VepKar :: Texts

Texts

Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help

12-čuassuhine aijan formuattu

12-čuassuhine aijan formuattu

Livvi
New written Livvic
12-čuassuhine aijan formuattu on eräs olemas olijois aijan miäriämizen formuatois muailman erähis anglienkielizis mualois. Se jagau suutkat (24 čuassuu) kahteh yhtenjyttymäh väliha.m. (angl. at the morning) da p.m. (angl. past morning).
Lyhendys a.m. (ante meridiem latinan kielespäi kiännetynny tarkoittau "enne keskipäiviä", а p.m. (post meridiem latinan kielespäi kiännetynny tarkoittau "jälles keskipäiviä"). Nenga suutkat jagavutah puolekse: keskiyös keskipäivässäh da keskipäiväs keskiyössäh.
Erähis mualois, kudamis käyttöh on otettu tämä formuattu, ei ole yhtenästy mieldy keskipäivän da keskiyön miäriändäs, sendäh rodieu segavustu.

24-čuassuhine aijan formuattu: 00:00; 01:00; 02:00; 03:00; 04:00; 05:00; 06:00; 07:00; 08:00; 09:00; 10:00; 11:00; 12:00; 13:00; 14:00; 15:00; 16:00; 17:00; 18:00; 19:00; 20:00; 21:00; 22:00; 23:00.
12-čuassuhine aijan formuattu: 12:00 a.m.; 1:00 a.m.; 2:00 a.m.; 3:00 a.m.; 4:00 a.m.; 5:00 a.m.; 6:00 a.m.; 7:00 a.m.; 8:00 a.m.; 9:00 a.m.; 10:00 a.m.; 11:00 a.m.; 12:00 p.m.; 1:00 p.m.; 2:00 p.m.; 3:00 p.m.; 4:00 p.m.; 5:00 p.m.; 6:00 p.m.; 7:00 p.m.; 8:00 p.m.; 9:00 p.m.; 10:00 p.m.; 11:00 p.m.
Paginkieles: Keskiyö; Čuassu yödy; Kaksi čuassuu yödy; Kolme čuassuu yödy; Nelli čuassuu huondestu; Viizi čuassuu huondestu; Kuuzi čuassuu huondestu; Seiččie čuassuu huondestu; Kaheksa čuassuu huondestu; Yheksä čuassuu huondestu; Kymmene čuassuu huondestu; Yksitostu čuassuu huondestu; Keskipäivy; Yksi čuassu päiviä; Kaksi čuassuu päiviä; Kolme čuassuu päiviä; Nelli čuassuu päiviä; Viizi čuassuu päiviä; Kuuzi čuassuu ildua; Seiččie čuassuu ildua; Kaheksa čuassuu ildua; Yheksä čuassuu ildua; Kymmene čuassuu ildua; Yksitostu čuassuu ildua.

Muat 12-čuassuhizen aijan formuatanke
Aijan miäriämizen formuatan mugah kai muailman muat ehtollizesti voibi jagua niilöih, kudamat käytetäh 24-čuassuhistu aijan formuattua da valdivoloih, kudamis on virrallizesti otettu käyttöh 12-čuassuhine aijan formuattu.

Mualoih 12-čuassuhizen aijan formuatanke kuulutah: Avstrualii, Kanuadu (poikevuksennu on Kvibek), Uuzi Zelandii, Amierikan Yhtysvallat, Filippinat, Yhtistynnyh Kuningaskundu Bangladeš, Kolumbii, Jegiptu, Sal'vador, Gonduras, Indii, Irlandii, Iordanii, Malaizii, Meksiekku, Nikaragua, Pakistuanu.
Erähis anglienkielizis mualois da valdivolois käytetäh mollembii aijan miäriämizen formuattoi 12- da 24-čuassuhistu: Albuanies, Braziilies, Grecies, Kanuadan Kvibekas, Turcies, Francies.
Sen sijah muailman suurimas ozas käytös on 24-čuassuhine aijan formuattu: [[Ven'a]l], Ukrainal, [[Germuanii|Germuanies], Japounies da toizis. Anglienkielizien mualoin eläjien paginkieles a.m.:n da p.m.:n sijah puaksumbah käytetäh kuvailurakendehii "jälles keskipäiviä", "ildua", "päiviä", "yödy" da toizii.

Keskipäivän da keskiyön miäriämizen ongelmat
Muailmas on voimas kanzoinväline standartu ISO 8601-1:2019 kudai kuvailou päivymiärien da aijan formuattua.
Ga sen nevvoloih kaččomattah, ezimerkikse, erähis anglienkielizis 12-čuassuhistu aijan formuattua käytettäjis mualois eri luaduh sanotah 12 čuassuu yödy da 12 čuassuu päiviä, min periä rodieu segavustu.
Se on kiini sit, ku ei ole yhtejyttyžytty keskipäivän miäriämizes kui "12 a.m." ("12 ante meridiem" libo "12 čuassuu keskipäivässäh) libo kui "12 p.m." ("12 post meridiem" libo 12 čuassuu jälles keskipäiviä"). Toizes puolespäi, keskiyödy lougiekan mugah pidäy sanuo "12 p.m." (12 post meridiem, 12 čuassuu jälles iellistu keskipäiviä) libo "12 a.m." (12 ante meridiem, 12 čuassuu tulieh keskipäivässäh). Kanzalline merimuzei Grinvičas kehoittau sanomah nämmii aijanhetkilöi kui "12 čuassuu päiviä" da "12 čuassuu yödy".
Äijät stiilinevvot, kudamat on hyväksytty Amierikan Yhtysvallois, ehoitetah vaihtua "keskiyön" "11:59 p.m.":kse, ku tahotemmo merkitä päivän loppuu, "12:01 a.m.":kse, ku tahtonemmo merkitä tulien päivän alguu. Tädä leviesti käytetäh Amierikan Yhtysvallois oigevuontiijollizih sobimuksien, avtoubussoin, junien aigulistoih nähte, hos täs siännösgi on poikkevustu.
Kaččomattah 12-čuassuhizen aijan formuatan hyväksyndäh Amierikan Yhtysvallois erähih tarbehih käytetähgi 24-čuassuhistu aijan formuattua, sen otti käyttöh Amierikan Yhtysvaldoin armii II Muailman voinan aigah toizien muailman armieloinke yhtesruadoh niškoi. Sil on "sodaiagu"-nimi. Pellastuspalveluloih, armieh, lendovoimih, liečetiedolaitoksih nähte 12-čuassuhine aijan formuattu ei ole pättävy, sen ližäkse se voi vediä segavuksih da vagavih hairahtuksih.