Texts
Return to review | Return to list
Uz’ openduzkirj kaikid penembile openikoile
history
February 25, 2025 in 12:44 Нина Шибанова
- created the text: Petroskoiš mäni “Literaturižen lugemižen openduzkirjad kodikelel (karjalan, vepsän da suomen kelil) ezmäižen klassan täht” -seminar. Sen aigan oli ezitadud uded openduzkirjad. Seminar mäni Karjalan Opendusen kehitoitandan institutas. Sihe ühtniba vepsän, karjalan, suomen keliden opendajad da openduzkirjoiden avtorad. Seminaral pagištihe siš, kut kävutada openduzkirjoid urokoil škoiš. Opendajad iče oliba openikoiden sijas: hö surel tahtol tegiba harjoitusid karjalan, vepsän da suomen kelil. Pidab sanuda, miše harjoitused oma lujas melentartuižed, originaližed – mugoižid pidab-ki olda uzile openduzkirjoile, miše mel’dütoitta openduzprocessaha nügüdläižid lapsid. Vaumišti niid institutan metodist Ol’ga Hramcova, a kändiba – kodikeliden opendajad. Vepsän kel’he uden openduzkirjan kändi Petroskoin Suomalaiž-ugrilaižen školan opendai Nadežda Petrova. – Om hüvä, miše mugoine openduzkirj om tulnu eloho, sikš ku nene lapsed, kudambad tuleskeleba školha ezmäižehe klassaha, völ ei tekoi vepsän kelen kirjamištod, ei mahtkoi lugeda vepsäks. Nece kirj abutab heile tundištadas peniden tekstoiden da kuviden abul vepsän literaturanke. Kaik uden kirjan materialad kožuba meiden openduzprogrammale, ližadaba sidä da eskai tegeba openduzprocessad melentartuižembaks, – sanub Nadežda Petrova. Uzil openduzkirjoil oma čomad kored. Čomenzoiti kirjad kuvil tetab Karjalan taidehpirdai Dmitrii Dmitrijev. Kaikuččel openduzkirjan korel om mitteni voden aig. Vepsläižel kirjal om kuvatud keza. A openduzkirjan pähenged – kaži da tijaine – sataba last opendamižen aigan, abutaba da nevoba hänele. Kaiked openduzkirjas om 18 temad. – Tehtes necidä openduzkirjad mö kävutim openduzplanad, miččen mödhe nedališ om kaks’ tematišt urokad: üks’ om kodikelen urok da toine – lugemine kodikelel. No kirj kožub-ki, ku školas om vaiše üks’ kodikelen urok nedališ. Uz’ openduzkirj ei openda lugemaha vai kirjutamha kodikelel. Sen harjoitusid voib kävutada ližaurokoilki vai kodikelen urokal ližamaterialan. Materialoiden kaikid suremb pala om vaumištadud vändon täht. Tekstad abutaba lapsele kulištada, kut kulub kodikelen pagin, – sanub Ol’ga Hramcova. Literaturižen lugemižen openduzkirjad karjalan, vepsän da suomen kelil jagetas školihe, kus opetas nenid kelid. Erased ekzempl’arad om jo anttud Karjalan Rahvahaližehe kirjištoho. Mugažo openduzkirjan elektronine versii om pandud Etnokul’turine openduz Karjalan valdkundas-internet-lehtpolele.
February 25, 2025 in 12:44 Нина Шибанова
- created the text