Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Valentina Kondratjeva. Muistelen lapsusaigua
Valentina Kondratjeva
Muistelen lapsusaigua
Livvi
New written Livvic
Igä
menöy , vuvvet matkatah juostozil !Mieleh puaksumbi da puaksumbi tullah lapsusaigahizet hetket .Mustelen da verdailen kui kazvoimmo myö da kui kazvetah meijän bunukat .Kohti sanuo se on ku yö da päivy !Täh kerdomukseh minä suatan erähät omat mustokset sit aijaspäi .
Kirikön kellon hely
Mendih loittozet 1950–1960 vuvvet .Jygei oli aigu !Oma mua oli vie vaitoi voinanjalgie .Köyhys , orboituonuot perehet , monet jiädih tuattoloittah , ukkoloittah , vellittah .Jygei käziruado , kudai otti äijy vägie da tervehytty .Sih niškoi pidi rohkevus !Rahvas tiettih , uskottih gu hyö voijah amal väil , taval , perävyttämyksel rakendua uvven , valgien eloksen ičel dai omil lapsil .A vot Jumalan uskole oli pandu "suuri ristu ".Tämä minun musto on sille tovestus .
Syndynyt minä olen Issoilan hierus Anuksen piiris vuozi 1950.Perehes olin toine lapsi , Val’a nimelline .Enzimäine Gal’a-sizär syndynyh vuozi 1948, minun jälles Man’a - sizär vuozi 1952, sit Tan’a ‒ vuozi 1954 da Van’a-velli vuozi 1955.Kaikis lapsis ristitty oli vai Gal’a .Ga sengi peitoči hommai tuatan vahnembi Dun’a-sizär ,kučui papin da ristittih lapsi kois .Tämän minä tiijustin omis vahnembis konzu meni jo äijy vuottu .Toizet myö kazvoimmo ristimättäh .A kui oli pravosluavienke meijän perehes ?Hil’da-muamo ‒ l’uterilaine , Miša - tuatto , Timoi da Duar’u tuatan vanhembat oldih pravosluavien uskojat .
Mustan tapahtuksen . Minul oli vuottu nelli puolenke , meile tuldih ylen rohkieh kaksi vakkimiesty .Minä ellendin , hos ven’akse en maltanut ,hyö tavas huškutettih käzii obrazahpäi da kovasti paistih .Oli , tiettäväine , heile ei ole mieldymyöte meijän Bogoroditsu , myö lapset luaskavasti kučuimmo händy Boudzoi .
Tuatto rauhasti vastai tulokkahil :
‒ Kuni on hengis Jumalan uskoiju Timoi - tuatto , obrazu roih paikoilleh .
Sil aigua Duar’u-buabo oli jo kuolluh , a Timoi - died’oi virui , vuotti surmua .Häi hil’l’al iänel sanoi poijal livvin kielel , ven’ua häi ei tiedänyt , ga ellendi gu pagin menöy obrazah niškoi :
‒ Poigu , älä anna obrazua kuni minun silmät ei salbavuta ijäkse .
‒ Midä häi sanoi ? kyzyttih tulokkahat .
‒ Häi sanoi gu andažitto rauhasti kuolta !
Mužikat kačahtettihes toine toizeh da yksi sanoi :
‒ Olgah ...Anna on muga , kuni dedka on hengis .No jälles ičegi kačo , kommunistan lippu tulou panna stolal ! Mihail Timofejevič !
Obrazan sen minä ylen hyvin mustan . Häi ripui ylähän pertin čupus lampuadazenke .konzu oli vie kamarissah , viritteli sidä pruazniekkupäivikse palamah ,ristii silmi oigiel käil .Myö , Man’a sizärenke , sil aigua rauhasti istuimmo laučal ,tiezimmö , gu died’oi pagizou Boudzoinke ,pidi olla vaikkani .
Obrazaspäi kačoi Bohoroditsu lapsenke yskäs .Häi kačoi muga luaskavasti , rauhasti !Timoi - died’oi ainos meile lapsil sanoi :
‒ Ei pie pahua ruadua , väčkiä , torata . Boudzoi kai nägöy dai kuulou !Voibigi kurittua pahas dielos .
