| 1671 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Maikki Spitsina.
Vienan laulumua keräsi kirjallisuon harraštajie
|
-
Vuokkiniemi on vanha runokylä.
-
Enšimmäini maininta Vuokkiniemeštä on 1679 vuuvvelta.
-
Vuokkiniemen kirikönkylä on vuosišatojen mittah ollun läntisen Vienan Karjalan keškuštana.
-
Vienan Karjala on pohatta kuulusista kirjailijista, kumpaset elettih šielä eri vuosina.
-
Ajat on muututtu.
-
Runonlaulajien oša nykysen yhteiskunnan kehitykšeh on niin šuuri, jotta heijän nimet ta muistotiijot kuulutah miän kulttuurih.
-
– Runonlaulajien panoš kulttuurih on niin šuuri, jotta äšen 200 vuuvven piäštä myö muissamma heijän nimie ta tahomma esittyä heitä nuorella šukupolvella, jotta nuoretki tykättäis, kunnivoittais ta piettäis arvošša kanšanrunoutta šekä muanmiehien tuotantuo ta luomistyötä, huomautti kirjallisuškonferenššin avajaisissa Koštamukšen kaupunkipiirin varajohtaja Olga Kerežina.
-
– Santra Remšujevan lauluja ta kertomukšie on tallennettu šatoja tuntija Juminkeko-šiätijön arhiivah.
-
Santran kertomie starinoja on julkaistu monissa antologijoissa; hänen lauluista on luajittu cd-levy ta häneštä on valmissettu dokumenttielokuvie.
-
Häntä on rikeneh kuultu kuin Karjalan, niin ni Šuomen radijošša ta nähty tv-ohjelmissa.
-
Pakinan lopušša Markku šano, jotta ajatuš luatie erikoini kirja Santra Remšujevašta on oikein mukava ta hyö ruvetah ruatamah tällä šuunnalla.
-
Miihkalilta on tallennettu noin kolme ta puoli tuhatta rivie kalevalamittaista runoutta.
|
| 1672 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Kešälomalla halvemmalla
|
-
Venäjän rautatieyhtijö on alottan lippujen myynnin kešäkauvekši 10–17-vuotisilla lapšilla 50% alennukšella.
|
| 1673 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Tatjana Torvinen.
Mitein muuttuu monokaupunkien näkö?
|
-
Kaupunkin komforttilaloveh -prioritettiprojektin tarkotukšena on šuaha paikalliseläjät ta ekspertit yhtymäh omien paikkakuntien niijen kohtien valiččomiseh, kumpaset tarvitah hoitamista ta kunnoštamista.
-
Šemmoset komiisit on peruššettu Karjalan kaikissa piirilöissä ta kaupunkipiirilöissä.
-
Näijen projektien puittehissa on šuunniteltu pihateijen ta katuvalaissukšen remontti, penšahien issuttamini, skammien ta ruhkakorien ašettamini.
-
Hylätty hoitamatoin puistikko on melko šuuri alaltah – yli 6 tuhatta kuutijometrie.
-
Šen lähellä on koulu ta päiväkoti.
|
| 1674 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Tule kirjuttamah šaneluo!
|
-
Aktijon tarkotuš on tarkistua omua kielitaituo, lisätä karjalan kielen opaštujien joukkuo ta leventyä karjalan kielen käyttämisrajoja.
-
Tietuo aktijošta on julkaistu tašavallan paperi- ta šähkölehtilöissä šekä Venäjän šuomelais-ugrilaisissa viessintävälinehissä ta sosialiverkkoloissa.
|
| 1675 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Muranon lasin šalaisukšie
|
-
Muranon ili Venetsijan lasie on valmissettu ikivanhoilla keinoilla, kumpasie kekšittih ta kehitettih Murano-šuarella Venetsija-kaupunkin lähellä.
-
Musejon kokoelmissa on kallehimpie ta kaunehimpie lasiesinehie, mitä oli puhallettu šuarella XV–XX vuosišualla.
|
| 1676 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Šöisin kun šaisin
|
-
Šilmähpistäjä piirreh vienalaisešša keittijöššä on runšaš kalan šyönti.
-
Vanhojen karjalaisien herkkuo on kevätti.
-
Harvašša taloššaki nykyjäh šitä on.
