| 61 |
New written Ludian
|
Journalistic texts |
|
Paušin Šan’uu.
Opindaz ubitkua ei rodei
|
-
Muloižel vuodel Oma muan № 46 oli kirjutettu Priäžan lagevus- projektas, kudaman abul Priäžan piiris zavodittih pidamah kard’alan kielen kursad.
|
| 62 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (10) Suoluzmägi, Lohmuoi, Vidan
(Деревни в окрестности Пелдожи: (10) Сулажгора, Логмозеро, Виданы)
|
-
Suoluz mägi, kačo, tožo kodid ol’d’ih vahnah luaduh, školat siid da kai ka vähäg oli.
-
A siid d’o tulet tännä, časounain oli kuus kilometriä nečiss Suoluzmägespiäi, siit časounaine siit zavodittiheze pajad da kai, d, lidne d’o zavodiiheze.
-
Petučilišše oli nečiz oli d’uuri se oi d’o mi se niglinkän randaz oli sih, pajad ol’d’ih, nu siid d’o sinnä kodit zavoditah da sit.
-
Daže minä muštan lidnaz miittumad i kupsad ol’d’ih, tuled sigä lähted oli: Petr Timofeič, Onohinal eli.
-
Siid oli Gord’ejou, Gerсеnäl elettih.
-
da siit Onohinal Gord’ejovam magazin oli da siid neče Petr Timofeičan oli Gercenäl.
-
Hänel ku oli pekarn’at sii kodiz da kai ka kai lämmitettih.
-
L’üudiläižet vidančat navern oli da Koskespiä.
-
Nu suuri oli neče ka lidnaspiäi sih hüö.
-
Ei olnu, ej olnu ei, d’ogi vai oli üks.
-
D’ogi se oli, d’älgele se külä rodiiheze Vilgass.
-
Lidnaspiäi enzimäižeks ol’d’ih küläd moižet oli: Solоmani, tämä loppih guba se On’esskuoin oz’eran guba loppih, Solomani lähtöu.
-
Siid oli sigä d’üri tuli Lohmuoižen, Loha-d’ärvekse kirguttih.
-
Minä mud en tiedäiš ka peränikät sanottih Lohmuoin oli.
-
Siid oli Lohmuoižen külä oli, siid oli külän proidihui sigä d’o neče...
-
Verhn’e Šuiskuoi i Pieni Šuoju se lähtöu Šuojun doged müöti, silde suuri Šuojuz oli.
-
Viidanall oli Sil’kin Vas’a da kai peränikät.
-
Siid häi sigä d’ežuurii, sanou häi oli nene oldah kuss on nu heil lihad da kai kui heit sanotah, em voi sanoda kui sanotah.
-
Nu, sanou, minull oli sigä lihat, d’iädih kudamat peränikät lihad oli kattilas sanou, broskuaššat, heile vadih panin.
-
Vie neče Petrouskuoiz rajonas sigä oli nečidä...
-
Se d’o nügü täss oli dorogat, parembat siid olin.
-
Dai daaže olin nečis Girvazas, nägin sildat, kui vezi koskes heittäheze kai oli ende pidettih, kirbonou, ku nenid ruuslid müöti alah.
|
| 63 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (9) Mange, Priäže, Matrosse, Pošt
(Деревни в окрестности Пелдожи: (9) Маньга, Пряжа, Матросы, Почта)
|
-
– Nu lähtemme Präkäspiäi edelleh, sinnä lidnahpiäi midä oli?
-
Vahne se vahne Priäž oli, moine külä pitke.
-
Kodit tožo vahnat, ei hüvät, Terunküläks kirguttih, siid d’o mänöu sinnä Terun-külä, Keski-küläh, Keski-küläks kirguttih se oli Šiškinan kodid da kai sigä bohatuoiden.
-
A Suavan-agd’e se oli d’o lidnan n’okke.
-
Nu sigä d’o edelleh dorogad müöti lidnah se dorogah tulou viištoš kilometrid oli Matrosse.
-
St’opanan kod’ oli da siiten Zarekuoikse kirguttih.
-
Pelduoižiz männü miehel oli Maša Kondruoin siit omidelloh i mänet.
-
Da siit Oksen’t’ain kodi da Mikitün kodi oli siid Aida-Fen’akse kirguttih sen kodi.
-
Siid i külä oli se pieni.
-
Nu siid heill oli oja se matkadai silde, matke dorok.
-
Ka silde oli hüvä, nu oja sinnä mäni Šuojun d’ogeh tožo sordui.
