| 1291 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
|
Natalja Antonova.
Kyläläine kezälomaniekku on kodimuan hyvyzil
|
-
Hänel on harvinastu neruo.
-
Häi on ainavo lapsi karjalazes perehes.
-
Häi puaksuh on voittajannu kaikenmoizis tazavallan da rajonan opastundukilvois, suaksendelou kiitändykirjazii erinomazes opastukses.
-
Brihačul on suuri magu uuzih tiedoloih.
-
Kyzy Andreil mitah Karjalan kyläzen libo pos’olkazen nimi, hozi hyllännyön – häi rakkahal kerdou kus se on, mittumal kilometril ollah sen lähikyläzet.
-
Häi on futbolan fanuattu: tiedäy kaikkien joukkoloin dai enimien kižuajien nimet, ken kudamas liigas on, tiijusti futbolistoin palkatgi.
-
Andrei Stafejev on suuri kniigumuagari.
-
Muamah Nadežda on putin beketis – midä suaha poijale lugiettavakse.
-
Onnuako kaikis diivittävin azii on se, ku Andrei maltau mustoh sanuo kai Priäžän rajonua koskijoi tiedoloi Kniga pam’ati Karelii -kirjaspäi.
-
Se on uskomatoi!
-
Hänen lembikiža on moine: azettelou riädyzeh omat saldattubobazet, krieppiy niilöih nimilippuzet da pyrrittäy kedätahto ottelemah bobazii käzih da sanomah iänehkirjutetut nimet.
-
Niilöin mugah häi maltau mustoh sanuo kai kniigas jullatut pitkät tiijot: kunne saldattu rodivui, kus sluuži da kenenny, kunne kuoli da kunne on pandu muah, mittumat palkindot sai.
-
Andrei hyvin maltau kartat, sheemat, hänel on erinomaine topogruafine musto.
-
Andrei on oigei karjalaine kyläläine brihačču.
-
Joudaval aijal hänel käis on kniigu.
-
Hyviä mieldy brihačul on!
|
| 1292 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
|
Ol’ga Ogneva.
“Luadogu luaskau, sinine meri...”
|
-
Luadoganjärvi on Jevroupan suurin mageivezijärvi [suolatoivezine] järvi.
-
Sen pinduala on läs 18 tuhattu nellikkökilometrii.
-
Karjalazet ilmazen ijän on sanottu sidä merekse.
-
Kaikkien suurien vezistölöin nimilöi on sellittiä ylen jygei, sildy gu net ollah ylen vahnat, innun-mannunaigua roinnuot.
-
Moizii on Luadoganjärven nimi¦gi.
-
Ga yhtelläh ennevahnas täl järvel on olluh muudu¦gi nimie.
-
Nestoran vahnas aigukirjas Luadogu on Nevo, samankandaine kui järvespäi virduaju Neva-jogi.
-
Suomelazet erähiči on kučuttu Luadogua Venenmerekse, se ven’alazien merekse.
-
Kudai¦bo järven nimis sit on vahnin, alguperäine?
-
Voibi olla, järvel on olluh vahnu nimi, sit järven rannale rodih eländykohtu, sanommo, kylä libo linnu, da sit aijan mendyy tädä järvie ruvettih nimittämäh eländykohtan mugah.
-
Voibi olla, Luadogan nimen tagua on sama histourii.
-
Luadoganjärven rannoil on moni linnua da kyliä, niis kuulužin da vahnin on Vahnu Luadogu -linnu, kudai on sijoitunnuhes Luadoganjärven suvirannale, sie, kus Olhavanjogi (Volhov) virduau järveh.
-
Tämä linnu on olluh hyvin tärgei kohtu vahnal vezitiel Skandinuaviespäi Vizantijah.
-
Tämä linnu on olluh moine kohtu, kudai vardoičči tädä vezitiedy.
-
Sit on löytty vepsäläzii, muinasven’alazii da skandinuavizii arheolougizii löydölöi jo 700-vuoziluvulpäi.
-
Sikse olen ajatelluh: ei¦go suas arvelta, ku järvi konzulienne on suannuh oman nimen tämän linnan mugah?
-
Nimen loppuoza on, tiettäväine, -borg, se linnu, linnoitus.
-
Täs pidäy kaččuo, kuh kohtua on sijoitunnuhes linnoitus.
-
Se on nostettu moizele kaijale, kudaman luajitah kaksi jogie – Olhava (ven’akse – Volhov) da Ladožka.
