Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Valentina MIRONOVA. Koli kuččuu käyjii
Valentina MIRONOVA
Koli kuččuu käyjii
Livvi
New written Livvic
Koli-sanan merkičysty
arbaillah tässäh .Kolii ennevahnas sanottih “mustarinnakse ”.Mustarinta-sana merkiččöy kondiedu .Kolin alovehel on olemas semmoine kivi , kudai mustoittau kondien piädy .Erähät ollah sidä mieldy , ku kolisanal on karjalaine alguperä , kolikse sanottih pal’l’astu kohtua .On olemas vie yksi mieldykiinnittäi merkičys : kolikse sanottih iändy , kudai rodih kallivoloukkoh lykättylöis lahjois (ennevahnas uskottih , ku voimattomukses libo mistahto pahas voibi piästä , ku tuonnet luonnon ižändäle tiettyh kohtah lahjua ).
Suomen eri kolkis on 39 kanzallispuustuo , niilöin joukos Koli on päivännouzupuolen tundietuin .Suomelazet sanotah Kolii čomuon da erinomažuon periä Suomen sydämekse .Ylen suuret kivet da kallivot seizotah mečikös Pielisjärven rannoil .Joga kallivol on oma suarnalline nimi , ezimerkikse , 347 metrii korgiedu kallivuo sanotah Ukko-Kolikse .On olemas vie Akka-Koli (339 metrii korgei ) da Paha-Koli (334 metrii ).Nämmien kallivoloin välil ollah luonnon troppazet , kallivolpäi avavuu ylen čoma nägöala Pielisjärvele .Meččiä myö käveltes kerras näit , ku täs ei kabrasteta kuadunuzii puuloi .Net virutah mual sissäh , kuni iče ei lahota da hapata .Semmoine meččy vie enämbäl suurendau suarnallistu tunduo .
Enzimäzet eläjät tuldih nämmile mualoile ei ammui , vaiku 1800-luvul , vikse sendäh , ku ymbäri ollah kivikohtat , ei ole putillistu peldomuadu .Kallivon loukkolois ennevahnas rahvas luajittih ičele kirikkölöi , yhten nimi on Pirunkirikkö .Piduhuttu se on 34 metrii da on lähes seiččie metrii korgei .Kirikön nimen mugah ellendämmö , ku silloi eläi rahvas oli kaksiuskoine , yhtelaigua uskoi luonnon ižändöih dai Jumalah .
Kolin čomus da usko sih , ku tiä ennevahnas elettih karjalazet , luadi tämän kohtan tundietukse karealizman aigah , 1800-luvun lopul tänne käydih da ruattih Eero Järnefelt , Juhani Aho , Pekka Halonen , I .K .Inha , Jan Sibelius da muutgi .
Vuozisuan luguh Kolile kävväh myös turistat , jo vuvvennu 1923 Kolii piettih Suomen tundietunnu turistukohtannu da turistoin miäry kazvau joga vuottu .Vuvvennu 1991 Kolil perustettih kanzallispuusto , kerras ruvettih luadimah meččytroppazii .Yhteh lugiettuu niidy tänäpäi on läs 60 kilometrii .Sen ližäkse kezäl voibi ajella venehyöl , talvel voibi čurata suksil suuris mägilöis .Kolil kuuluu eri mualoin kieldy , suuris linnois mašinoin iänis eläjät rahvas kiirehtetäh huogavumah semmozeh kohtah , kus kuuluu linnun pajatandu , tuulen ulvondu , ojazen čurčetus .Turistoih niškoi on nostettu erihindazii hotelliloi , ei pie varata , ku rubiet sie valvattamah syömättäh da pezevymättäh .Ku väzynet kävellä mečäs , voit čökäldiäkseh pieneh tahnuos luajittuh muzeih kaččomah ennevahnazii veššilöi libo nygyaigazeh ozutteluh , kus kai toimiu tiedokonehien avul .Huogavuo voibi eri luaduh , ken kui suvaiččou , joga kohtas on vägi tukku rahvastu .
Olen käynnyh tiä enzimästy kerdua , jäi ylen hyvä mieli suarnallizes Kolis da Pielisjärves .Himoittas vie nähtä Kolin talvičomuttu .Net , ket kävväh Jovensuuh , voidas pyörähtiäkseh tännegi , ei ole ylen pitky matku – 70 kilometrii hyviä dorogua .Uskon , ku suatto hyviä mieldy da ihailetto suarnallistu Kolii .
Koli kuččuu käyjii
Livvi
New written Livvic