-
Nu siid edelleh lähtet üheksä kilometrit mäned d’algai libo hebol libo mil Pošt oli.
-
Poštaz üks tožo (üks tožo ⊂ ükstošt?) taluoit siit oli.
-
Minä daže voin muštai sanoda miiččet taluoid ol’d’ih enzimäižekse mäni Trupkakse kirgut’t’ih, Trupkan kod’ oli.
-
Saša oli neidine siit Pelduoižih kävüi tožo ad’vuoih di ühtel aiga pošči n’eidiščimme.
-
Pogostal oli meil’ miehel se Šašan Trupkaks kirguttih.
-
Siid oli Rogin, taluoi pieni kodiine moine enzimäižeks mänet.
-
Siid oli Zaharan, Bajarin oli.
-
Nu a siid sirinä nu taluoid oli äi, Ročkan kodi ei Rot’kan kui neče Onnin Ol’ešan oli da Onnin Vas’an kodid da kai.
-
Olnou d’en’gat kaks kopeikkat ka heität stolale ielne ka, muga lähtet, ei ni pakittu d’engad dani midä, vot oli kui ende.
-
Siit oli Zaharas valgei tahne, mouž on hebot kakskümen, siämärveläište dai kaiken külän siih azetutah hebuoit pidi süöttäi.
|
| 64 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (8) Riiselgä, Korza
(Деревни в окрестности Пелдожи: (8) Ригсельга, Корза)
|
-
Oi Riiselgät kačo min oli.
-
Riiselg oli tožo Priäžäz lähtet ka nu viiž vai seiččei kilometrid.
-
Mägell oli, ielnu d’ärvet, d’ärveh kävüttih kaks kilometrit lambih, Pühälambikse kirguttih.
-
Sigä oli d’ogi Pühä-d’ogi siihäi lambiz matkaži Präkän d’ogi Präkäs kudai mäni sih lambih sordui siid edelleh sinnä.
-
Nu tožo loitton kaivo oli, kaivo oli pošči, puolikilometrit Pelduoižen čura.
-
Korzaz oli mägel, se sigä heit učit’t’ih neččidä: nu kaikket kui, sanotah se, lüpsämäh lehmid dai...
-
Nu lähtin Präkän pruaznikk oli sügüzel, matkan itken: mäni brihačuine.
-
Gorile se neče, kuz otetah talvel ei külmänü moine rodnikke siga otettih, a tožo peze sobit kustahto, kodis huuhto libo mäne hot’ Šän’gimäh libo kunn aja: vot mugomat meččekülis oli.
|
| 65 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (7)
(Деревни в окрестности Пелдожи: (7))
|
-
Nu siid vie oli Präkäz nouzet kaks kilometrit poikki d’oges Login.
-
Tožo oli kül’ä u ei äijät taluoit kolmetoš, viištoš ül’en äi.
-
Nu a siid oli Priäže, se suuri külä.
-
Kezäl se vie hot’ oli sigä luhte ka vähäižel, а talvel kuzbo pezet?
-
Vot muga tožo Niimägez oli, hüö Šän’gimäh kävüttih.
-
A ken d’ärvirändaz eläu ka d’oga omas randas läht oli, peze dai huuhto dai midätahto ruada.
-
Kindaz vie oli kakstoš kilometrit Niimägespiäi.
-
Minä olin sigä Kindahaz, elimme dai ajelin podvodat viemäz oli.
-
Kindaz eli d’ogirand oli suuri d’og oli Šuojun d’ogen randaz eli Kindas.
-
Koski sil oli ka pošči metrit kakssadat pidutte, koskell oli sroittu silde se, suuri sil.
-
Nu, mänet ka kačot vai läpettäu kosk alahan proidii se Šuojun d’oges, nu a häi eli nenga ülähpiäi i kosken karill elettih kosk oli.
-
Nu a siid d’o sinnä Kindahas proidit ka oli šest’d’es’śat’ pervuoi učastk oli, kirguttih šeissat pervuoi, kilometrit kakskümen viiš.
-
D’o sel lähtöu Siämärven pogostale piäi dorogaine kaide oli.
-
Minä oli Korzah viemäs omat poigat kous Šekeemäs häi učiheze, vahnin poige Iivan.
|
| 66 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (6) Präkke
(Деревни в окрестности Пелдожи: (6) Прякка)
|
-
Enzimäižeks oli Präkke, viiš kilometrid meiz oli.
-
Nel’tos taluoid oli bohattad oli köuhät tožo.
