| 1741 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Natto Varpuni.
Anna Mugačeva: “Meijän pitäy enemmän paissa keškenäh”
|
-
Anna Mugačeva on tuttu persona Petroskoin kanšalaisjärještöjen kešen.
-
– Järještön tarkotukšena on kannattua Karjalan rahvahien kulttuuri- ta henkellisen perinnön elävyttämistä ta kehittämistä, ta heijän kanšallisen omaperäisyön šäilyttämistä šekä auttua nuorien ta lapšien liittymistä Karjalan rahvahien henkelliseh kulttuurih, urheiluh ta taiteheh.
-
Kačoin ”Art-teltan” internettišivuo ta huomasin, jotta järještön kaikki tapahtumat ta projektit on šuunnattu perehellä ta perehen lujentamisella.
-
On šamoin olomašša erilaisie naistai eläkkeläisliittoja.
-
On olomašša šuurie ohjelmie, mit kannatetah näitä ihmisjoukkoja.
-
Ka šemmosie valtijollisie ohjelmie tahi projektija, mit kannatettais perehie kaikkine jäšenineh, on näpin verran.
-
Miun mieleštä on ylen tärkie pruasniekan aikana antua perehillä olla yheššä ta yhistyä perehen jäšenet šamalla ruavolla, olisko še karjalaisen lipun valmistamini, šul’ččinojen ajelomini tahi kyykän peluamini.
-
Karjalan piirilöissä on nerokkahie ihmisie ta mahtavie ryhmie, kumpaset voijah näyttyä kantarahvahien kulttuurie ta kieltä monipuolisešti ta kirkkahašti, ta esittyä ei keinotekoista spektaklie, vain tovellista elämyä, mitä kylissä on.
-
Ihmini ymmärtäy, jotta hänen rinnalla on šamanmoisie ihmisie.
-
Karjalan kylissä on totista ta alkuperaistä voimua, mi voit innoššuttua kaupunkilaisie.
-
Matka šinne on ylen kallis.
-
Piiplijašša on šanottu, jotta šuvaiče läššäolijie kuin omua iččie.
-
Patriotismi on aivan šamua: konša tiijät ta šuvaičet omua muata ta omua kulttuurie, šilloin paremmin maltat ta kunnivoičet toisie maita ta toisie kulttuurija.
-
Meilä kaikilla on šamat proplemat.
-
Mie vain näytän hänellä muuta miellyttävyä, mitä täššä elämäššä on ta missä hiän vois kehittyä omie neroja, löytyä yštävie ta šamanmielisie.
|
| 1742 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Ol’ga Melentjeva.
Teatteri on ilmanikuni elämänkoulu
|
-
”Näyttelijän ammatissa mitä nuorempana alotat, šitä parempi” – on varma kokenut näyttelijä Vieno Kettunen.
-
Vieno Grigorjevna tietäy šen paremmin kun muut, vet’ še on ollun juštih hänen istorija.
-
Ta tottahan še on, jotta mitä kaikista enin tahot ta toivot, še varmašti toteutuu.
-
Monet yritettih evätä Vienuo täštä valinnašta, muka näyttelijän elämä on vaikie, tuo ammatti vuatiu äijän voimie, a palkat heilä ollah pienet.
-
– Meijän teatterin johtajat vaššattih miula, jotta kyllä hyö voijah työntyä miut opaštumah Moskovah, ka šielä on toiset ohjuajat ta toiset opaštajat, kumpaset voijah luatie miušta hyvä näyttelijä, ka ei miän teatterie varoin.
-
Opaššušta riittäy koko ijäkši
Yli kuuvvenkymmenen vuuvven aikana Vieno Kettunen on luonun oman teatterin lavalla lukusie aivan erilaisie, eriluontosie, värikkähie ta šyvie hahmoja:
Akulina (Pimeyden valta -näytelmä), Anni (”Otatko miut, Karjalan mua”), Rašel’ (”Vassa Železnova”), Margaret (”Šykyšy ta talvi”), vanha emäntä (”Niskavuori”), Lemminkäisen muamo (”Kalevala”), Taina (”Laukkurit”), Maija-Liisa (”Liperiadi”), Buabo (”Lembi”), Olga (Olga-näytelmä), vanha akka (”Pyhä asie”) ta äijän muitaki.
-
Mi on näyttelijän mäneššykšen šala?
-
Joka rooli on šemmoni materiali, millä pitäy olla pohjua ta še pohja pitäy löytyä kirjallisuošta, elämäštä.
