Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Natalja Gromova. Voinan lapset
Natalja Gromova
Voinan lapset
Livvi
New written Livvic
Oli
enne mieros moine kuulužu sanondu : “Voinan haukat ”.Nenga sanottih vihamielizii ristikanzoi , kuduat luajittih voinua .Sidä sanondua puaksuh kuulimmo lapsennu olles .“Voinan haukat ” eroitettih lapsii heijän muamolois , kui kananhaukku tembuau linnunpoigazii . Lesken oza on jygei .Minun buabat , Jastrebovan Jevdokija da Jastrebovan Tatjana , ei kaimattu omii ukkoloi voinal , hyö jiädih leskekse enne voinua .Ga voinu ei mennyh heijän kois siiriči .
TUATTO
Dun’a-buabo , tuatan muamo , oli kohtuine , konzu vuvvennu 1930 kuoli hänen ukko , Enzimäzen muailman voinan urhoimies .Buabal oli vaiku 33 vuottu .Jälgimäzele poijale pandih tuatan nimi Georgii .Hyö elettih Karhumäen linnas , perehes oli vie kaksi lastu , vahnin Leonidpoigu da Raisa-tytär .
Vuvvennu 1941 sytyi Ižänmualline voinu .Leonidua kerras otettih armieh .Nuori briha sai surman vuvvennu 1942 Alakurtin lähäl .
Konzu algavui voinu , kezäkuus , 16-vuodehistu Raisa-tytärdy työttih srojimah puolistuslaittehii Mändysellän kylän luo .Kogo kezän rakendajat elettih sit kyläs , ei lämmitetty kylyy ni kerdua , pestihes kudakui suol .Suadih vetty sammalen ualpäi .Äijy rahvastu oli sit joukos , peldokuhn’al ruattih vuorotellen , syödih enimälleh kartohkua .
Heinykuus ligakuussah Raja kaivoi okouppua , a konzu häi voimatui , händy työttih järilleh kodih .Hänen kel lähti matkah vie eräs voimatoi neidine .
Kumsa-pos’olkan lähäl vardoič čijat azetettih heidy – ei sua la mennä , ku Karhumägi on jo salvattu .Yhtelläh vardoiččijat piästettih heidy , žiälöittih voimattomii , vaiku käskiettih – sih nähte nikelle ei sua sanuo !Linnan lähäl Raisa nägi lendokonehet taivahas , net lennettih bombittamah Belomoro-Baltiiskoidu kanualua , neidizet ylen äijäl pöllästyttih .
Muamua da pienembiä vellie ei olluh linnas , heijän omas kois elettih naizet-saldatat .Hyö sanottih , gu Jastrebovien pereh on jo evakos , Rajan muamo käski tyttärele löydiä heidy , jätti hänele den’gat , kengät da adresin .“Ota lämmät sovat !” sanottih nämmä naizet neidizele .“Ei pie , voinu terväh loppuu !”, vastai Raja .
Raisa lähti oman perehen peräh poujezdal , se oli jälgimäine ešelonu Karhumäespäi .Konzu neidine tuli V’atka-linnah , evakkopunktal varrastettih hänen den’gat da dokumentat .Hyvä , ku lykättih pasportu komendatuurah .
Nälgiä Raja rubei ruadamah meččyruadoloi , jygei oli .Jälles häi lähti ajamah ielleh muamalluo ...
Urualale tulduu Raja löydi oman perehen , ga kai oli pahoi .Evakos hänen muamah da pieneh Žora-velleh tartui vaččutiifu .Vellie ozakse piäzi hengih .
Konzu lapsi parani , häi lähti opastumah , škola oli loitton .Kerran talvel astui školaspäi , rinnal samah čurah matkattih hukat .Pieni Žora oli tuattahes – jänöidy ruveta varuamah , ga meččäh ei pie lähtie !Brihačču kuuli ulvondan da meni ielleh .Hyvä , ku hukat ei revitetty brihaččuu !Nenga astuttihgi kodissah – 11-vuodehine Georgii raududorogua myöte da hukat rinnal .
