istorijad, i nece mel’ mugažo andab minei väged.