-
Ladožka on Olhavan jälgimäine sivujogi, se laskeh Olhavah hurual rannal.
-
Pikkarazen jogikulun nygöine nimi Ladožka on lähtenyh Luadogan linnan nimes.
-
Yhtelläh, Irma Mullozen mieles, voibi olla, linnan skandinuavizes nimes – Aldeigjuborg – on joven alguperäine nimi – Aldeigju.
-
Mi¦bo tämä Aldeigju on?
-
Se on vepsäläine muodo nimes jogi.
-
Tämä on toven alajogi, jälgimäine, alahan olii jogi, ku ajatellemmo tädä pitkiä Olhavanjogie.
-
Tämä Alad’ogi on Olhavan alajuoksus olii nimi.
-
Pienen, vähilleh tundemattoman jogikulun vuitti on suurembi suurien vuolahien Volhovan da Svirin vezivuittii.
|
| 1293 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
Children's folklore |
Tozisuarnu
|
-
Kumman mua on keski muailmal.
-
Mečäs on äijy linduu, meččyelättii.
-
A ollou kudžoimätäs töngitty, sit älä huaka, leveiočču on lähäl.
-
Kačos, mi on must’oidu, buolua, gribua da siendy.
-
Huomei teile tönčöidy panen päččih, käzil syöttö, etto ni luzikkua hiero, moine on magei.
-
Moine päre vie on hyvä virites.
-
Ku čökkiät sen čikkah, sit pimies on valgei.
-
A midäbo on tolkuu čupus viruo da ohkua, kuolendua vuottua, neniä nirpistiä.
-
Parem on yhtes joukos telmiä.
-
Jygei, kačo, jygei on elos.
-
A suurel pakkazel mittuine magei on maimusuuppu, maidokiiseli da baban pastetut šipainiekat, da vie konzu net iče työ voijatto!
-
Mi hyvä on eliä kezäl!
-
Tottuhäi on – elät gu suarnas!
-
Talvel on vähästy jygiembi, ga yksikai, silloigi löydyy äijy hyviä.
|
| 1294 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
|
Ol’ga Ogneva.
Hyrzyl – kahten muan raja
|
-
Hyrzylän kylä on Suojärven rajonas, se kuuluu Veškelyksen kylähaldivoh.
-
Hyrzyläh on kaksi tiedy.
-
Kahten muan rajal
– Täs tämä on dorogu, tämä on kui raja, Suomen da sit Ven’an raja.
-
Täl čural on Suomen kylä Hyrzylän kylä, hurual käil rannal Hyrzylän järvel se oli Lahten kylä, a oigiel käil tua oli Hyrzylän i mugai se on Hyrzylän kylä.
-
– A täs poikki dorogas astummo, täl čural, täl järvel jongoi on Posuadan kylä.
-
Sit Posuadan kylän tua on kačo moine niemine, sie kuuzikon välis oli ammuine časounu, kudai oli nostettu 1500 -vuozil.
-
Sie on nygöi kalmužin se ammuine.
-
Järvilöin välis on luonnon luajittu kannas.
-
Ielleh on vie yksi, Suurijärvi.
-
Kolmes järves piduhuttu on vai nelli kilometrii, ga net ilmazen ijän on syötetty rahvastu.
-
– Järvilöis aivin ylen äijin suadih kalua kaikenmostu, mindäh sendäh täh järveh nouzou, menöy oja, Reboinoja, se kudai menöy Šuojuh da Šuojuspäi tulou kaikkie luaduu kalua, ongo lahnua, ongo haugii, ongo majehtu, kaikenmostu kalua on.
-
Enimytteh puuttuu ylimäzes järves, sie on suurdu kalua.
-
Vot mostu on kalua sie.
-
Dai haugii on, kaikenmostu.
-
A iellehpäi kunne tuanne matkuau, se jongoi on ajammo Sodderahpäi, sie on vie kaksi puolen kel kilometrii nenga ajammo, sie on vie Suomen vahnua muadu myö ajammo.
-
Lev Vorobjov on ostanuh koin, kudai on nostettu endizen Suomen kansakoulun, rahvahanškolan aluskivile.
-
Paiči graniittualužainkivii vahnas školas on jiädy kivizet pordahazet da suomelazien kaivettu kaivo keskipellol, mägyriččäzel.
-
Vezi sit on ylen hyvä da magužu.
