Texts
Return to list
| edit | delete | Create a new
| history
| Statistics
| ? Help
Nügüdläižile openikoile – nügüdläine openduzkirj
Source:
Kodima. № 6, 2016, p. 5
Nügüdläižile openikoile – nügüdläine openduzkirj
Veps
New written Veps
Meiden Kodima–lehtez vastsihe Šoutjärven školan vepsän kelen opendajanke Anastasia Konošenkonke pagižmaha seminaras, mitte mäni Jakutskas kodikeliden opendajiden täht.
– Nastoi, ei amu sinä ajoid edahaižehe maha, Jakutsk–lidnaha. Starinoiče, ole hüvä, mitte azjtego oli sigä?
– Ka, keväden lopus minä olin Jakutsk–lidnas. Sigä oli seminar kodikeliden opendajiden täht. Seminaran tem oli ”Etnokul’turižen opendusen kirjan tegemižen metodologii”.
– Mikš nece azjtego oli tarbhaine da tärged sinun täht?
– Nece seminar tuli minei mel’he i oli lujas tärged minun täht, sikš miše nügüdläine оpenduz kehitoitase i pidab kirjutada uzid openduzkirjoid, tehta openduzkirjoid tedomašinoiden täht, tehta erazvuiččid tedomašinvändoid vepsän kelel. Ližaks, minai om uništuz iče kirjutada openduzkirjan lapsiden täht, toivon, seminar lujas abutab minei neciš azjas.
– Midä melentartušt sinä tedištid? Oli-ik midä-se ut sinun täht, midä sinä ed tedand ende?
– Nügüd’ škol opendab lapsid uziden standartoiden mödhe. Nenil standartoil om äi pakičusid, miččihe nügüdläižile openduzkirjoile pidab kožuda. Siš starinoitihe seminaral. Mugažo meil oli melentartuine lekcii openduzkirjan tegijan oiktusiden polhe. Sigä meile starinoitihe, kut pidab polestada tegijan oiktusid da kut ei sa niid keskustada.
– Oli-ik äi ühtnikoid, ked hö oliba da kuspäi? Miččiden rahvahiden ezitajin hö oma.
– Seminaraha ühtni läz 30 mest. Oliba tedomehed Moskvaspäi, Piterišpäi, Jakutsk–lidnaspäi, mugažo oli äi opendajid Jakutij avaldkundaspäi, Habarovskaspäi, Taimiraspäi, Kazahstanaspäi. Seminaral oli äi erazvuiččid rahvahiden ezitajid, mugomad kut jakutad, jukagirad, nencad, hanti, mansi, evenkad da toižid.
– Miččed azjtegod oliba, midä tö tegit seminaran aigan?
– Seminaral oli melentartuine programm. Ezmäižel päiväl tedomehed ezitiba ičeze dokladad, a toižel päiväl nored opendajad ozutiba ičeze projektad. Minä starinoičin kaikile, kut meiden valdkundas kehitoittas kodikelid, starinoičin, miččiden openduzkirjoiden mödhe mö radam školiš.
– Sanu, mikš, sinun melen mödhe, tarbiž opeta igähižiden rahvahiden kelid?
– Minä iče openzin vepsän kel’t školas 11 vot, a sid’ – universitetas-ki. Nügüd’ radan vepsän kelen opendajan školas. Nece oli minun uništusen. Pidab opeta kodikel’t, ved’ se om meiden rahvahiden kul’turan tarbhaine pala.
– Kut tarbiž kehitoitta da kaita kodikel’t?
– Ezmäi kaiked pidab pagišta kelel enamba, kävutoitta se jogapäiväižes elos. Toižeks, tarbiž opeta sihe lapsid.
– Mitte om vepsän kelen opendamižen olod Karjalas toižiden rahvahiden rindatades?
– Situacii kaikil om ühtejitte – kodikelil lapsed ei pagiškoi. Školas kodikel’t opetas kuti toine kel’, vaiše Jakutijas oma školad, miččiš opendamine om saha–kelel. Meil kaikil om ühthine problem, kodikel’t tedaba vaiše erased baboid da dedoid. Nece om meiden sur’ problem, meiden hol’, meiden kibu.
– Ken oli seminaran tegijoin?
– Pohjoižen, Sibirin da Edahaižen päivnouzman igähižiden vähäluguižiden rahvahiden associacii, Jakutijan rahvahaližiden školiden institut da Venäman pedagogižen institutan A.I. Gercinan nimel pohjoižen rahvahiden institut.
– Kut sinä meletad, omaik mugoižed azjtegod tärktad vähäluguižiden igähižiden rahvahiden täht, toba-ik ned surid satusid?
– Ka, minä meletan miše mugoižed azjtegod oma tärktad vähäluguižiden igähižiden rahvahiden täht, tarbiž tehta niid enamba, ved’ meiden kodikeliden tulii aig rippub meišpäi.