Jastrebovat tuldih järilleh Karhumäen linnah vaiku vuvvennu 1945, äijy midä muutui voinan aigua .Konzu talvikuul 1941 Nevvostoliiton Armii räjähytti Belomoro-Baltiiskoin kanualan , tämä oli pakoitettu lähtendy .Vezi matkai Povenčulinnan kauti kolme päiviä 40 gruadusil pakkastu .Dun’a-buaban sizär Aleksandra , häi jäi kanualan tuozel puolel , häi kuoli nälgäh Čolmužih voinan aigua .Jastrebovan Žoran sevoittarekset hävittih voinal .Iivan oli tankistannu , sai surman Vengries , Vasilii-merimies torai da kuoli Valgoven’al , P’otr oli šouferinnu Luadogan dorogal , sinne kuoligi .P’otr oli armies Maratlinkornal voinua enne , sie voinu tabaigi händy , häi kadoi tiedämättömih vuvvennu 1941.
Yksi sevoitar Aleksandr jäi hen gih , händy vai ruanittih voinal .
Kai miehen sugu meni sudre voinal …
Nuori Jastrebovan Georgii jäi taloin ižändäkse , konzu loppih voinu .Hänel oli vaiku 14 vuottu .
MUAMO
Tan’oi-buabo , muaman muamo , sežo 33-vuodehizennu jäi leskekse viijen lapsenke vuvvennu 1940.Pereh eli Anuksen piirin Tepoiniemen kyläs Kotkatjärven rannal .
“Sinä olet Lotta !” sanoi muamo , konzu minä pannes piäle beretkua movvan mugah nävendelimmös zirkalon ies .Kotkatjärven kyläs voinan aigua elänyöt Lotat jiädih Nastoi-tytön mustoh kogo ijäkse .Hyö – puhtahannägözet – oldih tyttöh nähte buite kui muun mieron rahvas .Karjalazet naizet , puaksuh ribulois , voinan aigua ruattih mečäs , a sen jälles kiirehtettih kodih pimies .Suomelazet Lotathäi ehtäl kuunneltih patefonua da tansittih .
“Lotta Svärd ” – nenga sanottih suomelazien naizien vojennoidu liittuo , heil oldih omat toimivellat . Elettih hyö Karjalasgi , konzu vihaniekat valloitettih meijän muan .Nämmä naizet hoijettih voimattomii , kiä rittih leikkavuksii , heidy piet tih fašisturuadajinnu .
Suomelazet ei abeittu paikallizii eläjii .Kotkatjärven kyläs oli škola .Muamo musteli , kui ehtäl tuldih heijän kodih suomelazet , yksi heis , ruskeitukkaine da korgei kazvol Mattisaldattu tahtoi tuttavuo Tan’oibuaban kel , luadi kai nuoren čoman lesken mieldy myö .Erästy se miellyttäs , ga buabo ajoi iäre sulhazen .
Vihaniekat oldih Kotkatjärven ymbäristös vuodessah 1944.Sanottih , gu suomelazet lendäjät bombituksen aigua ei lykitty bombii kyläh , vaiku järveh .Vihaniekan lendokoneh sordui vedeh Tepoiniemen rinnal .Lendokoneh meni vedeh moni čuassuu .Sie bomban ozii vie toiči lövvetäh verkolois , a lendokoneh on tässäh järves .
Konzu Ven’an voiskat lähtiettih hyökkävykseh , algavuttih kovat torat , kyläläzet lähtiettih pagoh , peityttih meččäh .Korves eläjes rahvas nähtih nälgiä , muaman kaksi pikkarastu sevoitardu kuoli sendäh , gu syödih yhty heiniä .
Konzu voinu tuli loppuh , otettih lehmii kolhozah .Nälgy rodih uvvessah .Muamo musteli , gu kylän brihačču Žuravl’ovan Vit’oi söi čyöttölöi .
Tan’oi-buabo äijän ruadoi , vahnin tytär Nastoi oli koin emändänny .Hänel oli vaiku 14 vuottu .
Voinal sai surman Tan’oi-buaban Vasselei-velli , konzu oli piäzemäs poikki Sviri-joves , a Semoivelli kadoi tiedämättömih voinal .
Voinu rikkou ristikanzan eloksen žiälöimättäh .Kui poltetut voinal linnut , Jastrebovat Žora da Nastoi aijoi roittih iččenäzikse .Hyö tuttavuttih Petroskois vuvvennu 1955 dai diivittihes , gu heil on sama sugunimi !Silloi omahizet sanottih ilokse : “Pidäy naija teile , sit sugunimi rodieu yksi !”
Voinan lapset Jastrebovat luajittih oman pezän da elettih yhtes ozakkahasti .Da puaksuh käydih kahtei kaččomah Igästy tuldu Petroskois .
Igä elä , igä musta .
Voinan lapset
Livvi
New written Livvic