Texts
Return to list
| edit | delete | Create a new
| history
| Statistics
| ? Help
Galina Baburova.
Kändajan tark rad
Source:
Kodima. № 2, 2018, p. 5
Galina Baburova
Kändajan tark rad
Veps
New written Veps
Suomen Joensuu-lidnas jatksihe kändmižen seminar. Nece om jo toine seminaran pala, mitte mäni vilukun lopus. Sen ezmäižes palas mö starinoičim teile meiden kül’mkun nomeras. Seminaran tegeb Suomen Päivnouzmanpolen universitet.
Täl kerdal sil pagištihe tedoiden ecindas kändmižen processan aigan. Kus löuta tedoid, miččid sinä ed teda? Kut oikti käta niid, miše ei kadotada terminoiden znamoičendoid? Nece om lujas tarbhaine azj. Kändajile tarbiž olda tarkan. Om mugoižid sanoid, miččiden analogoid ei ole toižiš keliš. Ozutesikš, suomalaižil om ningoine muzikaline škol, kuna kävuba kohtukahad naižed da naižed pikaraižidenke da vagahižidenke lapsidenke. Lapsed da vanhembad kundleba muzikad, kargaidaba, pajataba, vändaba erazvuiččihe vändoihe, saba tedoid erazvuiččiš muzikaližiš instrumentoiš. Necen školan pätegend om sündutada lapses armastust muzikaha. Mugoižid školid Venämal ei ole, sikš ei oleki ningoižiden školiden nimed. Suomalaižed nimitaba niid ”vauvamuskarikš”. Nece sana om tehtud kahtes vaihespäi, vepsän kelel voib sanuda, miše nece om muzikškol vagahižiden täht. Seminaran ühtnikoile oli taritud meletada neciš terminas, kut voiži käta sidä kodikelihe.
”Koulukiusaaminen” – nece termin znamoičeb, miše školas last näritadas. Venän keles ei ole ningošt terminad. Mö voim vaiše sel’genzoitta necidä azjad, no sil ei ole erišt nimed. I mugoižid terminoid om lujas äi.
Kändajale paksus tarbiž levetoitta ičeze tedoid. Miše käta hüvin, ei täudu vaiše kelen mahtoid, tarbiž äjan teta rahvahan kul’turan erigoičusiš-ki. Ei kaikutte vajehnik andab muga äi tedoid, kut tarbiž kändajale. Ved’ ei täudu sanan kändmišt, hänele tarbiž teta sen znamoičendadki, miše ičeze kelel oikti sel’genzoitta sidä azjbumagoiš vai ristituile. Sen täht kändajale tarbiž ecta ezmäi ekvivalentad kodikeles, sel’genzoitta terminad vai meletada sihe analogad.
Seminaran kaks’ päiväd oli omištadud necile temale. Ühtnikoile lugetihe lekcijoid, sid’ sadud tedoiden mödhe tarbiž oli tehta praktikaližid harjoitusid.
Koumanz’ päiv oli omištadud Wikipedia-lnternet-lehtpolile. Nügüd’ karjalaižil da vepsläižil oma kirjutesed Wikipedias ičeze kelil. Wikipedii om joudai enciklopedii Internetas, siš voib löuta informacijad miččele taht temale. Vähä ken tedab, miše Wikipedii vepsän kelel om tehtud jo kümne vot tagaze. Ezmäi se kehitoitihe hilläšti, se oli vaiše kut projekt, mittušt pidi kodvda. Se ei sand vahvištoitandad. Lopuks, vodel 2012 1. uhokud Wikipedii vepsän kelel oli hüväksitud. Se sai ičeze adresan – vep.wikipedia. org. Necikš aigaks vepsänkeližehe Wikipedijaha oli pandud jo 39 kirjutest. Nügüd’ niid om 5709, om registriruitud enamba 8000 ühtnikad. Ezmäi kaiked joudajan enciklopedijan täht kirjutaba ristitud, kudambil ei ole vepsläižid jurid, no kudambad tedaba vepsän kel’t.
Seminaran ühtnikad mugažo paniba Wikipedia-Internet-lehtpolele ičeze kändmižid. Wikipedijal rahvahaližil kelil paiči tedoiden samišt om toine-ki znamoičend. Ezmäi kaiked se tarbiž kelen kaičendan da kehitoitandan täht. Ku kel’ eläb Internetas, znamoičeb, miše se eläb norišton keskes. Hö voiba sada da levitoitta tedoid ičeze kodikelel, kehitoitta ičeze kelen mahtoid.
Seminar kändajiden täht jatktab ičeze radod. Sen ühtnikad vasttasoiš udes sulakun augotišes.