VepKar :: Texts

Texts

Return to review | Return to list

Pelduoižen lohkon külät: (6) Präkke

history

February 14, 2021 in 19:51 Nataly Krizhanovsky

  • changed the text
    – Nu lähtemme nügü Petrofskuoihpiäi, mittumat külät sinnäpiäi oldih? Petrouskoi, Pelduoižispiäi? – Nu. Enzimäižeks oli Präkke, viiš kilometrid meiz oli. Tožo d’ärved ielnu lähin, kävüttih meiden Lužmah kalat püudämäh da Tagalambih, siid nene azutah. Ongele kävüttih kai Präkke. Nel’tos taluoid oli bohattad oli köuhät tožo. Kem bohatembe ka voigi siid oli d’oga päit. Kačo, mel’l’ičč oli. Siit kaks mel’l’iččät Präkäz oli. Ka müö d’auhotammah kävüimme sinnä. Sügüzel puit vil’l’at libo hot’ talvel li kous riihen puid da siid d’o pidäu ajada Priäkkäh meliččäh. Siit viet sinnä rugiž d’auhotettavaks libo pahmaks libo midä hüö sigä survotettih se Präkke siit Präkäspiäi d’o Priäžäh viiš kilometrit mel’l’ičäd ol’d’ih. Nu puolitoš kilometrid liennou olnu küläspiäi se Pühäd’ogi oli koskel mel’l’ičče. Siit sinnä ajat priäžäläižet tožo kävüttih ku et puutu vuoroh ka siit pidi vuottai päi da vie tošte päit sutkat. Muga Priäžäspiäi kač ielnu mel’l’ičüöi, sih Präkkäh tuldah a libo meil kävüttih d’auhotammah enimälleh Präkkäh. Eika d’o pidi ajada. Hedotištos sig oli kače mel’l’ičče tožo bohatuoi (bohatuoi ⊂ bohatuoil), a libo pogostale pidi tulda. Kaj on nenguoine eläjäd äika siid vuotat sügüzel ku nenn azutah ka nedälin vuorot vuotat kous. A Präkäs terämbi azuttih siid oli kaks mel’l’iččät. Sit olet üöt daže üön olet sigä mel’l’ičče’pertis. A sit d’älgele d’o rodiiheze parembe, siid omah küläh meil Pelduoižeh azuttih mel’l’ičče. Siid oman d’ärven randaz veneheh da d’oged müöti da. Seičaz d’o mel’l’išnikk oli omas küläs, Bohatterin Ol’eša-veikki. Enzimäi Teruoin rukovodittih a siit kolhozad rodittiheze Bohatterin Ol’eša-veik ol’. Ka küzüt: ”Ongo (vör)?”,| sigä sanot: ” Äig on ruadot?” – ”Eejj ole äijät” – ”Läkät mel’l’iččäh”. Siid viet mel’l’ičče da ühtes päis spruavitokseh.