Sentäh joga kerdua , konzu bauhuimmo , minä nostin silmi obrazahpäi .Kačoin , kui sie Budzoi , suutui vai ei .Toiči ozuttih buito kaččou kovasti .Sit sanoin sizärel :
‒ Lopemmo bauhundan ! Boudzoi suutui !
Sit pieni sizär sežo kačoi obrazah da kyzeli :
‒ Häi rubieu itkemäh ? Čakkuamah ?
‒ Ei ! Hänen lapsi pöllästyy , rubieu itkemäh .
A iče duumaičin , a toinah hänel ei sinne kuulu ?Häi on omas kodizes , veräihyt on salvas .Minä näin , se avavuu .Muamo sidä availi konzu pezi veriän st’oklua .Perehes kaikin suvaičimmo meijän armastu Boudzoidu .Häi oli meijän Pyhä .
Tuli vuozi 1955 ‒ suamoi jygei , hirvei vuozi meijän taloile .Jygieh läzimizeh kuoltih jallekkai Gal’a , Tan’a da pikoi-pikkaraine Van’oi .Heijän peräh lähtigi Timoi - died’oi .Viijes lapses myö jäimmö Mašoinke kahtei .Died’oin jälles kadoigi meijän armas , kallis Boudzoi .Tuatto pahas mieles sanoi :
‒ Lähti meijän Bohorouditsu ! Hyväh paikkah häi suatui , hyvih käzih .
Hänettäh oli atkal , oli ylen žiäli .Ei Boudzoi enämbi silmäillyt meidy .A myö yhty tottu nostelimmo silmii sih čuppuh , kus omas kodizes eli luaskavu naine lapsenke .
A jälles sih pertin čuppuh tuli mustu pyöräkkö , kudai rubei soittamah , pajattamah da pagizemah kielel , kudamua myö emmo ellendännyt .No se oli meile suuri diivo da prizmihes kyzymys .Kui nečih pieneh vakkazeh , kudai on keski torelkua kaikin synnyttih pajattamah da pagizemah .Vikse ollah ylen hienozet . Dumaičimmo myö lapset .
Meni vuozi 1956, kezäkuu , smietin oli Stroičanpäivy .
Tuatto meijän oli kommunistu .Minä en voi varmasti sanuo , gu häi ei uskonnut Jumalua .En voi !Partieh händy otettih voinal , Leningruadan frontal "Nevskoil patačkal ".Kus oli jygiesti ruanittu da jäi niistiekse .Händy jo ammoi ei ole täl ilmal , kuoli läzimizeh vuozi 1987.Minä uskon , syväin tuatal oli uskojan ristikanzan ,häi oli luaskavu , oigienmugaine , ruadai da viizas perehen johtai .
Sen Stroičanpiän , kuigi toizin pruazniekkupäivin , muamo pastoi piiruadu .Tuatto kiärii bumuagah palazen suurustu da sydäi pindžakon kormanih da sanoi minule :
‒ Val’oi , sinä olet jo suuri tyttö , läkkä tuatanke kävymmö kalmoile . Tiijustammo buabua , died’oidu , Gal’oidu , Tan’oidu , Van’oidu !
‒ Lähten , lähten ! Myö näimmö heidy sie ?ihastuksis kyzyin minä .
‒ Myo heidy emmo voi nähtä , a hyö meidy nähtäh .
Hil’l’azel iänel virki tuatto .
Kalmižemuassah oli läs kahtu virstua .No minä astuin tuatanke käzitysti hyväs mieles .Aigu läheni jo puoleh päiväh .Rahvastu kalmoile oli vähä , ga kalmoigi oli ei suuri .A kuni myö puutuimmo omih kalmažih , rahvas jo kaikin karkottih .
Tuatto kačahtih ymbäri da sanoi minule :
‒ Tahtot kävvä kirikköh ?
