VepKar :: Texts

Texts

Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help

Galina Baburova. Petroskoiš mäni uden vespläižen fil’man prezentacii

Galina Baburova

Petroskoiš mäni uden vespläižen fil’man prezentacii

Veps
New written Veps
Prezentacii: Larisa Smolina da Vladimir Slavov tegiba jo nelländen fil’man vepsläižiden polhe da tarjoičiba kacujile arvostelda se.
Muga tegihe, miše necen voden tal’vku om täuz’ erazvuiččil aigtegoil. Vepsläižed da kaik, kenele om melentartušt vepsläine kul’tur, habi ehtiba oleskelda kaiktäna. Uden vepsläižen fil’man prezentacii om üks’ niišpäi. En tege vigad, ku sanun, miše necidä aigtegod lujas varastadihe Petroskoiš. 11. tal’vkud fil’m oli ozutadud ezmäižen kerdan Karjalan Rahvahaližes kirjištos.
Uden fil’man nimi omPaimnen torvut”. Se om tehtud Karjalan Rahvahaližen politikan ministerstvan abul Karjalan büdžetan tugirahoile. Fil’m starinoičeb torvuden znamoičendas vepsläižen paimnen elos. Sjomkad oli tehtud Petroskoiš, Änižröunan vepsläižiš küliš da eskai Suomes (erasid tedoid fil’man tegijad saiba Rahvahaližes muzejas Helsinki-lidnas). Fil’man tegemižehe mugažo ühtniba Petroskoin konservatorijan radnik Dmitrii D’omin da Šoutjärven vepsläižen etnografižen muzejan radnik Jevgenii Fotejev.
Dmitrii D’omin om suomalaiž-ugrilaižen muzikan kafedran opendai, hän iče mahtab tehta rahvahan vändimid. Fil’mas hän starinoičeb paimnen roliš külän täht, sanub, miččid kel’dändoid oli paimnel radon aigan, kut paimen tegi ičeleze torvuden da min täht se oli hänele. Dmitrii iče-ki ozutab fil’mas, kut voib tehta torvut. Larisa Smolina da Vladimir Slavov sanuba, miše Dmitrijad mugažo voib nimitada fil’man tegijaks, sikš ku läz kaik etnografine pala om tehtud hänen taguiči.
Vepsläižen paimnen roliš fil’mas om Jevgenii Fotejev, kudamb mugažo ei lujas amu pajataškanzi Vepsän rahvahan horas. Jevgenii om lujas artistine da lahjakaz mez’, hän kebnas tartui fil’man radho. Hän ei varaidand kamerad da, kut sanuba fil’man tegijad, todes eli ičezepaimnen miruskuvadandan aigan.
Fil’man leiktai da kameramez’ om Konstantin Nikolajenko. Prezentacijan aigan fil’man tegijad sanuiba, miše täl kerdal radon aigan heil oli äi jügedusid da erazvuiččid mel’pidoid sihe, kut tarbiž tehta da kerata fil’m. Larisa Smolina sanub: ”Nikonz fil’man tegijad ei olgoi lophusai täuduližed ičeze radol. Kaiken tahtoiše midä-se vajehtada vai ližata”. Nacein, se om tozi. Sädandrados ei ole agjad mel’kuvitelusile... Sädaimehed kaiken napriba tehta ičeze radod völ parembaks da parembaks. Nece om professijan erigoičuz. No siš azjas radon ozutajan om kacujiden arvsana. Pidab sanuda, miše adivod, kudambad tuliba Paimnen torvut-prezentacijale, arvostiba fil’mad lujas korktas.
Äi lämid sanoid oli sanutud fil’man tegijoile. Prezentacijan jäl’ghe oli diskussii. Kacujad jagoihe ičeze tundmusil fil’man polhe. Pagištihe ei vaiše paimniš da torvudes, sanutihe ičeze johtutesiš. Ved’ nügüd’ vaiše erased ristitud muštaba nenid aigoid, konz küliš oliba surid lehmiden kogoid. Meiden aigal lehmäd oma ühtel vai kahtel perehel küläs. Nene johtutesed veiba mel’he, miše aigad ei sa seižutada, i, nacein, miččed-se azjad konzse kadoba meiden elospäi. No meiden väges om kaita mušt niiš hot’, ozutesikš, mugoižiden fil’moiden abul.