ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Kui gostii vastattih

Kui gostii vastattih

карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Karjalazet ylen äijäl suvaittih gostii vastata. Enimyölleh gost’at tuldih kyläpruazniekale. Oli enne mostu. Dai nygöi vahnat ristikanzat mustetah, kus da konzu oli mittuinetahto päivy.
Mostu pruazniekkua oli äijy Anuksen randazel. Mainičen täs vai erähät, kudamat tiijän buaban da muaman kerdomuksis.
Čilmien hierus piettih kyläpruazniekannu Sreten’n’ua. Rahvas sanottih: “Jälles Sreten’n’ua puun ladvas kolmie päiviä enämbi lumi ei pyzy”. Toine pruazniekku oli Kuivu Iivan.
Tuuksel kyläpäivänny oli Jyrgi. Pruaznuittih Kevät- da Talvijyrgie.
Mugaže Kuittizen hierus piettih kaksi Miikulanpäiviä, Kevät- da SyvysMiikulua. Sanottih: “Miikulaskezä, Miikulastalvi”.
Pieneh Selgih käydih Spuasan päiväle da Medouseile. Pienis hieruzis mugaže oli omua pruazniekkua. Hos, sanommo, Hattuusie vastattih Emiänpäiviä.
Ku kahtes paikas oli sama päivy, pidi vallita kunne tahtot mennä, libo lähtie sinne, kus eläy kanzoveh. Erähii, ylen suuri pruazniekkoi, moizii, kui Vieristy, Virboi da Rastavu, vastattih omis kylis.
Semmite hyvin tiijän, kui otettih vastah gostii Suures Sellis, ku sie on buaban kodoilu.
Ku tulen hänellyö piiraile da päppilöile, kuundelen kaikenmostu zuakunnua elokseh da omah kyläh näh. Sellin kyläpäivinny oldih Veden’n’u da Il’l’u.
Il’l’anpäivy on 2. elokuudu. Sil aijal jo sygyzy on tulemas, ehtäl jo algau pimetä. Sentäh i on äijy sanalaskuu, kudamis voi nähtä, gu Il’l’u on enzimäine syvyspruazniekku.
Jälles Il’l’anpäiviä zerkuu aijan tagua jo ei nävy”, liboIl’l’anpäiväle čikku pertih, a kyhläspellole”. Čikukse sanottih pärien tuldu, a ku on muanittu kyhläs, voi sanuo, gu Il’l’anpäivän aigua oli parahite leikkavo. Emändy loitombil peldoloilpäi tuli šuštunuhičele pidi olla i leikkuajannu, i keittäjänny i lapsenkazvattajannu. Yksikai tulles pidi koppaldua astiet da brujat i mennä joven rannale niidy pezemäh da navedimah. Lait dai seinät pertis pestih rogožuvihkoloil čuurunke, päčit vallattih. Pruazniekakse puhtahat kabrastetut pertit kai läpetettih.
Mugaže vuotettih Veden’n’ua, vaiku se oli talvel, aigua emändäl oli enämbi.
Pruazniekkupäiväl jo aijoi huondeksel gost’at allettih varustuakseh matkah. Šuorivuttih parahih sobih, val’l’astettih hevot i lähtiettih matkah. Kaikil oli vessel: vahnoil sendäh, ku puuttuu nähtä omii, paista, tiijustua kai uudizet, a nuorilni sanuo ei pie. Jo huondeksel brihat da neidizet kerävyttih yhteh joukkoh i vietettih pruazniekkua yhtes. Muga vessel, ku oli sil aigua, nikonzu enämbiä ei roi. Kai gost’at oldih armahat. Hyvin karjalazet maltettih gostittua.
Emändälgi ei olluh aigua undu painua. Aijembi pidi nosta da virittiä päčči. Häi tiezi: kai stolan čomevus on piirailois da päppilöis. Mittumua piiraidu vai ei olluh! Yhty šipainiekkua oli valmistettu mondu luaduu: kartohku-, ruahto-, suurimšipainiekkua. Syömisty oli muga äijy, ga erähii valmistettih jo edukädeh. Muga studenii rahmannoi emändy keitti jo ehtäl.
Tiettäväine, magavosijat gostien tulendakse oldih valmistettu. A ku tiettih, gu omahistu tulou äijy, kezäl kai saruas heiniä kouhaškoittih da lykittih piäle hurstiloi. Sie i muattih erähät da vie ičegi pakittih: “Työndäkkiä minuu ilmale, tahton hajužua heiniä n’uustua”.
Tullah gost’at, a ižändäl da emändäl jo kai on valmis: – Hyviä huondestu, hyvät gost’azet. Tulgua, tulgua terveh! muhistah hyö.
Pitkän erozen jälles omat dai dovarišat sebäilläh i hyvitelläh toine tostu pruazniekanke. Ižändyvägi valmehekse laskettau hevot, gostii käskietäh pertih.
Čuaju on jo keitetty, istavutah stolah juomah čuajuu. Emändy tariččou syömisty:
Olgua hyvät, oppikkua, täs on magiedu päppisty, täs šipainiekkua!

Pagin karjalan kielel ei azetu ni pikoikodvazekse. Rahvahal oli sananlasku: “Sanatoi ristikanzu on kui kellotoi lehmy”.
A ken ei maltanuh ni yhty sanua virkua, viegi irvistetti: “Vaikastui kui kala kurniekas”.
Päiväl kižattih da piettih jarmankua. Kaikis vesselembi oli nuoril, a vahnat vai hengähtettihesnuordu aigua ni hevol et tabua.
Oman kylän vägi kučui tuttavii murginale. Stola kai kičkistyimuga syömisty myös oli!
Vai on emändy! Vai on ruadai! Tottu sanotah: “Ei se ole emändy, kudai äijän pagizou, se on, kudamal riehtil rämizöy!”, kiitettih gost’at.
Kuni vahnembat murginoittih, lapset elostettih. Tyttözil oldih čomat ičenluajitut tytit. A nuoril oldih omat huolethyö pajatettih da pläšittih päivykeččolois.
Istutah gost’at. Silmy vie syös, a vaččah ei mene. Ylen magei kai on!
Passibo suuri! Kehitittö meidy kylläl. Pidäy i kodih mennä. Olgua hyvät, tulgua Pedrule (libo Sreten’n’ale, libo Miikulalejogahine kučui omale kyläpruazniekale).