Texts
Return to list
| edit | delete | Create a new
| history
| Statistics
| ? Help
Pipkutai
Source:
Vasilii Pul’kin. Kändi vepsäks Nina Zaiceva, Verez tullei, 2018, p. 110-112
Pipkutai
Veps
New written Veps
Ende minä en meletand, mihe nece mužikad pipkutaba.
Tegeba čigarkoid, otaba papirosoid, pipkutaba.
Darja-tädin Saša, se-ki pipkutab, a hän ved’ mugoine hüvä priha om.
I sid’ pähä om tulnu meletuz: om-ik neciš mitte-ni hüvä magu?
A ku probuida?
Neciš aigaspäi hot’ kuna minä kacuškanden, kaikjal tatan papirosad sil’mnägubale putuba: se laučal, se iknanpölusel.
Konz nikeda ei olend rindal, otin ühten papirosan, pidähtin kädes, a poltta varaidan – a ku midä-ni tegese.
I sid’ kerdan minä otin kaks’ sigaretad.
Ličimoi mö Jošanke meiden saraile.
Meletim – nu sid’-se meid niken ei homaiče.
Venum mö heinäl, pipkutam.
– Minun tatain muga tegeb.
Savu kol’caižil tuleb.
– A minun muga, da völ muga...
– A nägid’-ik, kut Saša kol’caižid pästleb?
– Ka!..
Ka ved’ nece Saša om!
– Mahtab.
– Nu ka mille mujub?
– Ka nimidä.
Vaiše kurkus karged tegihe.
– I pän punob.
Ka i ei ole hüvä.
– Ei, – rügiškanzi Joša.
Necen aigan kodihe tuli tatain mittušt-se azjad.
Homaiči hän savun, tembaiži vädran vedenke i tacihe sarainnoks.
Sid’ meid nägištiki.
Ku kidastaškandeb:
– Ka mi-ak tö, lemboin poigad, pertin poltta ladit?
A mö kut kulištim hänen haškuid, teramba seinän pilun kal’t – irdale da mecha i pagenim.
Ani kuti lindud lendim.
Kodihe sil ehtal minä pördimoi jo möhähko.
Hot’ kut-ni kacu, a vär olen.
Nu olin pätnu – mi mokitas, ka paremba jo mända kodihe, varastagaha sigä hot’ mi...
En ehtind künduses päliči haškahtada, kut tatoi tabazi mindai hibusiš.
Tedan, hätken varasti necidä aigad.
Nece varastuz völ-ki lujemba käregoiti händast.
– Ka nahkan heitän!
I läksi sel’gädme guleimaha tatan nahkvö.
– Ka muštaškanded nügüd’, kut lämoinke heinäl venuda!
Minä komedas voikin.
No tat ei kacund minun kündlihe.
Minun norembad velled i sizared peitihe pänke katusen alle i pöl’gästusiš mugažo voikiba.
Mamoi nikonz ei sanelend nimidä, konz tatoi keda-ni meišpäi muga openzi.
Nu jäl’gmäi tat väzui jo.
Hän taci nahkvön i läksi pezmaha käded.
Hätken pezi i, tedan, meleti, miše lujas jo redukast radod tegi.
Kaik hibj oli kuti lämoiš, sen kibišti muga, kuti tozi-ki nahk oli pästtud.
Kodiš kaik jo magaziba.
Ühtnäghu minä mujuštin hural modpoliškol, kut mindai kosketi maman käzi.
Sil’mihe möst tuliba kündled, a rindhišpäi kuna-se kadoi kibu.
Kibunke läksi i se karged tuk, mitte oli kurkus.
– Ala abittu tatan päle, poigaižem, – šuhahti hän.
– Tat oiged oli.
Vaiše ei mahta hän kaiked sanoil sanuda.
Kaik tahtoib vägel, vägel...
Minä pöl’gästuin, miše mamoi lähteb minunnopäi.
Sirdimoi kinktemba hänehe.
– Mamoi, sanu minei sarn.
– Sarn.
Ka mitte sarn sinei sanuda?
Ed-ik tahtoi kulištada minun sarnad?
Om minai mugoine.
– Ka, mamaine!
– Ka kundle.
Oli Harglan Trošal koume poigad.
Konz hö kazvoiba, vanhemban poigan andoi Troša paimnihe.
Keskmäižen, Kuz’an, oigenzi mecad čapmaha.
A noremban, Orešan, pästi mirhu.
Kävugaha, kackaha, da mel’t kerakaha.
A oli nece Oreša čoma hengel i modol.
Pani hän šauguižen sel’gha i läksi matkha.
Tuli Oreša Lavrankülähä i pauksihe radmaha bohatan leskiakannoks vaiše üksiš leibiš.
A oli nece leskiak lujas ažlak.
Rata käskeb äjan, a sötab vähän.
Muga laihtui necen akanno Oreša, ka luid-ki voi lugeda paidas läbi.
”Kolen, – meletab, – ku en pagene”.
Nouzi Oreša kerdan homendesel völ aigemba ezmäižid kukoid, sanui leskiakale:
– Ka mušta, hüvä akaine, kut kajadab, ka mugoine vastuz-ki tuleb.
Astub hän tedme, eskai tullei-ki händast likutab polhe i toižhe.
Rusked päiväine-ki ihastust ei to, vauktal svetul eläda ei ole tahtod.
Ehtaks tuli Oreša Paksjärvehesai.
A oli-se sihesai vaiše kaks’toštkümne virstad.
Ištuihe Oreša lebaidamha normudel da uinzi-ki.
Heraštui – ö om jo männu, rusked päiväine taivhaspäi kacub.
Tulleine likutab vihandoid heinäižid.
Lehtesuded puiš šobaidaba.
Linduižed pajataba.
