Texts

L’ubov’ Baltazar. Luadogan meren legendu. 1

corpus: Literary texts

Source:

Oma mua. № 29, 2023, p. 11

L’ubov’ Baltazar

Luadogan meren legendu. 1

Livvi
New written Livvic

Luadogu
on
Jevroupan
suurin
suolatoivezine
järvi
, kudaman
piduhus
on
219 kilometrii
da
suurin
levevys
on
138 kilometrii
. Luadogan
pindu
on
18 135 nellikkökilometrii
, randoin piduhus
1 570 kilometrii
. Luadogas
on
908 kubokilometrua vetty
.

Ližiä
vetty
tuvvah
35 jogie
. Suurin
jogi
, kudai
laskehes
Luadogah
, on
Svirinjogi, se
tuou
vetty
Oniegan järvespäi
. Volhovanjogi virduau
Luadogah
Il’men-järvespäi da
Vuoksajogi Saimaan järvespäi
. Luadogaspäi
lähtöy
vai
yksi
jogi
, se
on
N’eva. Luadogan
syvys
eri
kohtis
vaihteleh
. Se
on
60-220 metrii
pohjazes
ozas
da
15-70 metrii
suviozas. Kaikis
syvin
kohtu
on
Valamoin
lähäl
, se
on
233 metrii
.
Karjalazet
ainos
sanottih
Luadogua
juuri
merekse
, sendäh
ku
hos
vezi
ei
ole
suolaine
, ga
kai
muut
meren
tunnukset
Luadogal
ollah
, sit
luvus
enimät
net
samazet
kalat
dai
muut
elätit
. Luadogan
uallot
da
merirannan
čomus
muanitetah
iččeh
luo
ainos
. Mi
on
hyvä
, puhtas
, valgei
Luadogan
randu
kezäl
! Ga
pahal
siäl
parembi
on
olla
lähtemättäh
mereh
. Sendäh
ku
loitomba järves
, da
eriže
vilul
aijal
meri
on
ihan
toizenmoine
. Eihäi sudre
Luadogan
pohjas
ole
40 000 kaikenmostu
venehty
, laivua
da
mašinua
... Luadogan
uallot
erotah
muijien merien
ualdolois
sil
, ku
net
liikutah
puaksumbah
. Täs
pagin
ei
ole
niilöis
ualdolois
, kudamien
vuoh
myö
kuulemmo
ruadivon
libo
telefonan
. Juuri
merien
ualdolois
. Laivu
on
vie
vaste
heittymäs
ualdoloin
välih
, ga
toine
ualdo
jo
murdau
sidä
ylähpäi
da
ualdoloin
välis
olii
laivu
jouduu
kahten
voiman
välih
da
sen
rungu
murenou
. Pahal
siäl
ualdoloin
korgevus
olettelou
kai
viizi
metrii
, net
ičegi buite
säristäh
vilus
da
ulvotah
tuules
... Sih
ulvondah
näh
alemba
...
Kaikkiel
muailmas
turistoil
sanellah
kaikenluadustu
kummua
omih
turizmuobjektoih näh
. Enimil
niilöis
on
sadoi
vuozii
da
rahvas
ni
iče
ei
tietä
, konzu
kui
oli
olluh
da
nareko
ližäilläh
, vai
ku
tulis
enämbi
turistua
. Ga
Karjalas
ei
pie
kielastella
, eigo ližäillä
, parembi
on
olla
vaikkaine
. Juuri
sikse
, ku
kai
kummat
, kudamii
sanellah
Luadogan
mereh
näh
, on
oldu
ihan
toven
. Sen
pohjannu
on
se
Muanalan voimu
, mih
näh
karjalazet
sanotah
– pyzy
loitomba da
ole
, raukku
, päivilleh
...
Midä
pahuttu
, midä
mostu
pahua
voibi
olla
Luadogas
, meijän
valgies
, mageivezizes
meres
, kudamas
on
nengoine
pyhä
suari
kui
Valamoi
? Täh
pidäs
sanuo
se
, ku
ennevahnas
suurii
kirikkölöi
da
manasteriloi
pandih
juuri
Muan
kivikuoren ragoloin
ristavuksih
. Ottua
verrattavakse hos
kaksi
kartua
– Sankt-Peterburgan linnan
da
sen
muaperän
kartu
. Ku
panna
net
piälekkäi
, voibi
nähtä
, ku
linnas
olijat
kiriköt
seizotah
litosferan ragoloi
pitkin
, a
niilöin
ristavuksis
kiriköt
da
časounat
ollah
ihan
kiini
toine
toizes
. Vikse
Valamoigi ei
ole
petties
vallittu
suuren
manasterin
suarekse
, da
vie
ku
sen
rinnal
on
meren
kaikis
syvin
kohtu
...
Ga
sen
Luadogan
ulvondah
näh
... Sidä
iändy
, kudamua
kuunelles roih
paha
olla
, on
kuultu
äij ät ristikanzat
rannal
dai
meres
olles
. Kaikis
vahnin
kirjoile
pandu
mainindu on
vuvvennu
1858 Aleksandr D’uman omah
päivykniigah luajittu
kirjutus
. Luadogal
olles
häi
oli
kuulluh
sen
iänen
. Ielleh
vuvvennu
1904 Luadogan
rannan
Bikovo-kylän eläjät
oli
kuultu
mostu
iändy
, buite
Luadogas
mua
jyrizöy
. Sit
vuvvennu
1914 Valamoin
manuahat
kirjutettih
Piiterin tiedomiehile
, buite
oli
kuultu
ammundua
mustoittavua rähiniä Luadogan
suviozas. Sen
jälles
tiedomiehet
oli
ruvettu
oppimah
tutkimah
Luadogua
... Vuvvennu
1915 Valamoil
kai
oli
luajittu
seismolougine stansii
, ga
jo
enzimäzenny
keviän
vezipaizundan aigua
se
mureni
da
kadoi
...