Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Švecova Darja . Suren voinan lapsed
Švecova Darja
Suren voinan lapsed
Veps
New written Veps
Joga voden
9.päiväl semendkud Venäma praznuičeb Vägestusen päiväd .Necidä päiväd , konz lopihe Sur’ voin , konz meiden male tuliba mir da tünüz’ .Täl vodel Venäma praznuičeb 75-vottušt jubilejad Vägestusen päiväspäi Sures voinas .Hüvä , miše oma ristitud , ked voiba starinoita ičeze muštlosiš voinan aigan polhe .Rahvahan henges nügüd’-ki eläb mušt necen jügedan varukahan aigan polhe .Äjad vepsläižed oma voinan lapsed .Heiden muštos völ eläba necen jügedan elon , näl’gän da varaidusen kuvad .Meile tuli oza tedištada , kut heiden kanzad eliba sil varukahal aigal , ved’ siloi vepsän ma oli finnoiden valdas .
Karjalan valdkundan vepsläižiš küliš eläba voinan lapsed – nene ristitud , ked ičeze lapsiden silmil nägiba voinad , näl’gäd da varaidust .Änižröunan küläd oliba okkupacijas 1941.-1944.vozil .Äjad ristitud evakuoitihe toižihe lidnoihe , ozutesikš , Saratovaha vai Molotov-lidnha .Äjad kanzad jätiba ičeze kodiman da putuiba toižihe lidnoihe da eskai maihe .Kanzad , miččed ei tahtoinugoi jätta ičeze kodid da elomištod , jäiba okkupacijaha .Hö eliba varaiduses ühtes suomalaižiden saldatoidenke kodiküläs i toivoiba , miše pigai nece jüged aig lopiše .
Toižegen külän eläi Venera Aleksandrovna Päžijeva om sündunu vodel 1938.Nece oli varukaz da jüged repressijoiden aig .Konz zavodihe Sur’ voin , penikaine Venera jäi mamoinke posadaha , a tatoi läksi kaičemha kodimad vihanikoišpäi .Venera Päžijeva johtutab : ”A tatoi läks’ voinha , ka mina olin verajil , mašin ozutadihe , mužikad ištuiba .Tatoi prosttihe minunke i läks’ ...Finnad meid kosktud ei .Mö olem vepsad , ka miid hö ii kosktud .Ku vaiše mužikiid …Finnad sigä eletihe da rat’he .Miid , lapsid , ii kosktud .Muštan , finn ištutab mindai taburetkaha i ninga hän ühtel kädel lendel’ , harjoitel’ ninga ”.
Mužikad läksiba voinaha , a naižed da pened lapsed jäiba kodihe .Heiden elo vajehtihe , pidi äjan rata , miše sötta da jotta ičtaze .Kaiken-se lapsed läksiba školha , kus hö openziba suomen kel’t , vändiba irdal da abutiba mamale kodiš .
Konz zavodihe voin Valentina Sem’onovna Mironova , Kalag’-külän eläi , oli völ lapsen .Hän mugažo muštab , kut vepsän male tuliba suomalaižed saldatad da mitte elo oli sil aigal .Hän johtutab : ”Kalages om sur’ mättaz , finnoil oli pušk sigä letud .Siloi mecad ii olnu , ka kaik näguihe .Mäthal finnoil oli batarejad tehtud .Sigäpei kaik näguihe Kaskezahassai , Pagast da Toižeg .Binoklil kactihe päliči Anižes , miše nikus , nimidä ii tulnuiži .Finnad lujas vareitihe partizanoid .Muga i elim ”.
Suomalaižed läksiba vepsän malpäi vodel 1944, no jätiba jäl’ges ičtaze äi minoid meiden agjaha .Miše heitta minoid , Šoutjärves oli tehtud min’oroiden kursad noriden neiččiden da prihoiden täht .Enamb kursil oli neiččid .Anna Ivanovna Kottina , Šoutjärv’-külän eläi , starinoičeb : ”Kezal Kaleiges kaikuččen ön oli strel’b mägelpäi .Kerdan snar’ad langeni meiden pertin taga .Pert’ ani lendi , hüppähti , iknoil ii olnu st’okliid .A völ finnad pand’he minad …Kerdan babanke kävelim Toižegehe , a dorogal venub saldat , mugoine vägev , hivä ristit , vaiše jaugoita .Putui minale .Sikš dorogad möto oli äi kaumoid .Mö em tetud , ken om min’orad , vaiše konz oli 30 vot Vägestusespei , siloi vaiše tedištin mina , ked olt’he min’orad .Hiid oli 86 neičukašt ”.
Konz voin lopihe , ristitud zavodiba pörttas kodimale .Rahvaz uskoi , miše uz’ elo linneb paremb .No elo ei tehnus kebnembaks , kaiken oli äi jügedusid .Pidi udištada rahvahan elomišt , leta pertid , sildoid da dorogoid .Äjad saldatad ei pördnus kodihe .Oli sur’ oza vastata ičeze vägestajad , sebata tatad , poigad vai mužikad .Nina Iljinična Malkova vepsläižes Kalag’-posadaspäi voib sanuda voinan polhe vaiše mamoin da baboin starinoiden mödhe , no kut hänen tatoi tuli voinaspäi , hän muštab lujas hüvin .Nina Iljinična Malkova johtutab : ”Tatoi pördihe vodel 1944, Süvärin polespäi .Milei oli nel’l’ vot , no necen mina hivin muštan .Tuli tat , ištiihe sijale , kus čai pand’he , i sanii : ”Tule tatanno ...”, a mina saniin : ”Sina ed ole minun tat , minun tat om voinal ”, varaižin mina .Tat tuli bol’nii , hänel oli vacan läžund , i jo vodel 1953 hän kol’ .Hän nikonz ii starinoičend , kus hän oli voinan aigan , midä tegi sigä .A mina olin penikaine , iče en küzelend ...”
Nügüd’ meil om jo voimuz küzuda ičeze baboid da dedoid heiden muštlosiš voinas .Küzugat voinan lapsid , veteranoid , ved’ mušt neniš jügedoiš voinan voziš da sures vägestuses eläškandeb vaiše heiden starinoiden abul .Mö kitäm kaikid veteranoid heiden vägestuses Sures voinas , ved’ voin ei jätand homaičemata ni üht kanzad .Toivotam heile vaiše tervhut da pakičem Jumalad , miše meiden lapsed eližiba mirus i nikonz ei tedištaižiba , mi om nece varukaz voin .
Suren voinan lapsed
Veps
New written Veps