-
Še on kyllä koulu, hyvä koulu.
-
Lisyä elämän kokemušta Vieno Kettunen on aina ammentan karjalaisien klassikkojen Juakko Rugojevin, Ort’t’o Stepanovin, Nikolai Jaakkolan, Pekka Pertun kirjoista.
-
Še on miula ikäh kuin liäkettä.
-
Karjalan ratijon kuuntelijilla Vieno Kettusen iäni on hyvin tuttu.
-
Nykyjäh tilanneh on muuttun.
-
Šuuri oša teatterin nykyohjelmistošta on venäjän kielellä.
-
– Kanšallista yleisyö on vähän, šillä et etehpäin piäše.
-
Šentäh pitäy olla venäjänkielisie näytelmie, mit on hyvin ohjattu ta mit vejetäh yleisyö.
-
Oma on kultua kallehempi
Šiitä on kulun jo melkein 65 vuotta, kun Vieno enšimmäistä kertua aštu teatterin kynnykšen yli.
-
Teatteri on ollun Vienolla äijyä enemmän kuin pelkäštäh työpaikka.
-
Šuurimman ošan elämäštäh hiän on omistan teatterilla, šiitä on tullun hänen toini koti, šiitä hiän löysi elämäntovarissanki.
-
Näyttelijäpariskunta Vieno Kettunen ta Pekka Mikšijev on hyvin tuttu kaččojilla.
-
Jo melkein 58 vuotta hyö on oltu yheššä kuin teatterilavalla, šamoin ni perehelämäššä – kaikki elämän lahjat on juattu keškenäh ta kulettu yli kaikki kohtalon vaštahkäymiset, kašvatettu kolme lašta.
-
Vienolla, šamoin kuin ni Pekallaki, oma-šanan merkityš on erikoini, še on aivan pyhä asie.
-
Vet myö tulima šiih ihan nuorina, kašvoma šiinä ta kehittymä, šiinä on männyn meijän koko elämä ta šiitä on tullun meijän koti.
-
Šilloin vain yksi ainut ajatuš, jotta teatteri on šäilytettävä, šamoin kuin on šäilytettävä oma kulttuuri omalla mualla, autto heitä keštyä nämä vaikiet vuuvvet.
-
Tunnetut näyttelijät, kumpaset šuurimman ošan elämäštäh oli omissettu teatteritoiminnalla, on aina eletty ylen vuatimattomašti.
-
– Miušta on viime vuosina tullun kunnon finansisti, nakrau Vieno Grigorjevna.
-
Himottais kuitenki toivuo, jotta virkamiehet kiännyttäis näyttelijien puoleh ta ymmärrettäis, kuin vaikie tämä ammatti on ta kuin äijän voimie še vuatiu.
-
Vet näyttelijät jouvutah ruatamah yötä-päivyä, heilä on esitykšie, harjotukšie, opaššušta ta hyö varmašti anšaijah parempua elämyä.
|
| 1743 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Muamonkielen päivä Kiestinkissä
|
-
Šelvisi, jotta tämä teema on monella lähini.
-
Gennadi Kundoz’orov esitti Karjalan Heimo -aikakaušlehen numeron, mi on kokonah omissettu Kiestinkin pos’olkalla.
-
Tämä numero ilmešty 1997 vuotena, ka vähä ken on šitä luken.
-
Kiitämmä Karjalan Rahvahan Liittuo, Karjalan kanšallisušpolitiikan ministerijyö, Šuomen Pohjois-Viena -šeurua šiitä, jotta meilä on tarvittavie karjalan kielen opaššušvälinehie, oppikirjoja, šanakirjoja, pakinašanakirjoja.
|
| 1744 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Natto Varpuni.
Pohjoisrunojen šointu
|
-
Juhlan enšimmäini oša oli omissettu venäjän kielellä, kumpani on valtijollini kieli meijän muašša.
-
– Konša milma kučutah kertomah karjalaisista tai Karjalan Rahvahan Liitošta, niin oman pakinan alušša mie aina kyšyn keräytynyiltä, ketheistä tiijetäh karjalaisista hoti pikkusen, kerto Natalja Vorobei, – tällä kertua šalissa šemmoista rahvašta, kellä karjalaini kulttuuri on tuttu, oli noin 50 prosenttie.
-
Šiitä näytin yleisöllä karjalankielistä šormileikkie, mi on lyhyt ta min avulla voit oppie muutoma karjalaini šana.
|
| 1745 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Anna Deš.
