Texts

Return to review | Return to list

Sudalan školan histouriedu. 1

history

October 23, 2024 in 10:43 Нина Шибанова

created the text
created the text: Škola on eri muailmu, kunne myö kaikin puutummo, jogahine omal aĳ al. Se muuttau meidy da opastau elaigah. Minun opastunduvuvvet algavuttih Sudalan seiččievuodehizes školas. Tulin opastumah sinne vuvvennu 1955. Net unohtumattomat vuvvet syväh painuttih minun mieleh. Myö opastuimmo da tiĳustimmo äĳän uuttu. Se oli paras aigu. KUI SE OLI Anuksen piirin opastunduistouries Sudalan školal puutui eliä enämbi kahtukymmendy kuuttu vuottu da kestiä kai Nevvostoliiton opastusreformat. Se ruadoi vuvves 1947 vuodessah 1973. Ezmäi Sudalan škola oli alguškolannu, vuodessah 1950. Jälles vuozinnu 1950-1962 se muutui seiččievuodizekse školakse, kus yhtes opastuttih karjalazet da ven’alazet lapset. Kui mustellah školan opastajat, opastua oli jygei. Enimistö lapsis eigo ellendännyh, eigo paissuh ven’akse. Allus lapsii opastettih suomekse. Vikse sendäh Sudalan eläjät sanottih sidä školua suomen školakse. Vuvvennu 1962 Sudalan škola uvvessah rodih alguškolakse. Sen tilat oldih kylän kolmes talois. Yhtes niilöis talolois enzimäzel kerroksel oli alguškola, a toizel kerroksel yöt da päivät ruadoi detsadu. Toizes talois opastuttih keskiškolan lapset, viĳendes seiččemendeh kluassassah. Kolmandes talois oli puusepän masterskoi da perti, kus piettih suksii. Nygöi niilöis enämbi sadua vuottu tagaperin nostettulois talolois eletäh rahvas. MINUN ARMAS OPASTAI Minä lähtin Sudalan školan enzimäzeh kluassah seiččievuodizennu tytönny. Minun enzimäzenny opastajannu oli Paraskovja Ročakova – hyvä, nerokas, ylen aktiivine da opastujis kyzyi ristikanzu. Häi oli Karjalan zakonoinluajindukerähmön deputuatannu. Olen ylbei sit, gu minun enzimäzenny opastajannu oli Paraskovja Andrejevna. Juuri häi nevvoi minuu opastumah kaikkeh. Konzu minä opastuin seiččievuodizes školas, sie johtajannu oli Aili Savina, juurii myö suomelaine, Filadel’fiespäi rodužin. Häi meile vedi ylen mieldykiinittäjii anglien kielen urokkoi. Yksi minun yhtesopastujis Val’a Železova (Novikova) muga mieldyi anglien kielen urokkoih, ga kai rodih opastajakse da opasti nuorii anglien kieleh Petroskoin valdivonyliopistos. RUADO OPASTUNDAN LIŽÄKSE Niilöil vuozil opastumizen ližäkse myö vie äĳän ruavoimmo školan ogrodal: kazvatimmo ouveššiloi da heinii, piimmö huoldu puulois da tuhjolois, luajimmo tutkimuksii, praktiekal opastuimmo kylvämäh vil’l’oi jagajen kyndömuadu kolmeh peldoh. Meil joga vuottu piettih Urožain pruazniekkoi. Myö ainos yhtyimmö luonnonsuvaiččijoin piirin ozutteluloih, kazvatimmo da kačoimmo kananpoigazii da krouliekkoi. Kai sen järjesti Anna Baidina, biolougien da muantiĳon opastai. Anuksen RONO:n käskydokumentois on tieduo, gu Sudalan školan opastujat kezäloman aigua ruattih eri kolhozois: “Plam’a”, Molotovan da Kahtendenkymmenenden partsjezdan