-
Kem bohatembe ka voigi siid oli d’oga päit.
-
Kačo, mel’l’ičč oli.
-
Siit kaks mel’l’iččät Präkäz oli.
-
Nu puolitoš kilometrid liennou olnu küläspiäi se Pühäd’ogi oli koskel mel’l’ičče.
-
Hedotištos sig oli kače mel’l’ičče tožo bohatuoi (bohatuoi ⊂ bohatuoil), a libo pogostale pidi tulda.
-
A Präkäs terämbi azuttih siid oli kaks mel’l’iččät.
-
Seičaz d’o mel’l’išnikk oli omas küläs, Bohatterin Ol’eša-veikki.
|
| 67 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (5) Salmeniška, Kaškana
(Деревни в окрестности Пелдожи: (5) Салменица, Кашканы)
|
-
Henged meid oli kuus seiččei.
-
Meill oli Salmeniškaz otettu n’eveske.
-
Da hänel oli muamo, svuat’t’e, sanuoi, što se on suo muuruoisuo, Šoga mägen n’okas.
-
A minull oli pam’atti ku hüvä ka muštin.
-
Al’okkin külä oli.
-
Sinnä ajuoimme, siit Korzaz oli proidihui Salmenkülä, siid oli...
-
oi kuj on siid em mušta küläd mi oli ei tobd’e küläin on.
-
Salmenišk oli d’ärven randas tožo eli i vie miidne liennou d’ogi olnu se onnako oli Suomespiäi d’ogi sordui.
-
Siid oli daže olimme, proidiimme ka parded oldih kai.
-
Minull oli Kaškanas sizär miehel, sinnä tožo kävüin, ajuoin podvodad dai mug olin pruaznikal.
-
Niitud heil lähin eno alahan, a d’ärved ielnu Kaškanas: neče, kaivoz vette kandettih d’ärvi, d’ogi oli loitton se Vuaženen d’ogi, lähin ielnu siit.
-
Oli.
-
Kakskümen kilometrit kaškančat sanottih oli siid Mečuoiniemeh da Kujarveh.
-
Meil moižet neidižet Mečuoiniemen fartovuoit, minä muštan olin vie nedoroske, neidine ka moine int’eresno kaččoi miittumad on fasonad da miittumad neidižed da kai kui, mugomad oli näbedäd neidižed ol’d’ih Mečuoiniemen.
|
| 68 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (4) Huabanou, Kaskez’niemi, Nuožarvi, Kin’n’er’mäg, Kolatselge
(Деревни в окрестности Пелдожи: (4) Хуабаново, Каскеснаволок, Крошнозеро, Киннерма, Колатсельга)
|
-
Vot niilüöis külis proidiimme müö siiriči oigedas čura oigedat kättemüöti ka hüö d’iädìh hurah čurah lam, neče d’ärvi keskez oli, Robotän d’ärvi, Röbätän d’ärvi, Röbätte da siit Huabanou.
-
Vot ned meččeküläižed da siit i neče oli vie Aganan külä s en tiä kui sigä sanottih, sid en voi muštuoittai miituine oli, se Röbätän da siiten nečen keskel.
-
Niilüöis küliz vot sigä minä oli (oli ⊂ olin), kai proidiin omal d’algal proidiin net kai.
-
– Nu miituine külä Nuožarvi oli, Nuožarvi?
-
Nuožarvi oli?
-
Nuožarvi oli...
-
Enzimäine Pirduoiniemi, vot siit toižeks oli Kiiškuoiniemi.
-
Siit oli, mänet sinnä, Kodžuri oli.
-
Sinn edelleh Kin’n’er’mägele kävüttih, kirikkö se oli Päntel’eikse sanottih, Päntel’eil’e molimaheze kävüttih: nu ken žalaih ka mäne, ken ei žalainnu ka älä mäne.
-
Nuu siit prodiimme, oli Mel’l’iččekülä oli.
-
Siit sinnä N’akuoin külä oli, minä muštan eno hüvin kai ne.
-
Siid N’akuoin’küläz oli, proidit sinnä, Dürgil suuri külä.
-
Siid opäd’ d’o on nuortte üksitoš henged oli meit, on nuortte, on vahnat.
|
| 69 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (3) Lidzmi, Hedotišto, Palatezd’ärvi, Kikki
(Деревни в окрестности Пелдожи: (3) Лижма, Хедотишто, Палатозеро, Кикки)
|
-
Lidzmihpiäi oli Pogostalpiäi seiččei kilometrit oli, sei, seiččei virstat.
