Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Uljana Tikkanen. Haukkašuaren kešäkoulu toi uušie löytöjä
Uljana Tikkanen
Haukkašuaren kešäkoulu toi uušie löytöjä
Karelian Proper
New written karelian
Haukkašuaren kyläššä
lopetti oman ruavon viiješ kešäkoulu .
Mujejärven piirin Haukka-šuarešša arhitektorien , puušeppien ta kirvešmiehien kešäkoulun aikana entissetäh Pottojevin aittua , kylän tuulimelliččyä ta Kanasien riihtä .
Nuoret ihmiset kahekši netäliksi tullah Haukkašuarella opaštumah ta ruatamah ammattimiehien johtamissa ryhmissä jo viisi kešyä peräkkäh .Kešäkoulušša on kakši kirvešmiehien ryhmyä : yksi rakentau melliččyä , toini – riihtä , šen lisäkši on puušeppäryhmä , kumpani veštäy puukorissukšie , šekä käsityöryhmä , kumpasešša opaššetah ompelomah ta luatimah käsitöitä .
– Myö kaivoma riihen pohjan , jotta varmah tietyä missä oli šen ovi ta missä šeiso kiukua .
Näkimä ta olima ylläštyn , jotta riihi šeiso kivialuštalla , tiijuštima šen kokoja , kerto kirvešmiehien ošaššon vetäjä Aleksanteri Jääskeläinen .
− Myö rupesima rakentamah riihtä .
Tänä vuotena emmä kerkie noštua šitä , ka enši vuotena varmašti lopetamma .Niise puušeppäošašto valmisti korissukšie aittua varoin , kumpaset myö panima kattoh , šekä tiijotuškylttijä Haukkašuarešta ta melličäštä , lisäsi Haukkašuaren koulun johtaja Konstantin Petrov .
− Meijän kentän šuurimpana ruatona oli ommella miešpukšut Haukkašuaren Pottojevin šuvun jälkiläisellä Antti Pottojevilla .
Lisäkši tytöt opaššuttih kutomah vöitä , tikuttamah nieklalla kintahie , piiruštamah kankahalla , luatimah kukloja kankahan palasista , kerto käsityöošaššon opaštaja Nadežda L’apsina .
Kešäkoulun viimesenä päivänä piettih Haukkašuaren kyläpäivyä .Vierahie tuli kaikista lähikylistä .Päivän piätapuhtamana oli jauhinkivien ašettamini melliččäh .
HAUKKAŠUAREN KIRIKÖŠTÄ ON LÖYVETTY TIETUO
Heikki Palaskarin Koti Haukkasaaressa -kirjašša oli julkaistu Kondratiin pojan Huoti Pottojevin Haukkašuaren kirikön piirroš , kumpasen allakirjutukšena oli "Haukkašuaren kirikkö ".Kirja on kešäkoulun kirjaštošša , kun šitä luvettih , ni nähtihki tämä piirroš .Še anto alkuo tutkimisella .Vuotena 1936 kirikkö oli pantu kiini ta tutkijat oltih šitä mieltä , jotta šamana vuotena še oliki purettu .
− Konša mie nävin tämän piirrokšen , mie ajattelin , jotta še on varmašti virhe .
Pieneššä kyläššä ei šuanun rakentua kirikkyö , još kirikköväkie oli vähemmän kuin 150 pihua .Haukkašuaren kylän elämän parahina vuosina niitä oli yhekšän .Lisäkši lähellä oli Repol’an kirikkö , šen kirikköväkeh haukkašuarilaiset kuuluttihki .Vielä yksi kirikkö oli Rukajärveššä , piirin toisissa kylissä kirikköjä ei ollun , alko kertomuštah Aleksanteri Jääskeläinen .
Vuotena 2019 alettih kaivokšet časoun’an paikalla .Kaikki kyläläiset šanottih šitä venäjäkši časoun’akši , vain karjalankielini kylänošan paikannimi kerto toisešta – še on Kirikkömäki .
Konša kaivettih pohja , ni nähtih , jotta alttarin alla še niise oli .Piti eččie lisyä tietolähtehie .
– Časoun’an paikka niise näytti ouvolta .
Kylissä časoun’at tavallisešti oltih kylän laijalla .Haukkašuarešša še oli kylän kešellä , jotta joka talošta še näkyis .Kirikön paikka ta muoto valittih senatin miäräykšen mukah .Nyt šen paikalla kašvetah puut ta ne ollah nuoret – 60–80-vuotiset .Šaman verran aikua kirikkyö kyläššä ei ni ole , jatkau muasteri .
Petroskoissa Aleksanteri kävi eččimäššä tietoja Haukkašuaren kiriköštä tahi časoun’ašta arhiivašša , ka ei ole löytän yhtänä mainintua .Viimeni maininta Repol’an Karjalan kiriköštä oli vuotena 1909.Varmašti Haukkašuaren kirikkö oli noššettu myöhemmin .Myöhäseštä kirikön rakentamisešta kertou niise še , jotta šillä oli perušta .Niitä ruvettih rakentamah XIX vuosišuan lopušša ta mitä pohjosemmin , šitä myöhemmin še tapa ilmešty .
Oli löyvetty mainintoja , jotta eryähissä kylissa vuotena 1909 časounie muutettih kirikköih šillä tavoin , jotta rakennettih alttarit .
– Näin , monet yksityiskohat šanotah šiitä , jotta še oli myöhäaikana rakennettu kirikkö .
Šillä oltih šuuret ikkunat , pärekatto , pohja , paikka kylän keškukšešša .Šen muoto muissuttau časoun’ua , ka voit olla , jotta alttari oli rakennettu myöhemmin .Näij en tietojen mukah Haukkašuaren koulun opaštujan Irinan avulla myö valmistima tietokonehella kirikön mallin , šaneli Aleksanteri Jääskeläinen .
Konša šilloin kirikkö oli purettu ?Ennein ajateltih , jotta vuotena 1936, konša še pantih kiini .Aleksanteri tähki kyšyšmykšeh löysi vaštaukšen :
– Vuotena 1941 Helmi Helminen otti Haukkašuaren valokuvan Likošuarelta .Yheššä valokuvašša hyvin näkyy melliččä , Pottojevin mänty ta še paikka , missä kirikkö oli .Šilloin šielä ei kašvan yhtänä puuta ka kirikkö vielä oli .Kellotornie ei ollun , ka šalvoš šeiso .
Arvautukšie ta mukavie kyšymykšie täštä kiriköštä on vielä äijän .Niise pitäy tutkie Repol’an Karjalan vanhauškosien istorijua , jotta šuaha tietyä kuin äijän starovieroja oli Haukkašuarešša .Pitäy toisienki istorikkojen apuo , jotta kačella kyšymyštä eri puolilta .
Haukkašuaren kešäkoulu toi uušie löytöjä
Karelian Proper
New written karelian
–