February 14, 2021 in 19:09 Nataly Krizhanovsky

  • changed the title
    from Pelduoižen lohkon külät: (6) Huabanou, Kaskez’niemi, Nuožarvi, Kin’n’er’mäg, Kolatselge
    to Pelduoižen lohkon külät: (6) Präkke
  • changed the text
    Nu siit sigä vie müö sanottih om Kik senlähtemme nügü Petrofskuoihpiäi, Palatezd’ärven prodimittumat külät sinnäpiäi oldih? Petrouskoi, Kikin proidihuiPelduoižispiäi? – Nu. Enzimäižeks oli Präkke, Huabanov, emm olnu i neče on, toine, oi kui sidä sanoda unohtin. Huabanou da siit Röbätte. Vot niilüöis külis proidiimme müö siiriči oigedas čura oigedat kättemüöti ka hüö d’iädìh hurah čurah lam, neče d’ärvi keskezviiš kilometrid meiz oli, Robotän d’ärvi, Röbätän d’ärvi, Röbätte da siit Huabanou. Tožo taluoit kudamazgi küläižes koume taluoit kuda koditd’ärved ielnu lähin, kudamazgikävüttih meiden Lužmah kalat püudämäh da Tagalambih, enämbi eläjätsiid nene azutah. Ongele kävüttih kai Präkke. Nel’tos taluoid oli bohattad oli köuhät tožo. Kem bohatembe ka nel’ da viiž da kuus. Vot ned meččeküläižed da siit i nečevoigi siid oli vie Aganan külä s en tiä kui sigä sanottihd’oga päit. Kačo, sid en voi muštuoittai miituinemel’l’ičč oli, se Röbätän. Siit kaks mel’l’iččät Präkäz oli. Ka müö d’auhotammah kävüimme sinnä. Sügüzel puit vil’l’at libo hot’ talvel li kous riihen puid da siiten nečen keskel. A siid d’o pidäu ajada Priäkkäh meliččäh. Siit viet sinnä lähtedäh kaskezniemed da kai sinnärugiž d’auhotettavaks libo pahmaks libo midä hüö sigä survotettih se Präkke siit Präkäspiäi d’o Nuožarven čura lähtöu. Kaskez’niemez olimme. Tožo eläu grežal, kodit hüvät i d’ärvi. Nu a siid d’o müö tulimme sidä dorogad müöti kouz lähtimme pogostal da n’umaluoih mänimme, Vedloz’eran dorogah tulimme, Viel’d’ärven dorogah nouzimme, pienit doroguoit müöti da külid müöti, kous lähtimme n’umaluoih. Siid minä panin net kai külät kai külät primettäh, i muštuoitin ainos. Da siid d’o sinnä l’ähtet Kaskezniemez olimme, sinnä Nuožarved da siid nene lähtedäh, Tulem’d’ärved da D’ürgiličäd da Palalahted da Kin’n’ermäged da kai sinnä lähtedäh d’o net. Niilüöis küliz vot sigä minä oli (oli ⊂ olin), kai proidiin omal d’algal proidiin net kai. – Nu miituine külä Nuožarvi oli, Nuožarvi? Nuožarvi oli? Nuožarvi oli... Enzimäine Pirduoiniemi, vot siit toižeks oli Kiiškuoiniemi. Se oigedal kädel ol’d’ih a müö lähtimme hurah čurah Viel’d’ärven dorogad müöti. Siit oli, mänet sinnä, Kodžuri oli. Kodžurih müö emme noznu, müö mänimme sinnä ülembä vie hurah kädeh mänimme. A siid d’o tuлdez müö olimme Kodžuris siid vie. Meit, kodih tuldes, tuodih poikki Kiiškuoiniemeh venehel. Omat häi kačo gostitettih kell on omat ka siit gostitah da sii tiel i müö proidiimme sinnä. Ei ende čitaittu št äi rahvaste tuli libo vähä tuli kaikkid gostitettih. Nu siid müö kodih tulimme n’umaluoispiäi. Sinn edelleh Kin’n’er’mägele kävüttih, kirikkö se oli Päntel’eikse sanottih, Päntel’eil’e molimaheze kävüttih: nu ken žalaih ka mäne, ken ei žalainnu ka älä mäne. Nuu siit prodiimme, oli MelPriäžäh viiš kilometrit mel’l’iččekülä oli. Siit sinnä N’akuoin külä oli, minä muštan eno hüvin kai ne. Siid N’akuoin’küläz oli, proidit sinnä, Dürgil suuri külä. Siid Dürgilän küläz d’o l’ähtet sinnä Palalahten külädičäd