Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Maikki Spitsina. Voitko yksi ihmini vaikuttua kielen elvyttämiseh?
Maikki Spitsina
Voitko yksi ihmini vaikuttua kielen elvyttämiseh?
Karelian Proper
New written karelian
Tuiskukuušša Petroskoin kouluissa piettih
Petroskoin tulovaisuš -konferenšši .Šen tarkotukšena on kannattua nerokašta nuorisuo heijän tutkimukšissah .
Konferenššin ruato jakautuu eri sektijoih .Tänä vuotena Kotišeutuoppi-sektijon voittajien lukuh piäsi vienankarjalaini Darja Bučneva .Petroskoin Puškinilla nimetyn koulun 10.luokan opaštujan tutkimuš kerto karjalaisen aktivistin Natalja Antonovan roolista ta vaikutukšešta karjalan kielen revitalisointih (elvyttämiseh ta kunnoštamiseh ) Karjalašša .Nyt Darjan ieššä on ošallistumini Karjalan tulovaisuš -konferenšših , mi pietäh kevätkuun lopušša Petroskoin valtijonyliopistošša .
KARJALAISEN KULTTUURIN KANNATTAJA
Kyšelin Dašua hänen ošallistumisešta konferenšših ta tutkimušruavošta .
– Mie joka vuosi ošallissun tämän konferenššin Kotišeutuoppi-sektijoh , kerto tyttö . – Tänä vuotena miula oli kakši šeloššušta : yksi niistä koški ekologijua , šiinä mie kerroin Ylä-Kuittijärven ta Lammaisjärven vejen luavušta Vuokkiniemen alovehella , ta toisešša šeloššukšešta kerroin Natalja Antonovašta . Toini šeloššuš kuulu Kotišeutuoppi-sektijon Muamonkielet-ošah .
Darja Bučneva pitäy Vuokkiniemen kylyä omana kotimuana ta häntä lapšuošta šuaten kiinnoštau karjalaini kulttuuri :
– Mieki olen karjalaisen kulttuurin kannattajana , hoti olen kaupunkin eläjä .Šuuren panokšen miun kašvatukšeh pantih miun ämmö ta ukko , heimolaiset .Miun perehen kaikki jäšenet maltetah karjalan kieltä ta myö rikeneh pakajamma karjalakši , konša keräyvymmä yhteh .Mie en ole šyntyn Vuokkiniemeššä , onnakko muinoisajašta tiälä elettih muin kantatuatot ta nyt eläy miun ämmöni , tiälä on šyntyn miun muamo .Miula on mahollisuš koškie karjalaista kulttuurie , kuunnella karjalaisie lauluja , vet Vuokkiniemeššä on šäilyn karjalaisien perintehellini elämäntapa .Olen mielissäni , jotta Karjalašša on olomašša paikka , kumpaista mie voi kuččuo kotimuakši .
Neičyt on varma , jotta Karjalan tašavallašša nykyjäh on olomašša yksi ajankohtani proplema , še on kulttuuriperintehien elvyttämini ta šäilyttämini .Karjalan kieli on häviemisen rajalla , šentäh kun vanha šukupolvi vielä pakajau šitä , a lapšet ei .Ka još haluot tietyä toisien rahvahien kulttuurie , niin enšin pitäy tietyä oman rahvahan perintyö .
– Mie pitälti ajattelin , voitko yksi ihmini vaikuttua oman pienen kotimuan kulttuurin kehittämiseh ? Mimmoni tulovaisuš on karjalan kanšalla ?Voitko pelaštua Karjalan tašavallan kanšalliskielen ?Šentäh kun mie aina olen tovellisien karjalaisien kešen , niin huomasin , jotta heijän luvušta erotah eryähät ihmiset .Yksi niistä ihmisistä on karjalaini aktivisti Natalja Antonova .Tämä vaikuttiki miun tutkimuštyön kirjuttamiseh , šelvitti Daša .