-
Nu oli taluoit kolmekümen enämb oli Lidzmil, d’ärvirandaz eli.
-
Tožo, hüvä, külä, čoma oli.
-
Nu a siid d’älgele sinnä ku lähtethäi Hedotišto oli, kilometrid naverno viiš.
-
End oli muodo muguoine ka kävel’t’t’ih.
-
Vot siit tožo minä proidiin iče siit küläs siiriči i muštan daže neččidä oli kedä sigä oli, rahvahit tunzin, mužikuoid, akuoit tunzin.
-
Siid d’o sinnä müö nouziškanzimme kous n’umaluoih astuimme ka siid oli Palatezd’ärven proidihui Kikki oli.
-
Kikki oli, kaks taluoid oli: Kikim Mačin da siit Kipin (Kipin ⊂ Kikin) Siimuoin kodikse kirguttih, häi oli net taluoihuded mägell elettih nel’seinäižet kodiižet, muga.
-
I d’ärvi oli, d’uuri grezannal, heil lähin oli.
-
Oli siit küläs meiden külän neidine miehel Ar’hipovan Oša, Kikim Mačin, Mišal.
-
Nu a vot siit sinnä lähtet, nägimme Kokkuoilas suurez ühtez vai proidiimme, a toine pieni Kokkoil oli, mägel, ka siid emme nähnü.
-
Kokkoilas oli mugošte neččidä bohattat nu i köuhembät.
|
| 70 |
Southern Ludian (Svjatozero)
|
Dialectal texts |
Narrative |
Pelduoižen lohkon külät: (2) Simaništo, Vašakke, Sürd’e, Barduoiniemi, Lahti
(Деревни в окрестности Пелдожи: (2) Симаништо, Вашакке, Сюрде, Бородиннаволок, Лахта)
|
-
Simaništo tožo moine oli: kävüimme pruaznikuoile dai gostih toine toiželloh omad oli sigä ka.
-
Peldod oli pahat, Lepselgäle ruattih, kakskümen virstat küläspiäi, sinnä tožo rugište pidettih da ozrat.
-
Siid oli Kohtpeldo, Kuare, tožo d’ärvirandaižes tožo muga eletäh.
-
Siid oli d’o niemel sigä Vašakke lähti kaksailepiäi doro mi neče moine külä d’o suuren d’ärver’randa i Vašakan gubah.
-
Časoun oli niemel, pieni časounaine eisurde (eisurd’e ⊂ eisūri), pruaznikuoittih tožo kevädel.
-
L’esničein’guba on l’esničesve oli sigä grežal, moine sadu lesniičestve kuz e pidi meččäd ottai libo midä, palstad net ka l’esničesvah kävüttih ottamah, libo parki leikkadammah libo halgot.
-
Sürd’ oli, Sürd’äs tožo muga kengi bohatte da kengi köuhe da kai köuhät burlakuoittih tožo, Trikun da siid nene Omosim da kai.
-
A ken oli bohatembe ka hüö kodid ruattih, da vie vierahid ruadot (ruadot ~ ruadajit) pidet’t’ih, siit kazakkan da.
-
Sürd’e loppih, siid oli Barduoiniemi.
-
Ka siid on gubiden keskell on moine kaku suari keskučče Pühäsuar’ oli siit edes časounain oli pühän Pedrin.
-
Vot Barduoiniemi siid oli sen d’ärverrandas, Pogostan d’ärvekse sanottih.
-
Nu siid Barduoiniemi kiändäheze d’o pogostale, pogoste tožo Barduoiniem oli oigedal kädel, a pogoste oli hural kädel sigä Simaništos tuldes.
-
Se d’o pogoste nazivaiččeh oli: kirikk oli.
-
Nu a l’esničesvas sig oli vie guba heil moine, nu d’ärv’ oli ka kirguttih Podzanagd’e, Podzanagd’all eletäh.
-
Siid oli Barduoiniemes piäi lähti Pogostan d’ärves moine [Salmi].
-
Taigin-lambiks kirguttih, lambi oli.
-
Siid oli d’o külä sigä Lahti.
-
Tožo taluoit kuus seiččei el’et’t’ih ken muga voit ed malta omad muat, külvetäh da kündetäh da kai ku oli, meččäd ruattih kaikin.
-
– Nu miituine külä oli Siidniemi?
-
Siidniemi oli sigä Suuren d’ärven n’okas, Suurel d’ärvel kirguttih, Simaništon d’ärvel sigä Siidniemi.
|
