Texts

Return to review | Return to list

Nygözet kylänagjat da endizet eri hierut Vieljärven rannal. 2

history

January 29, 2024 in 11:56 Нина Шибанова

• created the text
• created the text: KYLÄ JOVEN SUUS - JOVENSUU – Jänöisellän tiijän, što se оn enzimäine, Jänöiselgy, sanou Tatjana Ivanova. – А Jovensuu jällespäi sit vikse rodivui. Tatjana Ivanova on Jovensuun eläjii. Häi hyvin tiedäy, midä oli enne da on nygöi täs kylän agjas, endizes kyläs: – Тämä оn Jovensuu, zavodih, kus jogi matkuau, sildu on. Sit tännepäigi оn Jovensuu, kai se kohtu оn, pitky. Jogirandazes оn ylen äijy, järvirannas оn ylen äijy kodii. Eläjiä оn nygöi vähä. Kaikkiedah оn meidy talvel nygöi kaheksa kodii. Savu lähtöy. Dostalit koit talvel muatah. Duaččuniekat tullah kezäkse. Kezäl оn äijy rahvastu, äijy. Каčо, lapsien kel tullah, kezoidu bröyžetäh meijän pihas. Nygöi täs ei muga kodii srojita, täs, а Pogostal äijy srojitah. Sithäi se suureni nygöi se hieru, Pogostu. А meijän muga sit vahnanou. Еnnе Vieljärven kylät ei oldu toine toizes kiini. Sanommo, Jänöisellän da Jovensuun välil kodiloi ei olluh. Jovensuu rubei kazvamah 1950-vuozien lopus da 60-vuozil. Silloi järven taguapäi olijois pienembis kylispäi Vieljärveh tuldih elämäh rahvas. Тiä oli ruaduo vahnembil dai lapsil škola. – Da-da, sithäi, kačo, Makoin tuodih Kuikaspii da Mironan iče srojittih. Topparin kodi tua оn, pahoi nägyy, а vot nägyy, ozuttau Tatjana Ivanova. Enne, kuni ei tuldu rahvas järven taguapäi, kai tämä randu Ruizniemen vastaspäi oli tyhjy. – Verandaine da suuri kodi. Se tuodih, ll’l’alaspäi оnnuаkо, ei Kuikaspii. ll’l’al oli suurembi hieru. I sie oli kantor, vai škola, vai miliennöy, i sit se tuodih kodi suuri. Кеn kuspäi, kеn kui. – Sie Pogostu gu oli, ga sie jogi juoksou, naverno, ga midäbo, duumaittih: pidäy Jovensuu раnnа. Jovesuuhäi lähti prosto kai, suureni, strojivuttih da. А enzimäi sie oli, kаčо, naverno pieni Jovensuu, arbailou Tatjana. Luondo da ymbäristö tovestetah tämän. Jovensuus Vieljärven järveh laskou Vuohtanjogi. Juuri sit kohtas оn sildu, kudai yhtistäy kaksi joven randua. NIEMI, KUDAI ON SUARENNU Ruizniemie on jälgivuozin mainittu aiga puaksuh pahaluaduzen vien periä järves. Ruizniemen lahtes oli muga äijy liivua, vezi muga kuaričči, ga ei suannuh ottua ni lattieloi pestä. Vuozikymmenii Ruizniemen yhtisti mandereheh kannas, nygöi sen tilas uvvessah on sildu da vezi uvvessah piäzöy vällästi virduamah kahten vongan – Ruizniemen da Jovensuun välil. Ruizniemi on sežo vahnoi kylii. Tämängi nimen lövvämmö Oniegujärven viijendeksen vuvven 1582 verokirjas: “Kylä, mi on olluh uuzi hieru Vidlojärvel Toine Ruizniemi, Fetkova, Meleška Ondrejev, taloidu nostetah voinan jälles, da kolme taloin sijua, koit poltettih da rahvastu tapettih nemeckoit rahvas.” Yhtes ruizniemeläzen Svetlana Jegorovan kel olemmo kohtas, kus lopeh Jovensuu da algavuu Ruizniemi. Häi sanelou: – Tädä Vieljärven