-
“Hyrzylän kumbuzil” kerdou kylän histouries da mennyös aijas
Keskikylä dai kogo Hyrzyl nygöi on ylen kazvoitunnuh, endizien kodiloin sijoil, peldoloil da niittylöil kazvau tuhjuo da puudu.
-
Ei sua tuta endisty Hyrzyliä, kudaman vahnua kuvua on pandu suureh, aiga järieh Hyrzylän kumbuzil -nimizeh kniigah.
-
Sie on äijy tieduo kylän histouries da endizes elaijas.
-
Yhtelläh hyögi ei voidu sanuo, mindäh kyläl on moine nimi da midä se merkiččöy.
-
Hyrsylä on lä-loppuine nimi.
-
Tiijämmö, ku la-lä-loppuzet kylien nimet on roittu enne muidu da kylän nimen pohjas pidäs olla mitahto nimi libo liigunimi.
-
Hänel on moine sellitys:
– Hyrzyl on kylä, kudai aigoinah kuului endizeh Suojärven voulostih.
-
Juuri livvin murdehes on moine sana kui hyrzypočči.
-
Hyrzypočči on kiimas olii počči.
-
Hyrzyl-nimen sellittämizekse voizimmo ottua sanan kiimu, kudai on hyrzy-sanan sinounimu.
-
Sanal on muudugi merkičysty – himo, tahto da muga ielleh.
-
Minun mieles juuri nämmis merkičyksis on roinnuh liigunimi Hyrzy.
-
Karjalan kielen livvin murdehes on olemas sana kiimujänöi.
-
“Himoittas nähtä, ku Hyrzyl uvvessah kohenis”
Nygöi Hyrzyläs on ylen hil’l’u elos, hos kylä ei ole hyllättylöin joukos.
-
Hyrzyläs kai on tuligi, ga rahvastu tiä ei ole äijiä, eigo Hyrzyläs ole nimittustu ruadopaikkua.
-
No d’ällel suomelazii net pellot kanafuabriekku Suojärven pidi, da min vastah piettih žiivattua Suojärvel da kai, nygöi pellot on hyllätty, tiettäväine, muathäi hil’l’akkazin vois panna kundoh.
-
I hyvä ku on täs vie erähät dačniekat, kuduat eletäh, hyviä ymbäri kois srojitah, hyvii moizii, kaikkie garažoi da kai uudeh luaduh.
-
On himo nähtä, ku tämä kylä kohenou uvvessah, toivou Lev Vorobjov.
|
| 1295 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
|
Mehed L’udmila .
Hiiryt da Reboihut
|
-
– Ei ole, ga minul on äijy piendy sizärdy da vellie, vastai Hiiryt.
|
| 1296 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
|
Mehed L’udmila .
Kezäpäivät Marfa-buaban luo
|
-
Hänel piäs ainos on valgei paikku, peredniekky, pitky mustu jupku da kirjavu bluzku.
-
Se on suurimaha da läpettäi.
-
Stolal on zuaharipalazet da piihtet, ku vois sidä pilkuo, varen’n’u mal’l’as.
-
Kannates on bankas, kunnivopaikal, se on susiedan lehmän maijos.
-
Kyläläzien huondesvero on valmis.
-
Mečäs on oma muuzikku, oma muailmu.
-
Sentämän čuasun mendyy buaban poimičču on jo täyzi marjua, a minun – puolekse vai.
-
A minä en nagra, huigei on.
-
Vähäzen aigua mendyy uvvessah minuu vedelöy: valgei čoma griba on huavan al.
-
Ihaillen minä unohtan oman poimičun da juoksen troppastu myö da kirrun:
– Buabo, minul on valgeigribaine!
-
– A kusbo sinun poimičču on?
-
Čuaju on ylen magei.
|
| 1297 |
New written Livvic
|
Literary texts |
|
Mourfii
|
-
I oza
Jo ammui älykkähät rahvas huomattih, ku oza on kui tervehys: konzu olet terveh, sidä et huomua.
-
Aiga mielužu vehkeh on karasinlampu, ga olen sähkön puoles!
-
Tai Bazil’, kudai kolmelkymmenel kopeikal breiččou sinuu konzu tahtot, paiči pruazniekkupäivii, kudualoi on ylen äijy minun kodimual.
-
Enzikerran minä tunzin iččiedäni moizennu ristikanzannu, kuduan vastus on rajoitettu mittuzillienne ramkoil.
-
– ole hyvä, tua on madal rakendus, tua ikkun, kuduas zuavessiloin sijas ollah valgiet marl’at.
