Texts

Return to review | Return to list

Tuari: karjalaini kulttuuri ta uušie tuulie

history

August 22, 2024 in 10:28 Нина Шибанова

• created the text
• created the text: Vaikka karjalaini folk-ryhmä “Tuari” šynty vähän yli vuosi takaperin, artistat jo ošallissuttih Venäjän monih šuurih musiikkitapahtumih. Ryhmän peruštaja, laulusolisti Darja Toivonen ta šovittaja Vsevolod Šajin kerrottih oman luomistyön erikoisukšista, tehtävistä ta innon lähtehistä. Sooloesitykšistä ryhmäh šuaten Darja Toivonen on šyntyn Petroskoissa. Tyttö lopetti 17. gimnasijan ta Rautiolla nimitetyn mussiikkikolledžin. Nykyjäh hiän eläy Petroskoissa ta Moskovašša, missä opaštuu Venäjän Gnesiniloilla nimitetyššä musiikkiakatemijašša. – Juuriltani olen karjalaini. Miun tuaton šuku on Vienan Karjalašta, Kalevalan piiristä. Tuatto šiirty Petroskoih Jyškyjärveštä. Muamon šuvušša on piäasiešša livviläisie. Ämmöt ta ukot paistih karjalakši. Vanhemmat ei paissa, ka ymmärretäh kieltä, kertou Darja. Petroskoilaini Vsevolod Šajin on Petroskoin valtijonyliopisson ta Rautiolla nimitetyn musiikkikolledžin piäštökäš. – Ruan Petroskoin valtijonyliopissošša dosentin virašša jo yhekšän vuotta. Musiikkikolledžin kanšallisella laitokšella ruavoin kuuši vuotta. Nyt niise elän Petroskoissa ta Moskovašša. Piäkaupunkissa opaššun iänišuunnitteluo ta šovitušta, šanelou Vsevolod. Viime kešänä Darja Toivonen tuli Euraasijan iäni -musiikkiprojektin finalistiksi. – Ošallissuin projektih yksinlaulajana. Lähetin šiih muokattujen karjalaisien laulujen videoita. Myöhemmin tuli ajatuš, jotta esiintyö soolo ois ikävä, ta mie piätin kerätä tuttavie ihmisie ryhmäh, muistelou Darja. Šamoin ryhmäh kuuluu vielä kakši henkie. Darjan entini musiikkikolledžin ryhmätoveri multi-instrumentalisti Ksenija Prikman šoittau etupiäššä viululla ta jouhikolla. Nyt hiän opaštuu Petroskoin konservatorijašša etnomusikologiksi. Kantelisti Anna T’utr’umova opaštuu konservatorijašša ta ruatau Kantele-yhtyveheššä. Ryhmä viettäy harjotteluja Petroskoissa. Darja Toivonen alko opaštuo šuomie koulušša toisena vierahana kielenä. – Enšin miula ei ollun intuo. Ka aloin smiettie opaššukšešta Šuomen musiikkilaitokšissa ta rupesin käymäh kurššiloilla. Nyt niise otan oppituntija. Konša ruan alkuperäislähtehien, kokomukšien kera, mie maltan karjalan kielen eri murtehie. Šuomen kielitaito auttau milma opaštuo karjalua. Laulan šuomen kielellä ta karjalan eri murtehilla. Nauhotukšet näytetäh, jotta kielitaito parenou, kertou musikantti. Muokkuamma yjintä muuttamatta Tuari-ryhmä esittäy muokattuja runoja Kalevala-eepossašta ta perintehellisie karjalaisie lauluja. – Muokkuamma lauluja musiikin kannalta. Konšana emmä muuta tekstie. Luajimma šovitukšie yheššä Darjan kera. Hiän kekšiy, a mie eri ohjelmien ta keinojen avulla toteutan šitä, muutan lauluo. Eniten aikua, yksi kuukauši, mäni “Kalevalan” runoh peruštujah Seppo-lauluh. Aina muuttima, lisäsimä, muokkasima mitänih ta lopulta tuloš miellytti meitä. Seppo-laulun toistašanat ollah perintehelliseššä tyylissä, a kupletin pienet ošat on muokattu. Meilä on tärkietä, jotta laulu ei ois yksinäini. Meijän musiikki on järješšetty niin, jotta muutoma laulu on yhissetty blokkiloih. Esimerkiksi, muutoma runo on blokki. Rakkahušlaulut on blokki, ne erotah runoloista, ne ollah etupiäššä elektronityylissä. Šamani-blokissa käytämmä karjalaisie tietošanoja, šelittäy Vsevolod Šajin. Ryhmän ošallistujat aina tarkaššetah arvošteluja omalla VK-šivulla ta heitä ihaššutetah positiiviset arvot varšinki kielen pakasijilta Karjalan eri paikoista. Vaikka “Tuarin” luomistyö on šivottu karjalaiseh kulttuurih, ryhmä ei liity iččie etnografijah. – Meijän tehtävänä on luatie musiikkie. Peruššumma tutkittavah musiikki- ta visualiainehistoh, ka muokkuamma šitä omalla tavalla yjintä muuttamatta. Käytämmä skandinavista tyylie ta karjalaisie ašuštehie, ka emmä šano, jotta še on alkuperäni ulkonäkö. Musiikissa niise otamma perintehellisie šävelie ta muokkuamma niitä nykyaikasemmašša tyylissä. Peruššumma karjalaiseh kulttuurih ta lisyämmä uušie tuulie. Myö emmä näytä, mitein še oli ennein, koroštau Vsevolod. Rikaš elämä ta tulovaisuš Tämä kešä oli nuorilla artistoilla tosi rikaš konserttiloista. “Tuari” esiinty Moskovašša, Kalugašša, Tulašša, Krimillä. Heinäkuun lopušša esittäjät ošallissuttih nuorison monikanšallisen taijon Tavrida.ART -festivalih. – Še oli ihana! Esiintymä “Tavridan” yhellä parahimmista näyttämöistä, amfiteatterissa. Šen koloriitti šopi meijän uuših pukuloih. Meijän esitykšen aikana nousi tuuli, mi hyvin liitty karjalaisih runoih, tietošanoih, loiččušanoih. Näyttimä oman 30 minuutin ohjelman. Esittimä eri tevokšie, muun muašša Itköy neičyt -balladin indi-elektronisešša tyylissä. Šamoin esiintymä Art-Kulun avajaisissa, konša tuhanšie ošallistujie aššuttih piänäyttämöh šuaten eri alovehien kanšanpukuloissa, kertou Vsevolod Šajin. Pakinan lopušša musikantit kerrottih omista šuunnitelmista. – Šuunnitelmissa on luatie uutta musiikkie, ošallistuo uuših konserttiloih. Šamoin haluomma leventyä ryhmyä, jotta meilä ois oma lyömäšoittaja ta bassokitaristi, šanou Vsevolod. – Haluosin yrittyä esittyä saamelaisie ta voit olla venäläisie lauluja. Ka musiikin kannalta lauluilla pitäy olla yhtevyšväli, yhenmoini konseptijo. Meinuamma valmistua muutoma sinkku ta tulovaisuošša nauhottua al’pomi, kumpaseh liittyy olomašša olijie ta tulijie lauluja, lisyäy Darja Toivonen.