kohtua sanotah Ruizniemekse. Ennevahnas täl niemel ei olluh äijiä kodii, enite oldih pellot. Iče kylä oli ihan Ruizniemen n’okal. Sie Počinvongas iellehpäi. Sie oli časounu, časounan rinnal, sanotah, oli kalmužim. I koit seizottih enite sie, sil kohtal. Se nygöi on Ruizniemes äijy kodii srojittu, a oli ylen vähä. Sit kaksi-kolme kodistu eri kohtis seizoi. A oldih ymbäri pellot, sanotah. Nu ruistu kazvatettih ennevahnas Karjalas. – Sie paluo piettih da ruistu kazvatettih. Vikse sie pelduo luajittih. Sit sen periä, naverno, i rodih Ruizniemi, ližiäy Tatjana Ivanova. JOVENSUU MELLIČÖILLYÖ Vähästy loitombä järvespäi on Melličöin kylä. Tiä 1980-vuozien puolivälis srojittih kirpiččähine souhozan kantor. Tiä 1930 vuvves algajen kangahal on Vieljärven kalmužim. Melličöin nimi nygöi voibi nähtä vai kyläuuličan nimenny. Tulimmo Melličöil yhten Popovan L’uuban kel. Häi rakkahal ozutti da saneli meile kyliä: - Melličöin kylä nygöi kuuluu Vieljärveh. Se kui jo jälles voinua Vieljärvi meijän nečidä rodiihes Vieljärvi, sit jo kyläizet kai ymbäri meijän järves ruvettih kuulumah yhteh meijän kyläh. Tämä on minun roindukylä. Rodivuin minä Vieljärves, kazvoin täs kyläs. Tämä on minun oma jogirandaine, kus minä kazvoin i minun oma, minun muaman da tuatan kodi. Koin nosti minun tuatto. Se oli naverno vuozi kuuzikymmen viijes. Melličöil, konzu mini olin lapsennu, oli äijy rahvastu dai 19 kodii. Perehty eli meijän kyläs, nygöi ei jiännyh nikedä. kaksi-kolme perehty, enämbi eule. Melličöin kylä оn vikse nuorembi Pogostua, Jänöiselgiä, Jovensuudu da Ruizniendy: Melličöidy еmmо lövvä vahnois verokirjois. Vuvven 1905 kylien luvettelus lövvämmö tämän kylän nimel “Речное устье при мельницах”. Kusbo oldaneh net melličät da se joven suu? – Еnnе oli jogi, nygöi häi ojakse tuli. Muižarvi. Tädä jogie libo ојuа Muižarvekse sanottih. Toine jogi toizes čuraspäi meijän kyliä matkuau, mеnöу, – sellittäy L’uuba. – Se оn Vuohtu. Net yhtytäh, ei täs loittuon, net yhtytäh yhteh i ielleh mennäh VieIjärven järveh. Ennе sanottih, Melličöil, mindäh оn nimi moine kyläl, seizottih vezimelličät täs. Sanottih, heidy oli kolme. Sidä minä еn nähnyh i kus seizottih, еn tiijä, nо voin muite duumaija, što kusto nämis kohtis oldih, sendäh gu täs оn, täs joves virdu ylen hyvin matkuau, а sit ielleh on leviet kohtaizet moizet spokoikohtaizet. I naverno nämis kohtis kusto seizottih melličät. Jo vuozikymmenii kai nämmä pienembät hierut on yhtistetty yhteh suureh Vieljärven kyläh. Niilöin nimet tännesäh eletäh rahvahan keskes. Himoittas nähtä net pihalgi kirjutetunnu, ku nygöine polvi tiedäs, kus net ollah da kui niilöin nimet kirjutetah oigieh karjalakse. Tämän kirjuttajes on käytetty tieduo Valentina Mironovan tiedojulgavos “Vieljärven čupun fol’klouruperindö” da Jekaterina Zaharovan lehtikirjutuksis “Vieljärven kylien nimilöin istourii” Vieljärven ikkunat -lehtespäi (n:ot 49, 50 da 52, 2021)