Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Edahopenduz: hüvid i pahoid polid
Edahopenduz: hüvid i pahoid polid
Veps
New written Veps
Kaik
jo tedaba , miše meiden mirus kävub paha tartuz’ , mitte painasti kaikiden ristituiden eloho .Maiden valdmehištod tegeba erazvuiččid azjtegoid , miše enambišt ristituid jäiži tervhen .
Sauptihe möndkeskusid , kinoteatroid , jätandrehid da kaikid sijoid , kuna voib kerata äi ristituid .Äjad ristitud radaba kodiš , miše ei lähtta radole hödhüvin da ei levitada läžundad edemba .Mugoine azj kosketi äjid organizacij oid .Niihe mülüiba openduzorganizacij ad-ki , mugoižed , kut školad da universitetad .Nece azj om uz’ Venäman openduzsisteman täht , erazvuiččid online-kursid tehtihe jo kaikiš universitetoiš da školiš , no niid kävutadihe vaiše erašti , jogapäiväižen opendusen ližaks .
Petroskoin universitet mugažo päzui neche situacij aha , jo 16.keväz’kud sanutihe , miše openduz nügüd’ linneb kodiš , tedomašinoiden abul internetan kal’t .Tradicionaline openduz om mugoine , konz openikad kävuba universitetha jogahižen päivän , saba tedoid , tegeba tegendoid opendajanke , kudamb abutab heile , sel’genzoitab vigoid da äi toišt .Lugetas , miše edahopenduz om popul’arine azj nügüd’ .Mugoižel opendusel oma ičeze pl’usad , nügüdläižes aigas , konz ilma tedomašinoita da internetata ei voi kuvitelda elod , om lujas tärged kehitoitta uded openduzsistemad .
Nügüdläine mirun situacii painasti sihe , miše edahopendusen sistem radaiži .No mugošt praktikad ei ole lujas äi , sikš školad da universitetad ocastuiba erasidenke jügedusidenke .Baltianmerensuomalaižiden keliden kafedr mugažo putui edahopendusen azjaha .Opeta kelid om jüged azj .Ei voi opeta kel’t pagižemata sil , sikš om tärged kaiken aigan olda kosketusiš opendajanke vai toižiden openikoidenke .Täs ei voi muite oigeta openikoile lekcij ad da tegendad .Sikš , opendajad da openikad kosketase erazvuiččiden tedomašin-programmoiden abul , kus kaik voiba nähta da kundelta toine tošt .Kaikuččen päivän vedetas kogonaižid paroid , kaik parad oma aigmäran mödhe .Toižil sanoil , kaik om kuti universitetas , vaiše ei pida kävuda nikuna , voib opetas ani kodiš .Nece kebnenzoitab opendusen processad .Kaikihe azjoihe voib heredas harjeneda , i nece ei ole heituz .
Hüvid polid om äi , ei tarbiž rigehtida paroile , lähtta kodišpäi aigemba , varastada transportad pahas säs , om enamb joudjad aigad , miše kodikahas sij as vaumitas paraks da sada tarbhaižid tedoid .Om melentartuine opendajiden homaičuz , miše internet-lekcij oile tuleb enamba openikoid , mi universitetan paroile .Erased , toižin , sanuba , miše lujas tahtoiba lähtta universitetha , sikš ku kodiš om tuskikaz .Kaikid jügedamb om ezmäižele voz’kursale , sikš ku hö ei amu zavodiba opeta kelid da heile pidab jo opeta lujas äi uzid sanoid , a nece om jügedamb , konz ei ole nimiččid kodvmahtoid .
Školiden openikad mugažo opendase kodiš .Mö küzuim Kalagen školan vepsän kelen opendajal Maria Mironoval edahopendusen pl’usoiš da minusoiš : ”Kalagen školas om 60 openikad , kaik hö opendaba vepsän kel’t , joga klassas om üks’ openduzčas nedališ .Paiči urokoid om völ fakul’tativoid , ned oma tahton mödhe .Nügüd’ kaik škol , kut openikad , muga opendajad-ki oma kodiopendusel .Nece azj om ezmäižen kerdan , sikš oma ičeze pl’usad da minusad .Meiden školas opendaba lapsed koumes küläspäi : Kalagespäi , Toižegespäi da Kaskezaspäi .Küläs om problem internetanke , se om hil’l’ , a erasil sidä ei ole !Sikš online-openduz’ om röunatadud .
Meil om grupp ühtes socialižes verkos , kuna opendajad kaikuččen päivän oigendaba tarbhaižid tegendoid , urokoid da tedoid .Sid’ hö andaba sidä lapsile , da jo tehtud tegendad oigendaba tagaze .Midä koskeb vepsän kelen urokoid , minä naprin tehta urokan muga , miše lapsile oli kebn el’geta materialad , miše heile oliži melentartušt .Tegendad oma erazvuiččed : andan ut leksikad , uzid temoid , lugendtegendoid , kändmižid da tošt .Oma kirjutandtegendad-ki , ozutesikš , ”Kirjuta lehtikoho ”, ”Kirjuta sanad , sanundad , virkehed ”.Oma tegendad grammatikan mödhe .Andan lapsile ozutesen , miččen mödhe pidab tehta harjoituz .Tahtoin tehta kulendtegendan , no täs mugažo telustaba internet-problemad .Ei kaikil om voimuz kundelta .Paginparoid nikut ei voi vedäda nügüd’ , sikš tegem niid jo möhemba , konz kaik tuleb ičeze sij oile ”.
Telefonad da internet jo amu oma korktal sij al meiden mirus , ei voi kuvitelda elod ilma nenita azjoita .No nügüdläine situacii ozuti meile , miše eskai openduz ei voi ol da niita .Ken tedab , mi varastab meid edes , voib olda , opendusen pala muga linneb-ki ”distancij a späi ”, da se kebnenzoitab i tegeb udembaks opendusen sistemad .Ken tedab , voib olda tulii aig om jo tägä ?
Edahopenduz: hüvid i pahoid polid
Veps
New written Veps