-
Iče tavallisena karjalaisena ollešša voin ihan varmah šanuo, jotta vašta otettu korvošta rossolašta kevätti, kuuman potakan, muššan leivän ta maijon kera on tosi makie.
|
| 1677 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Maikki Kuntijärvi.
Kun ruohtinet maissella kevätkalua, olet karjalaini!
|
-
Karel’skaja kuhn’a -kirjašša (Roza Nikol’skaja, Petroskoi, 1989) on kerrottu, mitein kevätkalua valmissettih.
-
Hiän hyvin tietäy, mi on kevätkala.
-
Tuatto muistau, jotta kevätkalua valmissettih kaikin, še maistu hyvältä, ta šillä oli ihan tavallini erikoini haju, mi on luonnollista šuolatulla kalalla.
-
Mieleštäni, kevätkala on ollun yksi tärkeimmistä ta kuulusimmista Karjalan brendeistä, vain nyt še on unohtumašša.
|
| 1678 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Pekka Mittojev.
Oikeuš muistoh
|
-
Mie en kačo filmijä šovašta, kumpaset on filmattu Venäjällä viime vuosina, enkä nykyjäh käy Voitonpäivällä omissetuilla kulkuilla, vaikka aikoinah še oli miun elämän tärkienä ošana.
-
Niillä šotah liittyvillä kuvilla ta stereotippiloilla, kumpasilla kašvau nykyni polvi, ei ole mitänä yhtehistä miun mielikuvih, mit on muovoššuttu monien vuosien aikana luvetun šotakirjallisuon, šovan šilminnäkijien pakinojen, taistelupaikkojen tutkimisen ta ečintätyön pohjalla.
-
Meijän šukupolvi ei käytä šemmoista laušehta ”ukot šojittih”, vaikka meilä on šiih täyši oikeuš, vet monilla meistä ukot oli kuavuttu šovašša, niin kuin ni šuurin oša meijän vanhemmista oli mänettän šovašša omat tuatot.
-
Lapšušajoista miun muistih on jiäty toiset kuvat meijän pereheštä.
-
Nyt on vaikie šanuo, mitein hiän oli šuanun šemmosen ”matkalipun elämäh”.
-
Vaikie on tarkkah šanuo, mitein ukon elämä järješty ielläh.
-
Molommissa pohoronkoissa oli merkitty, jotta Teppana Tuomi on hauvattu Vaz’man kaupunkin Vellešhauvašša.
-
Višših meilä, niijen jälkiläisillä, ket oli käyty läpi ne XX vuosišuan veriset tapahtumat, on yksi täyši oikeuš: oikeuš muistoh, šäilyttyä šitä muistuo ta šiirtyä šitä šukupolvešta toiseh.
-
Ne on jo täyšin makšettu ta itetty.
|
| 1679 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Maikki Spitsina.
Voitko yksi ihmini vaikuttua kielen elvyttämiseh?
|
-
Šen tarkotukšena on kannattua nerokašta nuorisuo heijän tutkimukšissah.
-
Nyt Darjan ieššä on ošallistumini Karjalan tulovaisuš -konferenšših, mi pietäh kevätkuun lopušša Petroskoin valtijonyliopistošša.
-
Mie en ole šyntyn Vuokkiniemeššä, onnakko muinoisajašta tiälä elettih muin kantatuatot ta nyt eläy miun ämmöni, tiälä on šyntyn miun muamo.
-
Miula on mahollisuš koškie karjalaista kulttuurie, kuunnella karjalaisie lauluja, vet Vuokkiniemeššä on šäilyn karjalaisien perintehellini elämäntapa.
-
Olen mielissäni, jotta Karjalašša on olomašša paikka, kumpaista mie voi kuččuo kotimuakši.
-
Neičyt on varma, jotta Karjalan tašavallašša nykyjäh on olomašša yksi ajankohtani proplema, še on kulttuuriperintehien elvyttämini ta šäilyttämini.
-
Karjalan kieli on häviemisen rajalla, šentäh kun vanha šukupolvi vielä pakajau šitä, a lapšet ei.
-
Mimmoni tulovaisuš on karjalan kanšalla?
-
Yksi niistä ihmisistä on karjalaini aktivisti Natalja Antonova.
-
Natalja Antonova on varma, jotta šyntyperä oikein vaikuttau ihmisen ielliseh kohtaloh ta valintah.
