Texts

Return to review | Return to list

“Peiveine”-tätüteatr: 35 vot ühtes

history

November 22, 2024 in 12:31 Нина Шибанова

• created the text
• created the text: Redukun lopus Piterin agjan Rahvahan sädandradon pertin filialas, “Vepsläižes fol’klorkeskuses”, pidetihe “Adivoiš Peiveiženno” -praznikaline azjtego, mitte mäni sebranikoiden keskes i oli omištadud necile znamasižele päiväle. “Kodima”-lehtesen lehtpolil johtutam, kut meiden teatr om sündnu da mil se eläb nügüd’. Männuden voz’sadan 80-voziden augotišes Nadežda Mihailovna Koval’skaja – siloi hän oli Vidlan Kul’turpertin pämehen – openzihe ezmäi Piterin agjan kul’tprosvet-radmahttehnikumas, a sid’ – Rahvahiden sebruden ordenan Piterin valdkundaižes institutas N. K. Krupskajan nimel. Teatraližiden openduzpredmetoiden urokoil hän tundištihe tätüteatran radonke – siloi Nadežda Mihailovna tahtoiškanzi tehta mugoižen teatran Vidlas-ki, ičeze kodiküläs. Vodel 1989 Vidlan Kul’turpertiš sündui tätüteatr, a Nadežda Koval’skaja tegihe sen ezmäižeks ohjandajaks. Ani augotišespäi teatran radnikad kingitiba ičeze homaičust vepsän rahvahan kul’turaha da fol’kloraha. Päliči miččes-se aigas Nadežda Mihailovna el’genzi, miše om ani jüged ühtištada teatran ohjandajan da Kul’turpertin pämehen radvelguded – kaikuččele radole tariž oli antta enamba homaičust. Sil aigal oli tehtud tärged pätand: Nadežda valiči Kul’turpertin radnikoišpäi ristitun da vaumištaškanzi händast teatran pämeheks da ohjandajaks. Mugoižeks valitud ristituks tegihe Jelena Vasiljevna Simanova, kudamb möhemba andoi läz 25 vot “Peiveine”-tätüteatrale. Enamba sadad tätüspektaklid da -ozutelust, ühtnend erazvuiččihe festivalihe, vägestusid – kaik oli tehtud ohjandajan radmahtoiden da lopmatoman elovägen taguiči, täuttud todesižel armastusel tätüihe. Nece kaik znamoičeb, miše ristit andoi ičeze elon armhale radole. Ičeze teatras Jelena Vasiljevna starinoičeb erižen tundmusenke: “Ani amu, männuden voz’sadan 80-vozil, Vidlan Kul’turpetin pohjal penikaižes grimhonuses oli tehtud tätüsebr. Se oli čoma aig! Siloi meil ei olend taidehpirdajad, mö iče tegim dekoracijoid da kaluid prostiš materialoišpäi, tätüižed oli tehtud sormikoišpäi. Sil aigal tätüižed oliba lujas melentartuižed Vidlan lapsile. Tätüižiden tegijad iče ližaziba spektaklihe äjid idejoid da meletusid. Ozutelusiden starinad mö lugim rolidme, panim kaiked sanad muštho, tegim penid spektaklid, miččid ozutim külälaižiš klubiš. Ajelim radmašinal, miččen meile andoi Vidlan mecradandelomišt. Ühtes meidenke kaiken aigan ajeli Gribanovskii-külän fol’klorkollektiv, sen ohjandajan oli Taisia Petrovna Kirikova. Tätüsebr tegihe surembaks, sündui idei tehta spektaklid vepsläižiden täht – muga sebran ühtnikad opendaškanzihe-ki vepsän kel’he. Sid’ mö tegim vepsläižed tätüižed da ozutim ezmäižed ozutelused: “Eli derüvnas čigan”, “Ongiti uk, ongiti dai tabazi penikaižen ahvenen”, “Vepsläine besed”. Vodel 1991 tätüsebr ühtni “Elonpu” -vepsläižehe praznikaha, mitte mäni Himjogida Ščeleiki-küliš. Sigä ozutim meiden ezmäižed tätüspektaklid vepsän kelel. Johtutan ihastušis nenid tätüižiden tegijoid, kudambad oliba sil praznikal: Lena Kirillovad, L’uda Kirikovad, Lil’a Annuškinad, Kat’a Rogovad, Žen’a da Saša Turilovid, L’uda Turilovad, Nataša Vlasovad, Nataša Karuzinad, Nataša Smirnovad, Ira Vorobjovad”. Voden 1992 semendkus Piterin agjan tätükollektivoiden festivalil “Peiveine”-tätüteatr oficialižešti tegihe “ozuteližeks kollektivaks”. Sen taguiči teatraha tuli uz’ radnik – taidehpirdai. Nece oli L’udmila Aleksandrovna Ignašova, ani lahjakaz ristit bohatan mel’kuvitelusenke. L’udmila Aleksandrovna om olnu tätüteatran taidehpirdajan tähäsai-ki, no ičeze rados hän tegi penikaižen keskustan: vozil 2016-2018 teatran taidehpirdajan oli Viktoria Sergejevna Dmitrijeva. Ilosižid tätüižid eläban kacegenke, čomid dekoracijoid – kaik, mi oli tehtud L’udmila Ignašovan käzil, ihastoitab “Vepsläižen fol’kloran keskusen” adivoid da turistoid. Ekskursijoiden aigan tätüteatran henged abutaba tundištoitta adivoid vepsän rahvahan kelenke, veroidenke da tradicijoidenke. L’udmila Aleksandrovna om mugoine ristit, kudamb ei voi ištta azjoita. Paiči spektakliden čomitust hän pirdab kuvid da tegeb unikaližid tätüižid. Ičeze radol hän libutab Podporožjen rajonan eläjiden hengid. Kaikuččel vodel L’udmila Aleksandrovna tegeb ičeze kuviden ozutelused, hän ühtneb erazvuiččihe kuvataidehen ozutelusihe da konkursoihe. Voden 2018 1. kül’mkud “Peiveine”-tätüteatran ohjandajaks tegihe vepsläine Anna Viktorovna Trifanova. “Kut sarnaližen lindun, paksus penikaižen da ilma kuldaižita höunhita, no eläban da lujas tärktan, kut min-se peitoližen, mö kaičem meiden südäimen čogaižes sen, mi om kaikile da kaikuččele kal’hemb – rahvahan kul’turan”. “Rahvahan sädandrad” -kulehtesen toimišt (№7/2016) Nece virkeh lujas čomin da oikti kuvadab Anna Viktorovnad, sikš ku hänen täht vepsän rahvahan kel’ da kul’tur om elonlad. Annal om vepsläižid jurid. Laps’aigaspäi hän kundli vepsläšt paginad baboilpäi da dedoilpäi, mugažo vanhembadki pagižiba ičeze keskes vepsän kelel, mitte tegihe Annale mugoižeks-žo kodikeleks, kut i venäkel’. Tätüteatran rados Anna Viktorovna oti ičeze edeltajilpäi vaiše parahint. Teatr kaiken aigan kehitoitase, ecib uzid melentartuižid radon formid i, kut aigemba-ki, radab ühtes Vidlan lapsidenke. “Üks’ meiden teatran tegendoišpäi om tundištoitta kacujid vepsän fol’kloranke, tradicijoidenke da verojidenke – senke, mi oli äjid voz’sadoid tagaze. Naprim tehta eläbad spektalid erižen il’mištonke”, – sanub Anna Viktorovna. Teatras pened da vanhembad lapsed opendaba vepsän kel’t, i nece azj om mel’he heile, se heraštoitab eriigäižiden lapsiden melentartust teatraha da sen radho. Kelen openduz mäneb interaktivižes formas, necile azjale “Vepsläižes fol’kloran keskuses” anttas sur’ homaičuz. Nügüd’ teatras opendase läz 30 eri-igäšt last. “Peiveine”-teatras tehtas pened spektaklid vepsän kelil). Mugoižed spektaklid ozutadas ekskursijoiden aigan: ühtes tätüižidenke turistad da adivod opendase paštmaha kalitkoid, lugemaha vepsäks i m. e. Tätüteatr kaiken aigan kucub päivkodiden kazvanikoid da Vidlan augotižškolan openikoid ühtnemaha lapsiden praznikoihe, miččil om ani melentartuine vänd- da ilotuzprogramm, tätüozutelusid. “Peiveine”-teatr ezineb praznikkoncertoil da toižil azjtegoil, miččed tegeb “Vepsläine fol’kloran keskuz”, se eläb hoštajal, sädairadol täuttud elol, miččel tariž-ki teatrale eläda. “Peiveine” igäks jäb hüviden johtutesiden da ilosižiden ehtoiden sijaks, kus vasttasoiš teatran ühtnikoiden erazvuiččed sugupol’ved. 35-voččen istorijan aigas oli sütutadud äi kibinaižid lapsiden hengiš – surehe eloho “sarnoidenke südäimes” läksi enamba 100 lahjakast pästnikad! Jubilejanke, meiden armaz tätüteatr!