ol’d’ih. SinnäNu puolitoš kilometrid liennou olnu küläspiäi se Pühäd’ogi oli koskel mel’l’ičče. Siit sinnä ajat priäžäläižet tožo kävüttih ku et puutu vuoroh ka siit pidi vuottai päi da vie tošte päit sutkat. Muga Priäžäspiäi kač ielnu mel’l’ičüöi, sih Präkkäh tuldah a libo meil kävüttih d’auhotammah enimälleh Präkkäh. Eika d’o lähembä sidä Kolatselgätpidi ajada. Hedotištos sig oli kače mel’l’ičče tožo bohatuoi (bohatuoi ⊂ bohatuoil), a libo pogostale pidi tulda. Kaj on nenguoine eläjäd äika siid vuotat sügüzel ku nenn azutah ka nedälin vuorot vuotat kous. A Präkäs terämbi azuttih siid oli kaks mel’l’iččät. Sit olet üöt daže üön olet sigä mel’l’ičče’pertis. A sit d’älgele d’o rodiiheze parembe, siid niilomah küläh meil Pelduoižeh azuttih melüöit külid em mušta miittumadl’ičče. Siid oman d’ärven randaz veneheh da d’oged müöti da. Seičaz d’o mel’l’išnikk oli omas küläs, Bohatterin Ol’eša-veikki. Enzimäi Teruoin rukovodittih a siit kolhozad rodittiheze Bohatterin Ol’eša-veik ol’d’ih. Kolatselgäle, Palalahteh sii pogoste tožo sanottih. Ka küzüt: ”Tämä miOngo (vör)?”, sigä sanot: ” Äig on ruadot?” – ”PogosteEejj ole äijät. Pienit küläižit em mušta. A siit Kolatselgäle mänimme sinnä. To, Kolatselge tožo suuri külä on, elettih čuran toižen d – ”Läkät meloges, kaide dlärvi on, muguoine, čuran toižin elet’t’ih. On hüvät kodid, on pahat kai, meil int’eresno kaččoda kudai on parembe kodi. Nu siide nouzimme, emme üöd olnu, mänimme kirikköh kävüimme da senker moliimo da d’ärilleh lähtimme, tuohukset panimmeiččäh”. Siid opädviet mel dlo on nuortte üksitoš henged oli meit, on nuortte, on vahnat. Vahnad malittud pandah, a müö nuoret ka nagradičče da vie sigä šuutid da kaikaühtes päis spruavitokseh. Siit sanotah vahnembat, čakatah: ”Midä t’üö nagratte?”...
  • changed the title of the translation
    from Деревни в окрестности Пелдожи: (6) Хуабаново, Каскеснаволок, Крошнозеро, Киннерма, Колатсельга
    to Деревни в окрестности Пелдожи: (6) Прякка
  • changed the text of the translation
    После Палатозера и Кикки деревня Хуабаново была, там мы не были. Хуабаново да Рёбятте. Мы прошли мимо этих деревень правой стороной, а они остались на левой стороне, озеро посредине было, Рёбятян-озеро. В одной деревушке было три избы, дома, а другой было побольше жителей, но тоже четыре, пять или шесть [домов]. Вот эти лесные деревушки были, да была еще деревня Аганан (не помню какая была), она находилась между Рёбятян да этим... А там уже пойдет Каскеснаволок, крошнозерский край пойдет. В Каскеснаволоке мы были. [Деревня] на берегу озера на горке, дома хорошие. Когда мы отправились из погоста на богомолье, то мы прошли по проселочной дороге и вышли на ведлозерскую дорогу, поднялись на ведлозерскую дорогу по проселкам да глухим деревушкам. Тогда я и запомнила все эти деревни, и помню до сих пор. Там уже пойдут деревни Крошнозеро да Тулмозеро, да Юргилица, да Палалахта, да Киннерма. В этих деревнях я была, все проходила пешком, на своих ногах проходила. – Что за деревня была Крошнозеро? Крошнозеро? Крошнозеро было... Сначала был Спиридон-наволок, вот, вторым Ершнаволок. Они находились с правой стороны, а мы пошли влево, по ведлозерской дороге. Там была еще деревня Котчури,| но в Котчури мы