-
Hänen pereheššä vielä nytki on šäilytty karjalaisien tavat ta perintehet, ka niitä ei enyä niin tarkkah piteliyvytä, kuin ennein.
-
Šillä on oma šelityš.
-
Natalja epyälö- mättä vaštasi šiih: “On!”
-
Karjalan kielellä on rokkie, räppie, toimiu kuklateatteri, pietäh fleš-mob- ta sosialiaktijoja.
-
Pakinašša Darjan kera Antonova huomautti, jotta Karjalašša on vähä ihmisie, ket tiijetäh karjalua, ka äijän niitä, ket tahottais šitä tietyä.
-
– Meijän tašavallašša on monta aktivistie, ketä huoleššuttau kielen šäilyttämini, ta še milma oikein ilahuttau, korošti Daša Bučneva.
-
Miun mieleštä, Natalja Nikolajevnan panoš karjalan kielen elvyttämiseh on arvotoin.
-
Ondrei-räppärin Tervehlaulušša on šemmosie rivijä: “En ole nengoine yksin, meidy on äijy.
|
| 1680 |
New written karelian
|
Journalistic texts |
|
Uljana Tikkanen.
Myö kaikin tahomma parempua ošua meijän kanšalla
|
-
– On šuuri ilo nähä Liiton alaošaštojen jäšenie meijän kokoukšešša.
-
On hyvä, kun tänne tultih Segežan alaošašton jäšenet, viime vuotena hyö ei voitu tulla.
-
Jo kolme vuotta Natalja on johtokunnan piälikkönä, Liiton ruato ta jäšenet hänellä ollah hyvin tutut.
-
Kokoukšen ošallistujie tervehti niise kanšallisušpolitiikan varaministeri Jelena Migunova:
– Kokoukšešša meilä on tapa paissa muamonkieltä ta on hyvä, jotta tämä perintö šäilyy.
-
Ka Liiton halličukšen piälikkö koroštau, jotta viime vuosina Liitošta on tullun šemmoni järještö, kumpani yhistäy kaikkie Karjalan tašavallan karjalaisien järještöjä.
-
Liitto on karjalaisien keškinäini yhteiskunnallini järještö ta še yhistäy karjalaisie riippumatta šiihi, mih järještöh tahi liittoh hyö kuulutah.
-
KRL:n halličukšen jäšenillä on enemmän mahollisukšie käyvä erilaisissa toimistoissa, erilaisissa ministerijöissä.
-
Galina Mihailova on Nuožjärven karjalaini, ka oman kylän piti jättyä, konša hiän mäni miehellä.
-
Ainut paikka, missä hiän voit paissa omalla kielellä on karjalan kielen kurššit.
-
Segežašša on äijä rahvašta, kenella ollah karjalaiset juuret.
-
Nyt mie pien karjalan kielen kurššija ta olen hyvällä mielin šiitä, jotta tänä vuotena uuvveštah kurššiloih tultih ne, ket jo käytih viime vuotena ta nyt miun joukošša on vielä nellä uuttaki ihmistä.
-
Nuorimmalla kurššilaisella on 12 vuotta, hiän käyt oman muamon kera.
-
Šamoin häiriččöy še, jotta kaikki opaššutah yheššä, a kielitašo kaikilla on erilaini.
-
Kurššien lisäkši Segežašša on lauluryhmä, missä kuuluu karjalaisie lauluja, ta kirjaštošša pietäh käšityökurššija – naisie opaššetah luatimah karjalaisie kukloja.
-
– Zoja Lukinična aina on esimerkkinä meilä šiitä, mitein pitäy ruatua.
-
Jessoilan koulu aina on aktiivini yhteiskunnallisešša toiminnašša ta koulušša myö piemmä erilaisie karjalaisteemoja koškijie tuntija.
-
Meilä nyt on mieli ašettua Jessoilan kylä-kunnan tiemerkki ta šiihi myö tahomma kirjuttua kaiken 25 kylän nimet, mit kuulutah Jessoilan kyläkuntah, šelitti Galina Vasiljeva.
-
Yksi niistä on Marija Kundoz’orova, kumpani kerto, jotta muutoma vuosi takaperin oli Liiton halličukšešša ta nyt mielelläh jatkau kyykkä-pelie koškijua ruatuo KRL:n puittehissa.
-
Liiton halličukšen toini jäšen on Aleksandr Stepanov.
|