nimizis. Hyvis ruadotuloksis opastujat suadih kiitändykirjazet. Oli muudugi kaikenmostu lahjua. Sanommo, tyttölöil oli suuri ilo suaja lahjakse ruskei pluat’t’u, a brihaččuloil kirjavu paidu libo nelli metrii kangastu paidah niškoi. SUDALAN SEIČČIEVUODIZEN ŠKOLAN OPASTAJAT Äĳät Sudalan školan opastajis kestettih jygiet voinuvuvvet, piästih vangittuloin luagerilois läbi. Frontal olles hyö siegi opastettih kirjah kui lapsii mugai aiguzii da kodih järilleh tulduu jatkettih omua ruaduo. Aleksei Fomin ruadoi meil fiskul’tuuran da ruadotoimindan opastajannu. Suuren Ižänmuallizen voinan aigua Aleksei Vasiljevič oli plenas nelläs vangiluageris. Joga luageris hänel puutui pajeta. Mies ylen hyvin tiezi viizi kieldy: karjalan, ven’an, suomen, ruočin da fransien. Sudalan školan loppi da siegi ruadoi Pavel Bobin. Pavel Petrovič opasti lapsii muuzikkah da pajattamizeh, iče nerokkahasti maltoi soittua. Yhtes hänenke minä ruavoin Zv’ozdočka-päivykois. Jälles armiedu Pavel Petrovičua kai kučuttih soittamah hyvin tundiettuh Aleksandrovan ansamblih, ga kaiken oman ĳän Pavel Bobin ruadoi soittajannu Anuksen piirin päivykodilois da školis, soitti horile da pajojoukkoloile. Vasilii Bačkojev, ylen nerokas da hyvä matemuatiekan opastai, intelligenturistikanzu. Kai hyvät hengizet puolet sai Vasilii Mihailovičas hänen poigugi Gennadii, Anuksen piirin hyvin tundiettu vrača da sportumies. Kenbo ei musta Anuksenlinnan kunnivoittuu eläjiä, Anuksen piirin pionieruliikkehen johtajua Zinaida K’uršunovua, kudai vedi fiskul’tuuran urokkoi Sudalan školas, libo Aleksandra Urvantsevua? Ižänmuallizen voinan veteruanu Aleksandra Ivanovna vaigu yhten vuvven oli Sudalan školan johtajan leivis, ga moizes lyhyös aĳas ehti ruadua äĳän hyviä školah niškoi. VAHNEMBAS POLVESPÄI NUORILE Jo meni viizikymmen vuottu, kui Sudalan škola heitti ruandan, ga se jätti hyvän jällen Anuksen piirin opastanduistourieh. Sudalan škola kazvatti äĳän nerokastu rahvastu, kuduat školan loppiettuu roittih hyvinny spetsialistoinnu eri aloil. Heĳän keskes on opastajiigi. Sanommo, Polina Guseva (Tuhkina). Sudalan školan algukluasoin opastajannu Polina F’odorovna ruadoi kaksikymmen kolme vuottu. Kaksi hänen tytärdy, vunukat da pruavovunukat sežo roittih opastajikse. Polina Gusevan vunukku Vera Gurova on hyvin tundiettu vokualupajatandan opastai Anuksen piiris. Marĳa Feklistova (Staritsina), Sudalan školan ven’an kielen da literatuuran opastai. Pitkän aĳan häi oli vahnembannu pionerdružinan pionervožatoinnu. Hänen tytär, Anuksen kirjaston ruadai Nina Fadejeva, ruadau Valentin Sorvinan nimizes školas noumeru kaksi. Marija Feklistovan vunukku Varvara Fadejeva opastau soittamah kandelehel Anuksen ližäopastuksen keskuksen lapsii. Kiitän kaikkii da jogahistu, ken avvutti minule kerätä tiedoloi Sudalan školas. Eriže sanon passibot avus Margarita Prohorovale, Jelena Terentjevale, Svetlana Bel’aninale da Natalja Terentjevale.