-
Tämä on hänen huoli.
|
| 1298 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
|
Nikolai Filatov.
Karjalan Tazavallan 100-vuozipäiväkse
|
-
“Olimmo enzimäzet Vieljärven MTS:n (mašin da traktorstansii) traktoristat”, – nämä tatan sanat ainos mustoitutah, hos on mennyh aigua monii vuozikymmenii, konzu puuttuu käzih tämä kartočkaine.
-
Tazavaldu varustuu pidämäh 100-vuozipäiviä, a täl kartočkazel on igiä, nenga sanuo, vuottu 80, kerdu Vieljärven MTS avattih vuvvennu 1935.
-
Pagizuttelin händy moneh kerdah raadivoh da TV:h näh, žiäli ku kai net paginat on pyhkitty iäre.
-
Se ei tahtonuh uskuo, Kornilov on istrebbataljounaspäi, yön muokkai, pidi hätken aigua havvas piälälleh, prižmi tunnustustu – olet špion.
-
Radistal puutui kuulta Kornilovan sanat, kunne voibi soittua ratsiedu myö da tiijustua ken on Kornilov.
-
Sattumal tiijusteli, ku Raikomah on tulluh tarkastai Moskovan käskys, ongo rajonas liijan jyrkäh ajettu rahvastu kolhouzoih.
|
| 1299 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
|
Nadežda Mičurova.
Kuului liygii Kižin suarel
|
-
Kižin suari on Karjalan da Ven’an kaunehembii paikkoi, kunne joga vuottu tulou enämbi sadua tuhattu rahvastu ihailemah ainavoluadustu arhitektuurua da Karjalan čomua luonduo.
-
Se on kaunehesti čomendettu ulgoči.
-
Piälimäzenny čomenduksennu tiä on galdari.
-
Tiettäväine, suaren piälimäzenny nähtävyksenny on vahnu 22-kuupolline Jumalan kirkastuksen (Preobraženskoi) kirikkö, kudai jo enämbi kolmiekymmendy vuottu on salvas restavroičusruadoloin periä.
-
On huomattavu, ku Jumalan kirkastuksen kirikkö on 37 metrii korgei da painau 600 tonnua.
-
Tämä on enzimäine kerdu, konzu olen suarel.
-
Se on tozi kaunis suari.
-
Se on vähän kummastuttavu, ku karjalan kieles on ylen äijy sanua da eričysty.
-
Hanna Suopajärvi
– Karjalan kieli on ylen jygei kieli.
-
Karjalan kieles on tozi äijy sanua, kudamii löydyy suomen kielesgi.
-
Sit konzu 1900-vuozisuan allus vastavuin karjalazen naizen Marija Brendojevanke da kuulin, ku on olemas karjalazii, kuduat hyvin paistah livvikse, minul rodih himo opastuo putilleh karjalan kieleh.
-
On jygei ellendiä, kui muasterit maltetah sidä panna kundoh.
-
On vessel da hyvä opastuo kieldy yhtes hänenke.
-
On hyvä tulla Kižin suarele.
-
Suari on muuttunuh, se on toine da ku vie sai tiä olla kogo nedälin – se on suuri ihalmo.
-
Tiä on čoma luondo da hyvät rahvas.
-
On igävy, ku kursit loppiettihes.
|
| 1300 |
New written Livvic
|
Journalistic texts |
|
Natalja Antonova.
Älä jätä lastu kielettäh
|
-
Ku karjalan kieldy ei tiettäne lapset, kielen tulii aigu on selgies tietois.
-
Se on igävy tozi.
-
Nygözel aijal jo on jygei andua kielinero lapsele mindäh sendäh sidä jo harvu ken pagizou sujuvah da kieliymbäristö on jo valeh.
-
On moine piälimäine dielo – siirdiä kieli sugupolvespäi toizeh.
-
Ku aigua jo on mennyh da lapsi harjavui kuulemah sinuspäi vai ven’ua, algua paista hänenke karjalua suottozelleh, hil’l’akkazin.
-
Niidy on äijy internetas.
-
Enzimäzikse, se on sinun oigevus.
-
Älä jankuta lapsele ainos, ku karjalan kieldy pidäy tiediä sendäh, ku se on hänen ezi-ižien kieli da ku myö elämmö täl mual da tostu tämänmostu.
-
Piädielo on se, ku sinä pagizet karjalakse lapsenke ainos kuni vai olet hengis.
|
