VepKar :: Texts

Texts

Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help

Larisa Smolina. Pagin kulub, sana lendab

Larisa Smolina

Pagin kulub, sana lendab

Veps
New written Veps
Täl vodel vepsläižed aktivistad Petroskoišpäi, Kalag’, Šoutjärv’ da Šokšposadoišpäi pätiba tehta ühthižen projektan lapsiden da norišton täht. Projektan nimi omPagin kulub, sana lendab”. Sen rad zavodiše jo necen keväden augotišes da jatktase ani necen voden lophusai. Karjalan Rahvaha ližen da regionaližen politikan ministerstv tugedab necidä projektad rahoil.

PROJEKTAN PÄIDEI
Miše lapsile da norištole oliži melentartušt opeta vepsän kel’t, miše heil oliži taht kävutoitta vepsän kel’t kaikuččen päivän, Vepsän kul’tursebran aktivistad pätiba starinoita školan openikoile, kut nügüdläižel aigal voib kaita da kehitoitta ičeze vepsän kelen tedoid.

Om tetpas, miše vepsläižed openikad da üläopenikad opendaba vepsän kel’t vaiše urokoil školas da universitetas Karjalan mal. Vepsän kelen urokoiden lugumär ei ole sur’, sikš opendajad ezmäi kaiked tundištoitaba lapsid vepsän kelen grammatikanke, a aigad opetas pagižmaha vepsän kelel urokoil ei täudu.
Projektan abul tahtoim ozutada lapsile, kut voib kävutoitta vepsän kel’t paiči vepsän kelen urokoid jogapäiväižes elos. Tämbei om tozi lujas äi güd’- aigališt tehnikad, erazvuiččid programmoid da mahtoid, miččed abutaba rata vepsän kelel kaikuččen päivän.
Kuni projekt mäneb, veps läižiden openikoiden da üläopenikoiden täht tehtas grupp Vkontakte- socialižes verkos. Sinna lapsed voiškandeba kirjutada erazvuiččid azjoid vep sän kelel, tehta fotoid, videod da panda niid lühüdoiden tekstoidenke neche gruppaha. Muga heil linneb voimuz starinoita, midä tegese heiden školas, küläs, rajonas.
Kaikuččes školas Kalages, Šoutjärves, Šokšus da Suomalaiž-ugrilaižes ško las Petroskoiš urokoiden jäl’ges tehtas mastar’- klassoid lapsiden da üläopenikoiden täht. Vastusiden aigan lapsed opendaškandesoi tehmaha fotoid, lühüdoid videosüžetoid, audiokirjoid ičeze kelel, lu gemaha vepsänkeližid teks toid professionali žes stu as, vändmaha mu zikali žil vändimil, pajatamha pajoid da kirjutamha vepsän kelel runoid.
Projektan tegij oiden planoiš om ostta uz’ elektrofortepian, sintezator da elektrobarabanadVärtin”- etnokul’turižehe keskusehe, kus lapsed voiškandeba opetas vändmaha muzikaližil vändimil ühtes vepsläižen muzikantanke Jevgenii Fotejevanke. Ken tedab, voib olda heil sündub uz’ muzikaline grupp.
uskom, miše sadud projektas tedod abutaba veps läižile lapsile, norištole tulebas aigas, konz zavodiba valita ičeleze eloradon. toivom, miše projekt linneb melentartuine ei vaiše lapsile, no heiden vanhembile-ki.

PROJEKTAN ÜHTNIKAD
Nellän školan pämehed, vepsän kelen opendajad, kul’turradnikad, lehtmehed, änenohjandajad, kameranmehed, fotografad da vepsläižed aktivistad keradasoiš ühthe, miše rata lapsidenke, tehta heiden vepsän kelen opendamižen processad melentartuižembaks.
Kaikutte škol sab tedomašinan da videokameran, miše lapsile oliži kebnemb pästta eloho ičeze idejoid, a sadud projektan aigan tedoid otaižihe radho tulebas-ki aigas.
Projektas radaškandeba professionaližed radnikad, kudambad opendaškandeba lapsid tehmaha videosjomkoid, pagištoitmaha rahvast, kirjutamha reportažid kodikelel erazvuiččihe temoihe, lugemaha tekstoid än’heze, keradamha videopalaižišpäi kuvid, tehmaha audiokirjoid, pajatamha, kirjutamha runoid da vändmaha muzikaližil vändimil.
Projektan lopus kaikid sadud tedoid lapsed ozutaškandeba Petroskoiš veps läižel praznikal. Projektan aigan kaikutte škol vaumičeb koume süžetad erazvuiččihe temoihe. Tehtas audiokirjoiden prezentacii-ki.
Projektaha ühtneba Petroskoin Suomalaiž-ugrilaižen, Kalagen, Šoutjärven da Šokšun školiden openikad 5.-11. klassoišpäi, mugažo Petroskoin universitetan üläopenikad, ked opendaba vepsän kel’t, vepsän kelen opendajad, aktivistad da professionaližed radnikad.
Erased vastused mäneškan deba Etnokul’turižes kes kuses da Šoutjärven muzejas. Projekt abutaškandeb kaita vepsän kel’t, vepsän rahvahan tradi oid, sirtta vepsläšt kul’ turad edehepäi.