ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Maria Filatova. Om-ik tärged valdale rahvahan mel’?

Maria Filatova

Om-ik tärged valdale rahvahan mel’?

вепсский
Младописьменный вепсский
Karjalan küliden pämehed ei valikoi rahvahal, a pandas radsijale valdmehil. Neciš problemas jo amu holduba Karjalan rajonoiden administracijad. Änižröunan eläjile mugažo sanutas, miše pandud posadan pämez’ om paremb, mi valitud rahvahal. Tahtoiba-ik posadoiden eläjad iče valita pämest vai hökkahtuba, miše posadan pämehen sijale tuliži veraz mez’?
Sen polhe oli letud küzund Kalag’-posadas.

14. päiväl sulakud Kalag’-posadas oli vedetud sessii, miččes pättihe, kut tulijal aigal linneb valitud Kalagen, Kaskezan da Toižegen pämez’: linnebaik valičused vai pämez’ linneb valitud valdmehil.
Sessijale tuli kuz’ deputatad seičemespäi. Suimal oli sanutud, miše üks’ deputatoišpäi jäti ičeze valdoiktuded. Nel’l’ deputatad änesti ustavan vajehtusiš: tahtoiba, miše valičusid ei oliži. Kaks’ deputatad pidätihe, ei änestanugoi. Sessijal oli pättud: ustavaha pidab panda vajehtused, täl vodel pämehen valičusid ei linne.
Kut-žo muga tegihe? Om-ik se tozi, miše rahvaz ei tahtoi iče valita tulijad pämest? Kundeltihe-ik rahvahan melid?
Kut tedištim, sen polhe pagištihe vaiše Kalag’-posadan eläjidenke. Nece vastuz oli tehtud Kalagen školas, miččen pämez’ om deputatoiden sovetan predsedatel’. Vastusele tuliba školan opendajad. Kahesa mest ei änestand, ühesa hökkähtui heitta valičused. Kaskezas da Toižeges mugoižid vastusid rahvahanke ei olend tehtud.
Kalagen sessijale kacmata pahaze säha tuli Änižröunan pämez’ Aleksei Lučin. Hän sanui: ”Minä meletan, miše pandud valdmehil posadan pämest voim tarktemba kodvda, voim tarkištelda, kut hän radab”.
Ken-žo tuleb pämehen sijale? Linneb-ik nece mez’ vepsän malpäi vai veraz, tundmatoi mez’? Sessijal sanutihe, miše posadas linneb tehtud komissii, miččehe tuleba posadan deputatad. valičeškandeba pämest konkursan pohjal. Sid’-žo sessijal sanutihe, miše vepsän man posadoiš ei ole vaumišt mest, ” em kazvatanugoi hüväd kandidatad”.
Sessijale tuliba posadoiden aktivižed eläjad. Jevgenia Fotejeva sanui, miše elo kodiküläs tehtihe jügedaks: ”Meil tal’vel ei kaik fonarid radaba. Rahvaz varaidab lähtta irdale, varaidab händikahid, kudambad oma sönuded kaik koirad. Meile, vanhembale pol’vele, om opal kacta, kut meiden kodiposad koleb”.
Jevgenia lendi küzundan hudroiden fateroiden polhe. Rahvaz ei voi sada uzid fateroid, ei voi kebnas sada mad-ki sauvondan täht.
Äjan pagištihe kividen saskelmižen polhe. Mašinad kivenke ajeleba lujas paksus, ned murendaba mugaki pahad ted. Mikš ei sa tehta kožmused valdkunadan da kividen saskelmižen firmoiden keskes? Aleksei Lučin sel’genzoiti rahvahale: ”Kividen saskelmižen firmad ei makskoi nalogad rajonan da posadoiden b’udžetaha. Mugoine om zakon. Koheta ted ei ole dengoid”.
Sessijal pagištihe siš-ki, miše Kaskezas äi vozid ei voigoi tehta ted kaumišton pol’he. Ten piduz’ om vaiše 600 metrad, no nece te om tärged rahvahale. Sügüzespäi kezahasai kaumištole ei sa sadas. Neche da toižihe problemoihe valdmehed ei voinugoi löuta pätusid: ”Ka, eläm gol’l’as mas, eläm dotacijan sajan regionas... Okha teiden posadoile putub hüvä ohjandai, kaik linneb hüvä”.
Ken-žo ohjandaškandeb vepsläižid posadoid jo läheližel aigal? Kaik varaidaba, miše nece linneb veraz mez’, kudambale om üks’ kaik, mitte elo-oza varastab vepsläižid. No meletades muga kaik varaidaba da oma vaikti. Om-ik nece meiden vepsän rahvahan taba vai niken ei jo usko, miše midä-se voib vajehtada? Kaik nece azj sündutab vaiše küzundoid.