Texts
Return to list
| edit | delete | Create a new
| history
| Statistics
| ? Help
Jevgenii Fotejev.
Navedin sindai, muzei!
Source:
Kodima. № 6, 2018, p. 5
Jevgenii Fotejev
Navedin sindai, muzei!
Veps
New written Veps
Semendkun 18. päiv om muzejiden praznik! Necil päiväl Šoutjärven etnografižes muzejas Rürik Loninan nimel mäni ”Muzejan ö”-praznik.
Nece ei ole ezmäine kerd, konz Šoutjärven muzei ühtneb necihe akcijaha. Nece aigtego tehtas kaikuččen voden i se jo tuli külän praznikaks, mittušt lujas varastaba lapsed i aigvoččed. Nece praznik tehtas kaikiden ristituiden täht, ken tahtoib tulda muzejaha. Ihastoitab se, miše kaikuččel vodel tuleb kaik enamba sijališt rahvast vepsläižiš külišpäi. Ved’ muzei om tehtud ezmäi kaiked vepsläižiden täht, miše kaita vepsän kul’turad i antta sidä polvespäi polvehe.
Necil päiväl muzejan uksed oli avaitud koumes časuspäi päiväd kümnehe časuhusai ehtad. Adivoil oli voimuz ühtneda melentartuižehe tedokvestaha, mitte tuleb äjile mel’he. Sen nimi oli ”Muzejan istorijad”. Ühtnedes kvestaha ristitud saba äi uzid tedoid, miččiš ei starinoikoi ekskursijan aigan. Muzejan radnikad starinoičeba sen vai toižen kalun istorijad, siš, mikš se om unikaline, ken om kalun ižand.
Muzejan praznikan aigan oli tehtud erazvuiččed mastar’-klassad. Kaikutte tahtnik voi valita azjan ičeze henged mödhe. L’ubov’ Borisovna Gerčina openzi adivoid tehmaha puzuid raidaspäi. Mastar’ Tatjana Gennadjevna Jermohina ozuti, kut pidab kudoda hurstid. Lapsile tuli mel’he mastar’-klass kuivan vanutamižen mödhe. Hö tegiba čomid bobaižid villaspäi. Neciš azjas heile abuti L’ubov’ Anatoljevna Ivanova. Mugažo lapsed pirdiba kuvid kävutades applikacijan elementoid. Natalja Andrejevna Mikulič starinoiči siš, kut voib kävutada enččid kudond- i ombeltuzmahtoid da vanhoiden sobiden elementoid nügüdläižes sobas da interjeras. Praznikal kaikutte voi joda čajud magukahiden vepsläižiden kagrkürzidenke, miččid paštoi Ol’ga Vasiljevna Kokorina. Naku hän midä sanub praznikan polhe: ”Mina hätken aigad olen muzejanke. Nece om hivä pert’, mitte keradab äi rahvast i andab ristituile hivid melid, väged. Tänämbei mina paštoin kürzid. Konz-se kürzid pašttihe päčiš rehtlil. Muštan, mise minun baboi teravaidešti valoi tahtast rehtläle. Ühten rehtlän südäitihe päčihe. Necil aigal kuni päčiš rehtil’ tegi ičeze azzjan, baboi valel’ toižele rehtläle tahtast i taci mugažno sinna-žo i sid’-žo ezmeiččen vedi tagaze. Nece azj lujas teravaidešti hänel läks’. Nüguni mö olem kadonuded necen paštatesen. Mö em mahtkoi muga paštta. Mina paštan kürzid gazplital. Tahthan tegen muga. Otan kagran, ligotan sen, voib olda, kaks’-koume časud, voib olda, enamba-ki. Däl’ges mina segoitan, ližadan sinna solad, sahart, döuhod i zavodin paštta kut blinoid. Nece om hivä idei tehta mugoman praznikan külänikoiden i toižiden ristituiden täht. Anda Dümal muzejan radnikoile edemba-ki kerata rahvast, tehta uzid programmoid i mise rahvaz tuliži tänna”.