не заходили, мы прошли стороной. На обратном пути мы заходили в Котчури. Нас, когда мы домой возвращались, перевозили через озеро на лодке в Ершнаволок. У кого была своя родня там, то они гостили, и мы заходили с ними как гости. Раньше не считали, что много народу пришло или мало, всех угощали. Ну, затем мы домой вернулись с богомолья. В Киннерме была церковь святого Пантелея, [святому] Пантелею молиться ходили: кто хочет, так идет, а кто не хочет, не идет. Затем деревня Мельница была. Затем дальше деревня Някуойн была, я помню все это очень хорошо. Затем, как пройдешь дальше, за деревней Някуойн была большая деревня Юргилица. Из Юргилиц пойдешь дальше, там была деревня Палалахта. Это уже ближепойдем теперь к Колатсельге, за ней деревень уже не помнюПетрозаводску, какие деревни в эту сторону были? К Петрозаводску, от Пелдожи? – Ну. Первая была деревня Прякка, в пяти километрах от нас и оттуда до Пряжи тоже пять километров. Озера не было в близи [деревни], ходили в нашу Лужму да в Тага-ламбу рыбу ловить. Рыбу удить ходила вся Прякка. Четырнадцать домов было [в деревне], тоже были зажиточные, были и бедные. Кто был зажиточный, так у него и масло было каждый день. Была в Прякке мельница. После даже две. Даже мы молоть муку ездили туда. Как только осенью обмолотишь зерно или зимой ригачу обмолотишь, так и надо ехать в Прякку на мельницу. Отвезешь туда рожь молоть либо толочь в ступе, они там и толкли [зерно], мельницы были. Колатсельгу.. Ну, Палалахту погостами называлиполтора километра, наверно, было от деревни до Свят-реки, на пороге мельница [стояла]. Туда поедешь (пряжинцы тоже ездили), и если в очередь не попадешь, тогда надо было ждать день, и еще и другой день, сутки. В Пряже, видишь ли, не было мельниц, в Прякку привозили [зерно], и от нас все ездили молоть муку чаще всего в Прякку. Иначе надо было ехать далеко. В Хедотишто, видишь ли, была мельница у богатых, или на погост нужно было ехать. Жителей много, так и ждешь осенью, когда сделают, иногда по неделям очереди ждешь. А в Прякке быстрее мололи, там было две мельницы. Ночь пробудешь там, даже ночь приходилось проводить в помещении мельницы. А после уже стало лучше, когда в своей деревне Пелдоже построили мельницу. В лодку [погрузишь зерно] да по, своему озеру да по реке – и готово. Мельник был из своей деревни, Олеша-вейкки (Вейкки – старший брат, иногда форма обращения к старшему мужчине) Богаттерин. Сначала были Теруойн [мельниками], а потом, когда колхозы появились, Олеша-вейкки Богаттерин был. Спросишь: «ЧтоБольшая ли очередь?» или «Много ли работы [за селона мельнице]?» – «ПогостНемного»,отвечали«Пойдемте на мельницу». Маленьких деревушек не помню. В Колатсельгу мы пришли... Колатсельга – большая была деревня, жили по обе стороны реки, узкое такое озеро там, по обе стороны реки жили. Хорошие дома были,Отвезешь [зерно] на мельницу и плохие дома встречались, нам интересно было смотреть, какой дом лучшеза один день управишься. Но мы не ночевали там, зашли в церковь, свечи поставили [святому], помолились и отправились в обратный путь. Одиннадцать человек было нас, были молодые, были и старухи. Старые люди молятся, а мы, молодые, смеемся да еще шутим там. Старухи ругают нас: «Почему вы смеетесь?»...