Kevät tulou, antakkua tie kevyällä!
|
-
Pyhänlašku on slaavilaini perintehellini pruasniekka, kumpasen juuret otetah alkuh pakanallisista ajoista.
-
Še on šuurin kakkarojen miärä.
|
| 1746 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Anna Deš.
Karjalaini hillo kašvo Piiterissä
|
-
Šamoin eri ryhmissä on esitetty erilaisie käsityömuasterija ta heijän luajokšie.
-
Karjalaisillaki on nuori korissukšien muasteri Natalja Kibrojeva.
-
Natalja on ruatan Oma Mua -lehen toimittajana.
-
Natalija Kibrojeva on karjalan kielen ta kulttuurin aktivisti ta äšen Piiterissä elyässä hiän ei uhoha Karjalašta, šen kieleštä ta kulttuurista.
-
Viime aikoina Natalja on alkan luatie epätavallisie karjalaistyylisie korissukšie polimerisešta šavešta.
-
Šamoin jokahisella luajokšella on oma romanttini ainutluatuni nimi livviksi: Muur’oin oza, Karjalan päiväine, Kolme sizärdy, Kondien magiezet, Luonnon rikkahuot, Magei elaigu, Mečän syväin, Meččähizen huondesvero, Kylmy syväin, Tuhukuun päiväine.
-
Nyt, konša miula jo on kokemušta, niin marjatki nävytäh tovellisilta.
-
Kyšymykšeh, mintäh hiän piätti muovata juuri karjalaisie marjoja, Natalja vaštasi näin:
– Muovuan vain šitä, mi on šivottu karjalaiseh teemah, esimerkiksi, karjalaisie marjoja, a nyt vielä alotin muovata kukkie.
-
muhi Natalja ta lisäsi: – Karjalaiset marjat ollah oikein šuosittuja karjalaisien ta piiteriläisien kešen, vet’ hillo on Karjalan kulta, makie ta epätavallini marja, min makuo ei tiijetä šuvešša.
-
Nataljalla on oma Pohjazen čomendukset -ryhmä VKsosialiverkoštošša.
-
Voit šanuo, jotta Natalja kekši oman ainutluatusen karjalaisen brendin ta tämä on niin mukava!
|
| 1747 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Natto Varpuni.
Ystävyštuntija koululaisilla
|
-
– Petroskoissa on äijä karjalaisie.
-
Ka toičči karjalan kielen ta karjalaisen kulttuurin vaikutuš perehissä on heikko, kerto Karjalan Rahvahan Liiton halličukšen johtaja Natalja Vorobei.
|
| 1748 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
VK-sosialiverkošto karjalakši
|
-
Kiäntäjät ruatah VK-saitin erikoisešša šovellukšešša, missä joukkojen mukah on juattu kaikki avuamet, mitä pitäy kiäntyä.
-
Avuan on šana, virkeh tahi pieni teksti.
-
Še on melkein puoli avuamien luvušta (jäi kiäntyä 12617).
-
– Kiäntämisprosessi kehittäy karjalan kieltä ta näyttäy, jotta šitä voit käyttyä elämän kaikilla aloilla, on varma projektin koordinattori Marija Kundoz’orova.
|
| 1749 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Kekši logo Kyykkäliitolla!
|
-
Karjalan tašavallan Kyykkäliitto jatkau kilpailuo, min tarkotukšena on šuaha käyttöh nykyaikani, omaluatuni, helpošti tunnuštaja ta šilmäh pistäjä logo.
-
Kilpailu on alotettu 26.
-
Kyykkä on liikehtä.
|
| 1750 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Erkki Tuomi.
Kalevalan “Titanikin” šurma
|
-
Kuitenki jo enšimmäisinä päivinä ilmeni, jotta še on toteutumatoin homma: laiva šeiso melko jyrkällä rintiellä ta še pisy paikallah juštih šen takie, kun oli kiinitetty painavah lot’jah, kumpasella oli lačakko pohja.
-
Lespromhosi niise kieltäyty omašta meininkistä vetämällä noštua laiva kuivalla, višših ajatellen, jotta kolme ihmisšurmua on riittävä šyy pityä tätä laivua “kovaonnisena” ta jättyä še paikallah.
-
Šiitä ajašta lähtien Kalevalan “Titanik” on venyn Keški-Kuitin pohjašša eikä näijen vuosien aikana kenkänä ole haittan upponuon laivan rauhua...
-
On¦ko še hyvä vai paha – vaikie on šanuo.
|
