Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Galina Baburova. Üks’ om hüvä, a kaks’ – paremb
Galina Baburova
Üks’ om hüvä, a kaks’ – paremb
Veps
New written Veps
Jo
videnden kerdan Karjalaižiden , vepsläižiden da suomalaižiden Mediakeskuses mäni ”Melekaz pätnič .Igähižed rahvahad ”-vastuz .Nece om hüvä tradicii Mediakeskuses – kundelta lekcijoid , miččed koskeba Karjalan igähižid rahvahid .Täl kerdal vastusen teman oli kodikel’ .
Starinoičemaha kodikeliš oli kuctud nel’l’ paginikad : suomen kelen opendai Tatjana Islamajeva , TV :n toimitai Ol’ga Ogneva , universitetan üläopenik Sv’atoslav Polin da aktivist , ”Karjalan kelen kodi ”-projektan ohjandai Natalja Antonova .
”Min täht opeta suomen kel’t Karjalas ”– mugoine nimi oli ezmäižel dokladal . Tatjana Islamajeva ei amu pördihe tagaze Petroskoihe Helsinkišpäi .Äi vozid hän openzi suomen kel’he Petroskoin universitetas , tegi openduzkirjoid .Uzišt siš , miše universitetas saubatihe Baltianmerensuomalaižiden keliden tedokund holestoiti händast .Hän muštab , mitte hüvä reputacii oli sil , miččed čomad suomen kelen opendajad radoiba tedokundal , miččid mahtokahid openikoid se pästeli .Tuldes Karjalaha hän radaškanzi Karjalan Suomen kelen keskuses opendajan .Lekcijan aigan hän nimiti äi süid sihe , miše pidab opeta suomen kel’t Karjalas .Ned oma erazvuiččed .Ezmäks , nügüd’ Karjalas om vähä suomen kelel pagižijoid da vähä suomen kelen specialistoid , kudambad voižiba opeta lapsid kel’he lapsiden päivkodiš , školiš , universitetas .Toižeks , suomen kelen tedo abutaiži äjile löuta radod , tehta uzid kosketusid , olda rohktan matkoiš Suomehe .Ližaks , keliden tedo levitoitab meiden kaceged miruhu , kehitoitab meiden mel’kuvitelust .
Jatksi paginad kodikeliš Ol’ga Ogneva .Hän om mugoižiš harvinaižiš ristituišpäi , kudamb opendab ičeze last karjalan kel’he sündundaspäi .Ol’ga jagoihe kundlijoidenke ičeze mahtištol .Ol’gan sanoiden mödhe , nece ei ole jüged azj , ližaks , se om maksutoi .Kaik , mi sen täht tarbiž – teta kel’t ühtele vanhembišpäi .Iče Ol’ga kazvoi karjalaižes küläs , karjalaižes perehes .Händast kazvatiba baboi da dedoi , kudambad molembad teziba hüvin karjalan , suomen da venän kelid .Ližaks , hö molembad oliba opendajin .Ol’gad kazvatadihe karjalan kelel , nelländehe vodehesai hän ei tedand venän kel’t .Nügüd’ hänen elorad om sidotud karjalan kel’he , hän radab Karjalan televidenijan rahvahaližes toimištos .”Muga tegihe , miše kodikel’ abuti minei valita eloradod , mitte sötab mindai ” – sanub Ol’ga . Hän , kut niken toine , tedab , miše karjalaks pagižijoid nügüd’ om lujas vähä , niiden enambišt om aigvoččed ristitud .Kacmata sihe , hö ühtes mužikanke pätiba opeta karjalan kel’he ičeze L’oša-poigad .”Nügüdläižel aigal ku hot’ üks’ ristit pagižeb karjalaks om hüvä , a ku kaks’ – ka völ paremb ”, – lugeb Ol’ga . Hän sanub , ku hänen elorad ei oliži sidotud kodikel’he , ka hän kaik-se opendaiži last sihe .Ol’ga starinoiči siš , midä tehta , ku laps’ kazdes ei tahtoi pagišta kodikelel , ved’ nece oleskeleb lujas paksus .Iče Ol’ga norudes harjeni lidnas pagišta venäks .Hän nevob : algat lopkoi pagišta lapsenke kodikelel .Ku laps’ küzub venäks , antkat vastusid kodikelel vai tehkat muga , kuti tö el’gendat vaiše kodikel’t i algat tehkoi sidä , midä pakičeb laps’ , kuni hän ei sanu kodikelel .Aigan sirttes Ol’gan poig el’genzi ičeze unikaližust da erigoičust äjiš toižiš lapsišpäi da nügüd’ hän om ülev , miše tedab karjalan kel’t .
