Texts

Return to review | Return to list

Kuldupää sorzu

history

May 31, 2023 in 20:56 Нина Шибанова

• created the text
• created the text translation
• created the text: Oli ennen kaksi vel’l’esty. Yksi oli köyhy, toine oli bohattu. Köyhy velli huondeksel lähti meččäh. Kaččoo – meččy kaaduu, a leikkaajaa ei ole ni kedä. «Tädähäi kummaa olgaheze: meččy kaaduu, leikkaajaa ni kedä». Siä vastaa ga: – Sinun velles ščaasti kaadaa. Häi sanoo: – Vot toizel on lykky, a toine et tiije ni midä syvvä. – On i sinul ščaasti, ga et kehtaa eččiä. – Kuzbo minä ečin? – Mene lagiel pellol, vihandal niityl, siä sinun ščaasti magaa šaatras. Spokoino magaa, ni vyödy vyöl ei ole. Ota viččaine da kolme kerdaa iške vičal, sid häi vastaa. Häi lähtöö, kaččoo – siä spokoino šaatras magaa. Ottaa viččazen, išköö kolme kerdaa.^ Hyppää siä: – Midä sinä lyöt? – Da, minul ei ole ni midä syvvä, a sinä magaat! Se sanoo: – Mene kodih. Mennes kačo, kuz on ojaine i sih ojazeh pane mereži. – Kuibo minä laain, gu eule d’engaa ostaa? – On sinul raudulomulois viizi kopeikkaa. Sih saat langaa, mi sinul pidää. Häi menöö i löydää viizi kopeikkahizen i ostaa sih langaa. Panoo ojah merežin, huondeksel menöö sidä kaččomah. Menöö kaččomah – ga kuldupää sorzu. I sе sorzu munii d’oga päivää kuldazen däičän, i sе maksaa sada rubl’aa. Häi enzimäzet däičät myöö, eloo sih saabi. Nygöi munittaa des’atkoin, sid äski lähtöö myömäh. Se d’o hyödyi sinne käzih i rodih bohattu. Sid häi venehen ostaa, lähtöö toizih gosudarstvoih torguiččemah. Emändäl lähties sanoo: – Smotri, štobi̮ ni kenele et sanos sorzaa! D’o emändän loo ruvettih käymäh suuret herrat. I erähän generaalan kel pril’uubihes i ruvettih elämäh. Generaalu kyzelöö: – Mil työ nenga terväh hyövyittö, vaste olitto ylen köyhäzet? – Ei saa sanua. – Gu ei saa sanua, ga proššai! – sanoo generaalu. Akku kucčuu därilleh i sanoo: – Vot meile on sorzu, i se munii d’oga päivää däičän, i se maksaa sada rubl’aa. Ceneraalu sanoo: – Ozutaz sidä sorzaa. Häi sanoo: – Ei saa ozuttaa. – Ei saa, ga proššai! Hänelleh žääli vie, i ottaa dai ozuttaa sorzan. Ozuttaa sen, ga huraan siiven alle on kird’utettu: «Ken tämän syönöö, rodiah caari». A oigias: «Ken tämän syönöö, rodiah veliikoi knääzi». – Midäbo minä otviettaa piän, gu izändy tuloo? – Otviettaa on helpo pidää – sanoit: sorzu töllöi – da dielo koncom. Midäbo tuužit, hot’ tappanet, minun kel rodiah hyvä elää, – sanoo generaalu. Häi otti dai sen andoi. I se tapettih dai žaarittih. Hänelleh oli kaksi brihaččustu: Kol’a da Miša. A niilöih brihaččuzih generaalu kačoi, gu madoloih. Generaalu gu röngähtih, i brihaččuzet mollei päčile pagoh. Akku lämmitti kylyn.