Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Pekka Mittojev. Käsistäh – muasteri, henkeltäh – runoilija
Pekka Mittojev
Käsistäh – muasteri, henkeltäh – runoilija
Karelian Proper
New written karelian
Andrei Rezničenko on
šyntyn Karjalan pohjosešša , Kalevalan piirissä .Ka hänen elämäššä šattu niin , jotta kymmenen vuotta takaperin hiän šiirty elämäh Petroskoih ta jälešti muutti Ladvan kyläh .
Andrei on luova ihmini .Hiän kirjuttau runoja ta musiikkie , šoittau kitarua ta iče esittäy laulujah .Andrein naini Marija ta tyttäret Ilona ta Varvara kannatetah häntä kaikissa alottehissa .
Kuitenki Andrein elämän piäharraššukšena on veiččien luatimini .Täššä työššä hiän on taitaja muasteri , šamanvertasie harvah šuau tavata meijän tašavallašša , a još paissa puukkojen luatimisešta vienankarjalaisen perintehen mukah , niin voin šanuo ihan rohkiešti , jotta Andrei on ainut šemmoni muasteri .
Veiččimuasterin pitäy olla tietäjä monešša asiešša
Tämän muasterin joka veičči on lopullini taitehteoš .Šarjatuotanto ei ole hänen työtapa .Andrei on šitä mieltä , jotta joka veičellä on oma ainutluatuisuš ta šielu .Pieneštä šuahen Andrei on opaštun ruatamah metallin ta muijen materialien kera ta ajan mittah häneštä kašvo ammattitaitoni muasteri , a lapšušharraššukšešta tuli aivan oikie taiteh .
Enšimmäisen veiččeh Andrei luati viilašta kun hänellä oli 12 vuotta .Ta šiitähän še alko .Mitä enemmän hiän hivo omie taitojah , šitä šelvemmin ymmärti , jotta taitajien käsien lisäkši muasterilla pitäy olla hyvät ruatolaittehet ammatilliset šepän , tehnologin , fiisikon ta hiimikon tiijot .Vet tavallisen veičenterän luatimini on monimutkani tehnologini prosessi , kumpasen aikana veičenterän eri ošie eri tavalla tavotah , hivotah ta terotetah , šekä eri tavalla kuumennetah ta poltetah .
Tovellisen veiččimuasterin pitäy oikein hyvin tietyä metallien ominaisuot ta niijen lämpömuokkuamisšiännöt šekä mimmosie teräšrautoja käytetäh eri veiččien luatimisešša .Šamoin veiččimuasterilla pitäy olla hyvie tietoja puu -, tuohi -, nahkata muovi -ominaisukšista , mitein niitä muokatah , petsatah ta lakatah , mitein luajitah veiččien varšija .
Jokahini Andrein luatima veičči on yksikkötavarua , ta huotranki hiän luatiu juuri šen veičen mukah .
Veiččimuasterin pitäy hyvin tietyä kanšanperintehieki .Joka kanšalla on omat perintehelliset veičenterät ta niijen luatimistavat , mit on muovoššuttu vuosišatojen aikoina .Ta oikien ammattimiehen on pakko piteliytyö näitä šiäntöjä .
Mielehini työ ta armaš pereh lähellä
Andrei kerto , jotta viimeset kolme vuotta hiän on luatin veiččijä ammatillisešti .Šitä varoin hänellä on olomašša kaikki : oma paja , verštahat , laittehet , kirjat šekä äijän kollegoja , kumpasien kera hiän pitäy yhteyttä Internetin kautti .Andrei aina ottau ošua veiččimuasterien kilpailuih ta piäšöy voittošijoilla .Viime vuotena eryähäššä kilpailušša hänellä annettih Perintehien šäilyttäjä -palkinto , juuri hänen luatimista karjalaisista ta skandinavilaisista veiččilöistä .
Elämäššä Andrei on ylen vuatimatoin ihmini .Hiän on oikein hyvä perehmieš , kumpani ylen šuvaiččou omua naistah ta tyttärijäh .Niin kuin ni monet Andrein muanmiehet luonnoltah hiän on rauhallini , kiirehitöin , ajattelija ta vähäpakinaini .Vain lauluissah hiän purkuau omua pohjoisšieluo , a hänen luatimissa veiččilöissä näkyy korkietašosen muasterin käsiala .
Perinnehtä šäilyttäen
Vienankarjalaisien perinteheššä veičči ei ollun yksistäh arkipäiväsenä vehkehenä .Veičči oli työ - ta puoluššušvehkehenä .Šitä käytettih kuin miehet niin ni naiset .Veičen mukah oli voinun šuaha äijän tietuo , ei yksistäh šiitä , ken oli šen luatin , a vieläi iče omistajašta , onko hiän varakaš , vai ei , mimmoista työtä hiän ruatau ta äšen mimmoni hiän on luonnoltah .
Vielä yksi mukava šeikka : karjalaiset ei pietty puukkuo ieššä vašemella puolella , niin kun oli tapana esimerkiksi šuomelaisilla , a piettih šitä oikiella puolella šelän takuana .Šillä on oma šelityš , mi on tullun istorijan hämäräštä , vet karjalaiset monie vuosišatoja oli šojittu ruoččilaisien kera .Vašemelta puolelta karjalaisilla tavallah näkyvissä oli miekka , lisäaše-puukko pantih vihollisen šilmistä peittoh , šelän tuakše .
”Kavotit puukon – kavotit elämän ” – šanottih ennein vanhah karjalaiset ta koroššettih šillä , jotta puukko on elintärkie vešša elämän eri tiloissa . Mie voin ihan varmašti šanuo , jotta Andrei on juuri še muasteri , kumpani on šuanun elpymäh vanhan jo šammumašša olijan vienankarjalaisen puukko-perintehen ta on šuanun kehittyä taituoh aivan tavattomalla tašolla .
Andrei vielä ei ole ajatellun šitä , mitein ta kellä hiän rupieu šiirtämäh omie taitojah .Ka mie olen varma , jotta jokahisella muasterilla ajan mittah kerttyy niin pohatta ammattikokemuš ta hiän rupieu tuntomah tarvehta šiirtyä še nuoremmilla .Tämmöni aika varmašti tulou konšanih meijänki muasterilla .
Käsistäh – muasteri, henkeltäh – runoilija
Karelian Proper
New written karelian