No Oreša möst om hubiš meliš.
Lavrankülän emag ei andand leibäd-ki matkha.
Kacauzi Oreša ümbri.
Nägeb: korged pert’ hänenno seižub.
Vaiše Oresa jaugoile libui, tuli hänennoks mužik.
– Kuspäi sinä oled, hüvä mez’?
Kuna mäned?
– A kuna sil’mäd kacuba, ka sinna matk-ki om.
A iče-se olen Harglaspäi, Trošan noremb poig.
– Ka minei-se mugoine tarbiž-ki, – sanub mužik.
– Ka i rad minai ei ole lujas jüged: živatoid paimendamha.
A pauk linneb mugoine: sötan, jotan, sädatan.
Radaškanded sügüzehesai.
No vaiše mušta: ku hüvin paimendaškanded – völ dengoid-ki kümenikan andan.
No ku vaiše üks’ vodnhaine kadob, ka pästan sindai täspäi, miš sinun mamoi sindai sündutanu om.
– Nu ka hüvä om-ki, – ihastui Oreša.
Paimendab Oreša živatoid.
Hüvin paimendab, niken ei kado.
A živatoid-ne mužikal äi oli: lehmid, heboid, lambhid.
Aig jo sügüzehepäi töndub.
Oreša ihastusiš jo om: ved’ völ kümenikan-ki voib sada.
Da prost hän hengel oli, ei tundend ičeze ižandad.
A oli ižand lujas louk.
Nägeb, miše paukhasai jo vaiše üks’ nedal’ om jänu.
Tuli hänele mel’he: upotan-ko vodnhaižen joges.
Kanman pokrovad ižand hilläšti valiči kogospäi penemban i laihemban vodnhaižen i čokaizi kärzal vedhe.
Oreša ei varastand nimidä pahad, rohktas ajab živatoid kodihe.
Aigemba ka lugi kaikid živatoid, a sid’ ajab lugemata.
Tuli kodihe i sanub ižandale:
– No, ižand, homen jo om minun jäl’gmäine radonpäiv.
Saupta ičeiž živatad tanhale i minun toivotadud pauk anda – ved’ mugoine mijal oli pagin.
Ižand – vastha:
– Ka, paimenzid sinä hüvin, en sanu nimidä.
I toivotadud pauk sinei tarbiž antta.
No ezmäi minä tahtoižin živatoid lugeda, oma-ik kaik.
Lugeškanzi ižand heboid, lehmid, vazoid, lambhid i küzeleb sil’mäd pil’kištaden:
– A kusak om sen lambhan vodnhaine?
– Ka sid’ sille tarbiž olda.
– Ozuta-ške!
Oreša – sinna-tänna, hurha-oiktaha...
A vodnhaižen kut tullei kuna-se vei.
– Ka sana ved’ kalliž om.
Ku löudad vodnhaižen – sad paukan.
Da vaiše živat oliži eläb.
Joksi Oreša mecha.
Kacub – venub jogen randal kolnu vodnhaine.
Tuli kodihe, voikab.
– Heitä sobad pälpäi, – sanub ižand.
Ka midäk teged!
Heiti Oreša sobad.
– Nu, ižand, mušta: kut kajadab, ka mugoine vastuz-ki linneb...
Astub Oreša, meletab:
– Kaiken elon toižil radnikan olen.
I dengoid en sand.
Pidab mille-ni opetas.
Tuli hän Tihvinaha.
Sigä pauksihe radnikaks ühten omblijannoks.
Koume vot hänel radoi.
Söihe, uzid sädoid osti.
Tuli hänele mel’he pörttas kodihe.
A völ oli taht ičeze abidoiš maksta.
Astub Oreša kodihe.
Ei astu pal’hal kädel: osti ombluzmašinan, negloid, napersnikan.
Kaik nece om hänel sel’gän taga šaugus.
Astub i kaiken-se päspäi ei lähte: kut pahoid ižandoid opeta.
Poles matkas Oreša oli jo.
I sid’ kulišti – ken-se kidastab.
Joksi mecha.
A sigä händikaz ridaha putui.
– Ka naku nece minei tarbiž-ki.
Heiti Oreša nahkvön vösijaspäi, sidob händikahan kaglha.
Tuli enččen ižandan pertinnoks, sil’mile-ki ei usko: tanh palab.
Sidoi Oreša händikahan aidaha, a iče – ižandan noustatamha da lämoi sambutamha.
A konz lämoi oli jo sambutadud, mäni hän polhe i meletab:
– Olgha muga.
Necen ižandan Jumal jo minuta om opendanu.
Paremb minä händikahan abunke leskiakale abidos maksan.
Pästan hahkan tanhale – sögha kaiken živatan.
Tuli Oreša leskiakan pertinnoks i kuleb: lehmäd mönguba, lambhad bäläidaba.
– No nügüd’-se minä teid tüništoitan!
Avaidab hän verajan, a sigäpäi händikahiden kogo vastha.
Oreša ičeze-ki händikahan pästi valdale:
– Mäne sinä-ki ühtes niidenke.
A iče emägan noustatab:
– Nouze!
Kac, sinun tanhal miverdan händikahid oli!
Sil-žo öl tuli Oreša kodihe.
Muga siš aigaspäi radab-ki omblijan.
Naku i sarnale lop.
Minä čududelimoi necen sarnan lophu.
– Mamaine, ka midä-k om?
Ka nägub, Oreša muga ei opendand-ki nikeda ičeze abidoiš?
– Ka nägub, ei.
– Mi-ak muga?
– A sikš, poigaine: ku kaikuččele pahale azjale pahal-žo azjal vastust antta, ka ved’ siloi pahuz’ nikonz necil svetal ei lopte.
A sille tarbiž lop tehta.
No, magada nügüd’.