Ehtal tanhal mäni čoma koncert, miččen nimi oli ”Navedin sindai, muzei!”. Sen avaiži lapsiden kollektiv Šoutjärven školaspäi. Sen ohjandai om Jelena Viktorovna Larina. Lapsed pajatiba pajoid vepsän kelel i vändiba erazvuiččil vändimil. Kaikile tuli mel’he, kut ezitiba lapsed. Nägui, miše heil om taht opeta kodikel’t i nece om heile mel’he. Ken tedab, voib olda, konz-se mö nägištam nenid lapsid valdkundan rahvahaližiš sädaikollektivoiš.
Jäl’ges adivoid ihastoiti veteranoiden hor. Naižed pajatiba vanhoid pajoid venän kelel. Ned oliba ani erazvuiččed: opalahižed, miččišpäi hengel oli tusk, da ilokahid – muga tahtoižiheki mända kargaidamha! Ni üks’ sur’ azjtego Šoutjärven mal ei mäne Vepsän rahvahan horan ezituseta. Kului čomid pajoid, oli karguid-ki. Kaik jäiba hüviš meliš.
Necil ehtal adivoiden täht oli tehtud lahj – heid varasti premjera. Openikad kudendes klassaspäi kogonaižen voden vaumičiba tätüspektaklin sarnaha ”Kut priha tahtoi naida”. Nece sarn om kirjutadud vepsän sarnan pohjal ”El’getomad mehed”. Lapsed iče tegiba dekoracijoid da tätüižid. Suren radon tegi heiden ohjandai L’ubov’ Anatoljevna Ivanova. Pidab sanuda, miše spektakl’ tuli mel’he kaikile. Toivom, miše nece rad jatktase i tulebal vodel mö nägištam uden teatrozutelusen.
Eht jatksihe i nece znamoiči, miše edes adivoid varasti völ äi melentartuižid azjoid. Nügüd’ kaikutte tulijoišpäi voi ozutada ičeze mahtoid laval. Ken pajati i vändi gitaral, ken lugi runoid, ken kargaiži. Kut ozaižihe, lahjakahid ristitid om äi. Vaiše erased otiba huiktaks ozutada ičeze mahtoid scenal. No konz hö zavodiba ezitada laval, ka toiba toine toižele äi ihastust.
Praznik tuli lophu, no ristitud ei rigehtinugoi mända kodihe. Programman lopus oli loterei. Kaikutte praznikan ühtnik sai muštoks miččen-ni tarbhaižen lahjan.
Vanhan čoman tradicijan mödhe muzejan pämez’ Natalja Anhimova kucui praznikan adivoid jomha čajud pirgoidenke: ”Jo äjak vot mö keradamoiš ühtes ehtkoižel. Muzei om avain kaikiden täht. Kaik sanutaze, mise tobjimalaz muzejaha tuled, sid’ om hilläs, ii sa pagišta äjan, vaise voib kacta vanhoid kaluid. No oma mugomad päiväd, konz voib tulda muzejaha i kacta sen toižeks. Om mel’he, mise tuldaze lapsed i vanhembad, mise mö kaik olem ühtes ehtal. Kaikuččen voden tuleb äi rahvast. Enamba tuleb Šoutarvespäi. Necil kerdal oli vähemba ristituid Kaleigespäi i Šokšuspäi, no oliba tulnuded adivod Petroskoišpäi-ki. Nece om mugažo hüvä. Oli hivä, mise oli äi abunikoid necil päiväl, sikš mise adivoid oli äi, a muzejas radab vaise nel’l’ mest. Minei om mel’he nece aig, konz tuldaze erazvuiččed ristitud i sanutaze, midä jäi heiden südäimihe”.
Tahtoin sanuda sur’ spasib kaikile, ken tuli praznikale, ken abuti sen tegemižes, ken ozuti mastar’-klassoid, kaikile, ken oli necil ehtal meidenke!
Praznik om hüvä sü nägištadas tutabidenke, lebaitas kodiradoišpäi. Ved’ mugomid surid azjtegoid om vähä külän elos. Ei sa pästta voimust i pidab ühtneda mugoižihe praznikoihe.