KIELIAKTIVISTI ANTONOVA
Darja Bučnevan työn tarkotukšena oli tutkie yhen personan roolie karjalan kielen revitalisoinnin prosessissa .Šitä varoin Darja pitälti pakautteli Natalja Antonovua , tutuštu hänen elämänkertah ta ruatoh , analisoi šuatuja tietoja ta luati piätökšet .
– Pakinašša Natalja Nikolajevnan kera mie šain tietyä , jotta häntä kiinnoštau karjalaisien kulttuuri ta kieli šekä kanšan männyt ta tulija aika . Natalja Antonova on varma , jotta šyntyperä oikein vaikuttau ihmisen ielliseh kohtaloh ta valintah .Hänen pereheššä vielä nytki on šäilytty karjalaisien tavat ta perintehet , ka niitä ei enyä niin tarkkah piteliyvytä , kuin ennein .Šillä on oma šelityš .Myö elämmä Venäjän Federatijošša , missä kaikin paissah venyähekši šekä šukupolvetki vaihetah .
Šamoin Darja šai tietyä , jotta Antonova viisi vuotta johti Nuori Karjala -järještyö šekä joka vuosi ošallistuu nuorison Ropivo - ta Lembi -etno-illaččujen järještämiseh .Šen lisäkši Natalja Antonova ošallistuu šeloššukšien kera erilaisih kulttuuri - ta yhteiskunnallis-poliittisih toimehpitoloih šekä pitäy muasteri-oppija , kumpasissa karjalan kielellä opaštau paistamah kalittoja .
– Miun yksi enšimmäisistä kyšymykšistä oli : “Onko šemmosie keinoja , jotta karjalan kieli vois ottua käyttöh nuorison kešen ?” Natalja epyälö - mättä vaštasi šiih : “On !”ta kerto , jotta hänen yštävät kiännetäh Wikipedijan šivuja šekä VKta Facebook -sosialiverkoštoja karjalakši .Kieliaktivisti ta hä - nen kollegat ollah šitä mieltä , jotta juuri Internetin kautti voit kiinnoštua kieleh nuorta šukupolvie .
Aktivistit yritetäh popularisoija karjalan kieltä musiikkialalla .Karjalan kielellä on rokkie , räppie , toimiu kuklateatteri , pietäh fleš-mob - ta sosialiaktijoja .Niin , Natalja Antonovan avulla ilmešty karjalaisien enšimmäini Karelicationräp-levy .Räppie lukou Ondrei (kanšallisen teatterin artista Andrei Gorškov ).Pakinašša Darjan kera Antonova huomautti , jotta Karjalašša on vähä ihmisie , ket tiijetäh karjalua , ka äijän niitä , ket tahottais šitä tietyä .
TUTKIMUŠTYÖN PIÄTÖŠ
Tutkimuštyön lopušša Darja Bučneva luati piätökšen , jotta karjalaini kulttuuri , perintehet , kieli liitytäh nykyelämäh , mukauvutah uuših oloih , löyvetäh vuatimušta ta jatkuo .Arvelu šiitä , jotta yksi ihmini voit vaikuttua kielen revitalisointih , tovistu .Tietyšti , ihmisen pitäy šuaha koulutušta kieli - ta kulttuurialalla šekä ruatua valitun šuunnan mukah .
– Meijän tašavallašša on monta aktivistie , ketä huoleššuttau kielen šäilyttämini , ta še milma oikein ilahuttau , korošti Daša Bučneva . – Niin , Natalja Antonovan avulla jo monta vuotta toteutetah erilaisie projektija lapšilla , nuorisolla , aikuhisilla . Miun mieleštä , Natalja Nikolajevnan panoš karjalan kielen elvyttämiseh on arvotoin .
Ondrei-räppärin Tervehlaulušša on šemmosie rivijä : “En ole nengoine yksin , meidy on äijy .Olemmo lekkehel kogo yöt da päivät .Luajimmo kai midä voimmo , gu muaman kieli , elis linnas sežo kui hierus ”.Nämä šanat niise ollah tovissukšena šiitä , jotta karjalan kieli eläy ta rupieu elämäh ielläh .
Voitko yksi ihmini vaikuttua kielen elvyttämiseh?
Karelian Proper
New written karelian
–