Minun se ihaskoitti .Puuhine kirikkö seizoi keskikalmizemuadu , mättähäl , kuspäi nägyi kahten joven vastavus .Pieni Tuuksen jogi yhtyi Anuksen jovenke .Kirikkö sil aigua jo ei ruadanut , sluužbii ei piety .Tuatto avai uksen kahtalleh , menimmö sydämeh .Sie oli istin kuadamine : kaikenyttymiä toppua , reduu , hapannustu laudua , murennustu kirpiččiä .Parziseinät oldih pal’l’ahat , ikkunat st’oklita .Niilöis viheldi tuuli …Laho - pordahat nostih yläh , kuduat viettih kellojalgoih .
‒ Val’oi , čuudo ! Yksi kello rippu !Tahtotgo kuulta kui se soittau ?
‒ Da ! Minä nikonzu en kuulut kellon soittuo .
Tuatto seizatti minun seinän viereh da kovasti sanoi :
‒ Vai seizo täs , älä ni kunne liiku . Minä nouzen yläh , tämän kellon helyn kuultah Gal’oi , Tan’oi , Van’oi dai died’oi buaban kel .Hyö ihastutah !
Minä seizoin ihan seinänvieres , odva hengitin .Tuatto , sit vie nuori , kirmei da vägevy ,vai hurai käzi oli niistii , terväh nouzi ylembi da ylembi .Keski pordahii yksi porras katkei ,sen palat lennettih alah .Tuatto tervehel käil ehtii temmatakseh kazipuuh da nouzi ielleh .Minul oli sruasti kaččuo , ga olin vaikkani .
Helähtih kello !Kerran , toizen , kolmanden …Se helineh oli moine čoma , heley , puhtas .Enzimäi harvazeh sit puaksumbi , puaksumbi , puaksumbi ,a sit rubei harvenemah .Kellon iäni kajahtajen hel’ai loitokse .
Nygöi se minä ellendän , se helineh ammuldi tuatan syväimes gor’ua da tuskua .Vai ei kaikkie .Sil tuskal ei ollut pohjua .Konzu häi tuli minulluo , otti yskäh , lujasti sebai da pačkahtih itkuu .Minä tabain hänen kaglan pienil laihazil käbäzil da sežo rubein itkemäh .Kyynälis läbi kyzyin :
‒ Tatti , hyö kuultihgo ? Kuultih ?
‒ Kuultih , kuultih ! Hyö ihastuttih !Heile on nygöi hyvä !
‒ Ainos ! vastai hil’l’al , väzynnyöl iänel tuatto .
Järilleh häi minuu kandoi omil vägevil olgupiälöil .Minä sil aigua duumaičin : "Meile on kaikki paras tuatto !"
Konzu pakkaskuul vuozi 1957 syndyi sizär , häi kyzyi meile Mašanke :
‒ Mittuman nimen otammo tytöl ?
‒ Gal’a ! yhtes sanoimmo myö .
Meile oli ylen žiäli vahnembua sizärdy , konzu häi lähti meispäi .Gal’oi oli ylen viizas lapsi , kävyi enzikluassah školah .Häi jo sai lugie runoloi kluuban laval .
Kezäkuul vuozi 1958 syndyi Nad’a -sizär , a heinykuul vuozi 1962 rodih Tol’a-velli , armas tuatale poigaine .Myös meidy rodih viizi ‒ nelli sizärdy da kuldaine velli .
Äijy aigua meni , äijy midä vaihtui .Nygöi ristittyöt voijah rauhasti uskuo Jmalua , kävvä kirikköh .Vuozi 1991 myö , nelli sizärdy da velli perehienneh kaikin ristimökseh Anuksen Uspenskois Kirikös .Minun kahtu bunukkua Nikolaidu da Nikitua pikkarazennu ristimmö Anuksen Smolenskois Kirikös , kudai seizou Mariam - suarele , a Tan’oi-bunukkazen uvves Tuuksen Voznesenija Gospodn’a Kirikös .Žiäli gu endine paloi vuozil 1970.
Kuval on se samaine vahnu Tuuksen Voznesenija Gospodn’a Kirikkö , kuduas tuatto soitti kellol .
Muistelen lapsusaigua
Livvi
New written Livvic
‒
Вспоминаю детство
Russian
-
-