February 14, 2021 in 17:27 Nataly Krizhanovsky

  • created the text
  • created the text translation
  • created the text: Nu siit sigä vie müö sanottih om Kik sen, Palatezd’ärven prodi, Kikin proidihui, Huabanov, emm olnu i neče on, toine, oi kui sidä sanoda unohtin. Huabanou da siit Röbätte. Vot niilüöis külis proidiimme müö siiriči oigedas čura oigedat kättemüöti ka hüö d’iädìh hurah čurah lam, neče d’ärvi keskez oli, Robotän d’ärvi, Röbätän d’ärvi, Röbätte da siit Huabanou. Tožo taluoit kudamazgi küläižes koume taluoit kuda kodit, kudamazgi, enämbi eläjät ka nel’ da viiž da kuus. Vot ned meččeküläižed da siit i neče oli vie Aganan külä s en tiä kui sigä sanottih, sid en voi muštuoittai miituine oli, se Röbätän da siiten nečen keskel. A siid d’o sinnä lähtedäh kaskezniemed da kai sinnä d’o Nuožarven čura lähtöu. Kaskez’niemez olimme. Tožo eläu grežal, kodit hüvät i d’ärvi. Nu a siid d’o müö tulimme sidä dorogad müöti kouz lähtimme pogostal da n’umaluoih mänimme, Vedloz’eran dorogah tulimme, Viel’d’ärven dorogah nouzimme, pienit doroguoit müöti da külid müöti, kous lähtimme n’umaluoih. Siid minä panin net kai külät kai külät primettäh, i muštuoitin ainos. Da siid d’o sinnä l’ähtet Kaskezniemez olimme, sinnä Nuožarved da siid nene lähtedäh, Tulem’d’ärved da D’ürgiličäd da Palalahted da Kin’n’ermäged da kai sinnä lähtedäh d’o net. Niilüöis küliz vot sigä minä oli (oli ⊂ olin), kai proidiin omal d’algal proidiin net kai. – Nu miituine külä Nuožarvi oli, Nuožarvi? Nuožarvi oli? Nuožarvi oli... Enzimäine Pirduoiniemi, vot siit toižeks oli Kiiškuoiniemi. Se oigedal kädel ol’d’ih a müö lähtimme hurah čurah Viel’d’ärven dorogad müöti. Siit oli, mänet sinnä, Kodžuri oli. Kodžurih müö emme noznu, müö mänimme sinnä ülembä vie hurah kädeh mänimme. A siid d’o tuлdez müö olimme Kodžuris siid vie. Meit, kodih tuldes, tuodih poikki Kiiškuoiniemeh venehel. Omat häi kačo gostitettih kell on omat ka siit gostitah da sii tiel i müö proidiimme sinnä. Ei ende čitaittu št äi rahvaste tuli libo vähä tuli kaikkid gostitettih. Nu siid müö kodih tulimme n’umaluoispiäi. Sinn edelleh Kin’n’er’mägele kävüttih, kirikkö se oli Päntel’eikse sanottih, Päntel’eil’e molimaheze kävüttih: nu ken žalaih ka mäne, ken ei žalainnu ka älä mäne. Nuu siit prodiimme, oli Mel’l’iččekülä oli. Siit sinnä N’akuoin külä oli, minä muštan eno hüvin kai ne. Siid N’akuoin’küläz oli, proidit sinnä, Dürgil suuri külä. Siid Dürgilän küläz d’o l’ähtet sinnä Palalahten küläd ol’d’ih. Sinnä d’o lähembä sidä Kolatselgät, siid niil’üöit külid em mušta miittumad ol’d’ih. Kolatselgäle, Palalahteh sii pogoste tožo sanottih. Ka küzüt: ”Tämä mi on?” – ”Pogoste”. Pienit küläižit em mušta. A siit Kolatselgäle mänimme sinnä. To, Kolatselge tožo suuri külä on, elettih čuran toižen d’oges, kaide d’ärvi on, muguoine, čuran toižin elet’t’ih. On hüvät kodid, on pahat kai, meil int’eresno kaččoda kudai on parembe kodi. Nu siide nouzimme, emme üöd olnu, mänimme kirikköh kävüimme da senker moliimo da d’ärilleh lähtimme, tuohukset panimme. Siid opäd’ d’o on nuortte üksitoš henged oli meit, on nuortte, on vahnat. Vahnad malittud pandah, a müö nuoret ka nagrad da vie sigä šuutid da kaika. Siit sanotah vahnembat, čakatah: ”Midä t’üö nagratte?”...