Texts
Return to list
| edit | delete | Create a new
| history
| Statistics
| ? Help
Jakovlev Sergei .
Ukko ta vuara
genre: Lyric work
Source:
Oma mua. № 22, 2023, p. 11
Jakovlev Sergei
Ukko ta vuara
Karelian Proper
New written karelian
Oi-voi voistani,
pitäy lähtie koistani.
1.
Istuu ukko pölkyllä,
Haravoja rakentau,
Piitä vuolou veičellä,
Vasaralla kiristäy.
Makuau pieni punukka
Lämpimällä kiukualla,
Hyvän unen vallašša
Nenällä liikuttelou.
Kaččou ukko: aššutah
Kakši mieštä mečaštä,
Ne on pojat vanhemmat
Niittämäštä kuletah.
"Tulkua, pojat, stolah työ,
Šyökyä, lapšet, murkinua:
Kalakukkuo lämmintä
Muamo paisto aikaseh –
Verkkoh šiikua vereštä
Puuttu tänä päivänä".
Nousi pikku punukka,
Piäsi unen käsistä.
Heti juoksi rannalla,
Pesi šilmät vejellä.
"Tule šyömäh, lapšuoni,
Šyö vain oikein kyllälti,
Ahmi vačča täyvekši.
Šiula tulou tehtävä:
Nouše, lapšuon, vuaralla,
Joka puoleh kaččele:
Eikö nävy vahinkuo
Mistä tahto šuunnašta?
Kuuluu šelväh rähinä
Pohjosešta puolešta.
Višših kontiet leikitäh,
Männyn kera kiissetäh".
2.
Hyppäi poika stolašta,
Leipäpalan ruaššalti,
Otti veičen kormanoh,
Niin kuin tuuli viuhahti.
Monen tunnin jaleštä
Tuli lapši jälelläh:
"Näkyy Pohjoispuolešta –
Tulou šuuri armeija,
Monta šatua ihmistä
Šuappuat pitkävaršiset,
Rautapaijat kiiltäjät,
Lakit kakšišarviset".
Ukko ruškoi iholta,
Kulmat viänti čirpiksi.
Nousi piällä kallivon,
Huuhki hirven iänellä:
"Nouškua, pojat-poikaset,
Nuoret, väkivoimaset!
Teilä šotah šuorita
Äkkie kyytie toperiu!
Tultih rosvot vierahat,
Meijän muata tallatah.
Pitäy käyvä vaštuamah,
Niitä poikeš ajamah!"
Oli voimua ukolla
Nuorempana ollešša,
Šattu – kontie petvasi,
Jalkaluita murtuali,
Šivuja še tallasi,
Veti piäštä hivukšet.
Ei voi ukko taissella,
Ei voi enyä hyökätä.
Juuri pisyy jaloillah,
Juuri henkie vetelöy.
Še vain šilmät vieläki
Ollah tarkkanäköset.
Käsissä on voimija,
Niin kuin rautakankella,
Još vain tartut šormiloih –
Ei še anna periksi.
3.
Miehet šotah šuoritah,
Varuššetah aštalua.
Naiset tultih kaimuamah,
Paiskahettih itkömäh.
Kimakkaini ulvonta
Kuuluu joka puolelta.
Aika juošša vilkuttau,
Mäni kolme kuukautta.
Ukko istuu iänetta,
Šinne-tänne kävelöy,
Ei voi muata rauhašša,
Ei ni ruokah kačahtua.
"Noušenpa mie vuaralla.
Niänkö šieltä kovinki?"
Kolme päivyä kulekši.
Eteh kakši aškelta,
Kolme tulou jalelläh.
No ka piäsi kuitenki.
Hyväsisti levähti,
Rupei loitoš kaččomah.
Näköy: Pohjoispuolešša
Vielä jatkuu taistelu,
Šotilahat hyökätäh,
Toini toista tapetah.
Tuntuu: meijän miehijä
Šeisou monie šatoja.
Šieltä vaštapuolešta
Noušou vaikka tuhanšie.
"Kuinpa auttua pojilla?
Mistä šuaha šuojušta?
Ketä kuččuo avukši?
Millä voimua lisätä?"
4.
Rupei ukko laulamah,
Luonnon voimie kuččumah.
Joka puoleh kumartau,
Muaha šortau kyynälie.
"Tulkua tuulet meriset,
Tulkua vihmat valumah,
Taivahašta šalamat,
Ukonjyryn paukahuš.
Tulkua vaikka tunniksi
Apuh meijän pojilla".
Kaččou: Vienanmereltä
Pilvi noušou voimakaš,
Tulta isköy lujašti,
Vihmuu niin kuin korvošta.
Mäni pilvi šukkelah
Meijän poikien kyličči,
Piätty šiinä paikašša,
Missä rosvot šeisottih.
Anto niillä kyytijä
Taivaš ylimiäräšti:
Piällä vettä kuatelou,
Tulta isköy šilmilöih.
Tuuli piekšäy lisäkši,
Šortau heitä jaloilta.
Kolme päivyä hullušti
Eikä antan henkähtyä.
Kellä oli voimija –
Pakoh juoštih kovašti.
Muut ne šiinä hävittih,
Jiätih mualla venymäh.
Nyt voit vähän levähtyä,
Šyyvvä leipäpalani,
Šuolakalua maissella,
Purra kuivie lihoja,
Juuvva vettä kyllälti,
Šiitä lähtie kotihis.
5.
Itköy ukko vuaralla,
Omie poikie muistelou:
"Oi-voi, pojat-poikaset,
Armahaiset lapšuset,
Mäni teitä šatoja,
Tuli monieš kymmeneš.
Mitä šanon muamoilla,
Kuinpa lapšie viihytän,
En voi šilmih kačahtua
Nuorisilla naisilla.
Kenpä kyntäy peltoja?
Kenpä halkuo varuštau?
Kenpä pyytäy kaloja?
Kenpä lašta tuuvittau?"
Istu koko netälin,
Muuttu ukko vuarakši.
Kylä smiettiy-arvelou:
"Missä meilä ukko on?
Eikö männyn vuaralla?
Monta päivyä vuotamma.
Pitäy lähtie eččimäh,
Ei še pärjyä yksinäh".
Nouštih koko kylällä
Vanhua ukkuo eččimäh.
Šeisotah ta kačotah
Tätä kummua-kummista.
Ylähänä vuaralla
Šynty uuši kallivo –
Niin kuin ukko parrakaš
Kaččou muah ta arvelou.
Alla juokšou ojani:
Vesi, niin kuin kyynälet.
Vuara näkyy loittuota,
Šeisou melko korkiella,
Tuntuu joka šuunnašta.
Nimi pantih vuaralla –
Še on Ukontunturi.