Äi kommentarijoid da küzundoid sünduti koumanden paginikan ezituz .Oli lujas melentartušt kundelta , mikš üläopenik , kudamb opendase universitetas lekarikš , openzi vepsän kel’t da kaiken aigan kehitoitab ičeze kel’mahtoid .Sv’atoslav sel’genzoiti , miše laps’aigan tat andoi händast opendusele Suomalaiž-ugrilaižehe školha .Sv’atoslavan tatal oma vepsläižed jured , hän tahtoi , miše hänen poig tedaiži vepsän kel’t .Hän iče-ki napri opeta kodikel’t , konz hänen poig tezi jo sidä hüvin .Kaikidenke ristituidenke , kudambad mahtaba pagišta vepsän kelel , Sv’atoslav pagižeb vepsäks .I nece om hüvä ozutez meile kaikile .Mö harjenim pagišta venäks , hot’ tedam kodikel’t , i kaiken aigan sanelem kelen kaičendas .Sv’atoslav lugeb kaik vepsänkelišt literaturad , mitte lähteb Petroskoiš , hän kacub užištoid da kundleb radiopaginoid kodikelel , kävub Paginkluban vastusile , hän ecib kaikuttušt voimust pagišta vepsän kelel , miše ei unohtada sidä .
Melentartuižen dokladan eziti Natalja Antonova-ki .Hän starinoiči ičeze rados kel’pezas , mitte om Vedlozero-küläs .Natalja om mugošt mel’t , miše karjalaižes vai vepsläižes perehes om jüged kazvatada kaks’keližust last sikš , miše nügüd’ om vähä mamoid vai tatoid , kudambad iče tedaižiba kodikel’t .Ningoižile perehile abuhu voiba tulda kel’pezad .Vaiše mugoižed kel’pezad , kus lapsidenke kacujad i kaik radnikad pagižižiba vaiše kodikelel .Vedlozero-küläs mugoine kel’peza radab jo kaks’ polenke vot .Kel’peza radab lapsiden päivkodiš , i se ei erine päivkodišpäi ni-mil paiči sidä , miše sigä lapsed 1,5-7 vodehesai homendesespäi ehthasai kuleba vaiše karjalan kel’t .Kel’pezoiden temad Natalja oppib jo äi vozid , hän tedab erazvuiččiden maiden kel’pezoiden mahtištoid , kaiken aigan vajehtase niiden radnikoidenke tedoil , iče kirjutab brošurad necile temale .
Tedomehed todenzoitiba , miše kaks’keližuz’ ei telusta lapsiden kazvatandas .Vastkarin , lapsed , kudambad laps’aigaspäi tedaba enamb üht kel’t , oma rohktembad , sädajad , hö kebnemba opendaba gumanitarižid tedoid , heiden mel’kuviteluz om levedamb , hö oma tolerantižembad .
Natalja sanub , miše tedab vaiše kümne pereht , kus lapsid opetas karjalan kel’he .Äjak-žo perehid , kus lapsid kazvatadas vepsän kelel ?Mikš mö em kaikoi kodikel’t ?Mikš om muga vähä ristituid , kudambad holduba kodikelen kaičendas ?”Melekaz pätnič ” oli lujas melentartuine , no kut homaičiba sen ühtnikad , kundelta lekcijoid Karjalan igähižiš rahvahiš tuleskeleba nene ristitud , kudambad muite-ki tundeba hüvin toine tošt , mikš-se neniden ristituiden ümbruz ei levigande voziden sirttes .
Üks’ om hüvä, a kaks’ – paremb
Veps
New written Veps