Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Maria Filatova. Openduzkursad Vengrian mal
Maria Filatova
Openduzkursad Vengrian mal
Veps
New written Veps
Vengrian
da vepsän keled mülüba ühtehe suomalaiž-ugrilaižehe kel’kanzaha .No konz kulištad vengrian paginaoid , ka ed voi el’geta nimidä .Nägub , miše ned oma jo ”edahaižed ”, ved’ ned ei koskugoi toine toižehe .Oma-ik suomalaiž-ugrilaižed keled pojavad ?Midä meiden kul’turoiš om ühtejittušt ?Vastusid nenihe da äjihe toižihe küzundoiheoli voinu sada openduzkursoil Vengrian mal .
Hungarologia-kezaüläopišt
Nene kursad nimitadas Hungarologia-kezaüläopištoks .Sen tegii om Päivlaskman Vengrianman üläopišton uralilaižiden keliden kafedr , mitte radab Sombathei-lidnas .Sigä kezaüläopišt radoi jo 13 vot .Kaks’ vot tagaze opendust vedetihe Badsconytomai-lidnas , kus oli avaitud Fenno-Ugricum-institut .Nece institut holdub suomalaiž-ugrilaižiden rahvahiden problemoiš .Se tegeb äjad sen täht , miše kaita kelid , kudambad voiba kadoda .Institut abutab suomalaiž-ugrialaižiden maiden rahvahile kosketadas , tehta kelid da kul’turoid tetabikš kaikele miruile .Fenno-Ugricumas tehtas äi projektoid : paindas literaturad suomalaiž-ugrilaižil kelil , avaitas üläopištoid .
Institut radab čomas penes pertiš , kus ende eli Vengrianman kirjutai Keresztury Dezsö .Tägä neciš elokus kaks’ nedalid lugetihe meile lekcijoid , vedetihe openduzčasuid .
Opendajin oliba tetabad Vengrianman tedomehed : Eniko Sij , Peter Bokani , Ištvan Kozmač , Žuža Šalanki , Pal Tamaš , Laslo Klima , Ištvan Fodor .
Kursoiden openikad
Kezaüläopištoho opendamhas tuli 13 suomalaiž-ugrilašt adivod .Hö tuliba Venäman erazvuiččiš polišpäi : Udmurtiaspäi , Komi -, Mari-El , Mordovij-valdkundoišpäi , Karjalaspäi , Piterin da Vologdan agjoišpäi .Kezaüläopištos openzihe koume vepsläšt .Vologdan agjan Pondal-küläspäi tuli Vera Mednikova .Hän om külän muzejan pämez’ .Keskvepsläižes Vidl-küläspäi tuli Ol’ga Spirkova .Hän radab mugažo muzejan pämehen .Karjalaspäi tulin minä , necen kirjutesen tegii , meidenke oli völ ”Oma Mua ”-lehtesen lehtmez’ karjalaine Jelena Filippova .
Sada tarbhaižid tedoid
Kaikuttušt openduzpäiväd zavodi vengrian kelen urok , kudambad vedi nor’ opendai Geza Peti .Kahtes nedališ ”openikad ” tedištiba äi vengrialaižid sanoid , a kursiden lopus eskai voiba starinoita kelel ičeze polhe .Pidab homaita , miše ezmäižes kacegespäi nägub , miše vepsän da vengrian keled ei olgoi pojavad .No konz zavodid opeta vengrian kel’t , löudad tutabid sanoid .Erašti ero om vaiše ühtes kirjames .
Vengrian kelen openduzčasuid jatksiba lekcijad .Kursiden ühtnikad saiba tedoid Vengrian literaturan , istorijan , kul’turan polhe .Lekcijoiden aigan mö pagižim opendajidenke erazvuiččiš azjoiš .Sur’ homaičuz oli oigetud tärktaha problemaha : kut kaita vähäluguižiden rahvahiden kelid .Pagištihe siš , kut školiš lapsile opeta kelid , kingitiba homaičust kanzoiden kelihe , keliden sirdändaha edehepäi , literaturan kehitoitandaha da völ toižihe äjihe problemoihe .
Kaikuččen openduzpäivän lopuks tuliba urokad , kudambil opetihe kargaita Vengrian rahvahan karguid da pajatada pajoid .Miččed melentartuižed da čudokahad ned oma !Mö toštim opendajan jäl’ghe kaik karguiden likundad , ladim virkta oiktas pajoiden sanoid .Melodiližed , čomad pajod pigai jäiba muštho , i mö pajatim niid kogonaižed päiväd .
”Kosktetadas ” eravuiččihe kul’turoihe
Kezaüläopištos openzihe ristitud , kudambad radaba erazvuiččiš sijoiš : kelen opendajad , lehtmehed , kirjišton radnikad . Tägä hö saiba tarbhaižid elon da radon täht tedoid .Kursiden ühtnik , Jelena V’azova , radab komi-kelen opendajan .Hän sanui , miše sanuded tedoid hän voib otta radho .Ozutesikš , starinoita lapsile , kut suomalaiž-ugrilaižiden rahvahiden kul’turad koskuba toine toižehe .A necidä mö nägištim elos .Ved’ opendusen aigan kaikutte starinoiči ičeze rahvahas , pajati erasid rahvahan pajoid .
Kursiden lopus kaikutte pidi ezitust ičeze kelel .Muga mö voim kulištada suomalaiž-ugrilaižid kelid , ”kosktetadas ” eravuiččihe kul’turoihe .
Nece matk om tonu kaikile uzid melid , jäti hüvid muštlosid .Openduz andoi ühtnikoile ut kaceged äjihe azjoihe , käski meletada äjiš küzündoiš da problemoiš .Nacein , äjil om sündunu uzid melid , tahtoid midä-se vajehtada , tehta midä-se ičeze rahvahan hüväks .
Openduzkursad Vengrian mal
Veps
New written Veps