^ I generaalu akan kel mendih kylyh, a sorzu dätettih päččih, što «kylys tulduu syömmö sen». Kol’a da Miša päčil nostah da sanotah: – Vot mille nečis päčis päi hyväle tulloo? Kuharku punaldih pihale. Kol’a sanoo: – Davai syömmö, nečiä päčis on sorzu! – Syönnemmö, ga sid propadimmo. Yksikai se syödih hyö, luupalazet vai pandih därilleh riehtiläle. Tuldih kylys i kučuttih kuharkal: – Tuo nygöi žarkoi! Kuharku toi, ga vai ollah luupalazet. Kuharkaa davai čakkaamah: – Ičego söit, vai ken söi? Kuharku sanoo: – Naverno, ni ket ei syödy... Minä pihal kävyin, sil aigaa, naverno, Kol’a da Miša syödih. Generaalu sanoo: – Nygöi pidäa Kol’a da Miša tappaa i heijen maksat tuvva minul syödäväkse. Akku sanoo: – Midäbo sid minä ukol tulduu sanon ? – A sanot, što hyö kuoltih. Heijät šuoritettih i regeh i kazakku työtäh tappamah korbeh. Lähtöö kazakku viemäh i pagizoo heijän kel: – Vot , – sanoo, – žääli olis teidy tappaa, ga kuibo minä otvietan annan? A Kol’a oli smieloimbi i sanoi: – Sinä gu menet – ga koiru on kandanuh. Sinä gu ylen terväh kudžun tembaat, ga koiru hyppää sinul hardeil. Sinä kudžun lykkäät i heile sanot, što maksat koiru söi. I häi ajaa kodih. Menöö, gu koiran kudžun tembaa – i koiru hänel ryndähil i hyppää, da čud’ vai ei sobii revittele. Häi menöö pertih i vi̮javii: – Laadiat midä tahto: koiru maksat söi i kai sovat revitteli. – No nygöi pidää koiru tappaa i maksat syvvä. Brihaččuzet lähtiettih maailmal ploovimah. Puututah taloih. Kirikköh zvonitah. Leskiakku sanoo: – Mengää, lapset, kirikköh, nygöi olis ylen hyvä sluužbu: caarii vi̮biraijah. I kenel tuohus virinnöö iče – se roih caarikse a toine rodiah velikoikse knääzikse. – Myö lähtizimmö, ga eule d’engaa tuohustu ostaa. Häi ottaa i kolme kopeikkaa andaa mollembil. Mennäh kirikköh, seizotah rinnakkai. I sih on objaulenii lyödy. Sid kirikös on d’oukko herraa. Vaigu se tuohuksien virindyaigu tuloo – heijän i tuohukset viritäh. Hyppää se sama generaalu, molembil tuohukset sammuttaa. Sluužbu sе proidii. Hyö tullah taloih pahas mieles i sanotah: – Vot, baabuška, meile viriäksendeli tuohukset, ga generaalu tuli dai sammutti. Leskiakku sanoo: – Älgää olgaa pahas mieles: kolme ildaa v biraijah. Huomei i menettö. Taase tossupään sluužbal zvonitah, i baabuška sanoo: – Mengää, lapset, kirikköh. – Meil ei ole dengaa. Häi mollembil kolme kopeikkaa andaa. Mennäh. Vai se virindyaigu tuloo – heijän tuohukset i viritäh. A generaalu sammuttaa. Mennäh kodih i taase žaaloboijahes baabuškal. – Älgää pahas mieles olgaa: ei kolmattu kerdaa sammuta. Taase kolmas kerdu lähtietäh. I iče leskiakku lähtöö i rinnal brihaččuloin seizattahes. Vai se tuloo virindyaigu – heijän tuohukset i viritäh. Generaalu hyppää, ga baabušku i kirgaa: – Uraa! Kelle kolmazgi kerdu virittih, ned i roijah caarikse i veliikoiksee knääzikse! I heis rodih: yhtes caari, toizes knääzi. Heile himoittaa lähtiä tiijustamah, viego taatto on elos. Mendih kodih, pyrritäheze. Ribusovat heile on päälpäi, a hyvät sovat al. Pyrritähes yökse. A emä sanoo: – Kaikkii kaalikkoi lasket yökse! No yksikai taattah laskoo. Heil ižä kyzyy: – Gu oletto ijän kävellyöt, ettego tiijä skaaskaa? – Tiijämmö, a tol’ko ken keskustannoo, sid ezimäzel kerral sada rubl’aa, toizel kerral kaksisadaa rubl’aa, i nel’läsadaa rubl’aa, viijendel kerral – ugolovnoi nakazaanii. Brihacčuzet sanotah kai, kui dielot oldih i kui maamah heidy nakazuičči. Dai kai podrobno sanellah. A maamah i keskustaa kolme kerdaa. Nel’länden gu kerran keskustaa – i händy nakažitah tyrmäh. A ižä otetah ičen kel i vai eletäh.