VepKar :: Texts

Texts

Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help

Darja Hil’. Surid planoid Venäman Arktikale

Darja Hil’

Surid planoid Venäman Arktikale

Veps
New written Veps
12.–13. tal’vkud Piteriš mäni "Arktik: nügüd’ da tulii aig" -XIV Rahvahidenkeskeine forum A. N. Čilingarovan nimel.

Forumaha ühtniba federaližiden da regionaližiden valdmehištoiden ezitajad, igähižiden vähäluguižiden rahvahiden sebroiden ezitajad, tedomehed, opendajad, IT-projektoiden kehitoitajad da Venäman ühesan arktižen regionan ezitajad. Karjalan Valdkundad forumal ezitiba "Vepsän kul’tursebran" pämez’ Larisa Vasiljevna Čirkova i necen sebran pämehišton ühtnik Natalja Jevgenjevna Silakova.
"Mez’" tegihe foruman pätemaks. Mehed kehitoitaba Venäman Arktišt tahod da heredoitaba sen ekonomišt kazvod, sikš forumal pagištihe siš, miččed problemad, tarbhuded oma rahvahil pohjoižes, kut paremboita heiden elod, kut kehitoitta Pohjoižen regionad, kut varjoita londusen varoid da paremboita ekologižid oloid.
Sid’-žo oli ezitadud parahimad regionaližed projektad da iniciativaderazvuiččiden pohjoižiden regionoiden parahim mahtišt.
Kaiked forumal oli 50 tematišt ištundaderased niišpäi oli omištadud igähižile rahvahile. Sigä pagištihe Venäman Pohjoižen rahvahiden ičeladuižen kul’turan kaičendas da kehitoitandas, rahvahiden da biznesan ühthižrados. Sidä paiči forumal mäni ani tärged ištund, miččen teman oli Pohjoižen igähižiden vähäluguižiden rahvahiden oiktuded i se, kut Venäman zakonoidenkogomuz kaičeb niid. Sihe ištundaha ühtniba valdkundaližiden da regionaližiden i sijaližiden valdmehištoiden ezitajad, a mugažo tedoda openduzorganizacijoiden, paindištoiden radnikad, biznesmehed i erazvuiččiden sebroiden pämehed. Nene oliba aktivistad Čukotkaspäi, Kamčatkaspäi, Jakutijaspäi, Jugraspäi, Taimiralpäi, Karjalaspäi, Murmanskan, Krasnojarskan da Piterin agjoišpäi, Jamal-Neneckijan da Neneckijan avtonomižiš ümbruzkundoišpäi i Piter-lidnaspäi.
Meletan, miše nece forum om tarbhaine azj. Sen kal’t tedištim enamba Arktižen tahon igähižiš rahvahiš (sihe tahoze mülüb Karjalan pala-ki), erazvuiččiden Pohjoižen regionoiden tegeližudes: midä sigä tehtas, midä saudas, miččed oma ekologižed olod i muga edemba. Meile starinoitihe Pohjoižes merimatkasse om ani tärged azj, mitte om melentartuine äjile biznesmehile da organizacijoile. I mugoine tärged matk tariž kehitoitta da varjoita. Oli melentartušt kundelta suren biznesan ezitajid: starinoičiba Arktižen tahon voimusiš da sen tulijas aigas. Nece koskeb kaikid Venäman Pohjoižen rahvahid, sikš om ani tarbhašt teta, mi sigä tehtas da planuitas, – starinoičeb Natalja Jevgenjevna Silakova.
Foruman ühtnikad diskutiruiba kaiked tärktembiš temoišsiš, kut kaita da kehitoitta rahvahiden tradicionališt elomištod; kut tugeta rahvahid, miččed kaiken aigan vajehtaba eländsijoid; kut kehitoitta tradicionališt londusen kävutandad varjoitud sijoiš; kut kaita kelid da kul’turid; kut rahvahiden ezitajile tariž kosketadas valdmehidenke. Kaiken ližaks, forumal pagištihe Igähižiden rahvahiden vahvan kehitoitandan 2036. vodhesai koncepcijas.
Forumal pagižim Mihail Aleksandrovič Pogodajevanke londusen tradicionaližen kävutandan sijoiš. Hän om Sahan (Jakutijan) Valdkundan Arktikan kehitoitandan da Pohjoižen rahvahiden azjoiden varaministr. Forum andoi meile voimusen tundištadas äjiden melentartuižiden ristituidenke da eskai kožudas erasiš azjoiš i projektoiš. Ozutesikš, Mihail Pogodajevanke olem kožunus ühtnendas Jakutijan projektoihe. Nügüd’ nece om vaiše augotiž: oigendam tarbhaižed azjbumagad vepsän rahvahaspäi, a sid’kacum, mi tuleb! jagase planoil Natalja Silakova.
Sil vodel forum oli omištadud sen augonpanijaleArtur Nikolajevič Čilingarovale. Nece tetab mez’ oli Soveckijan Sojuzan Geroi, hän radoi pohjoižpirdan taga i tegi sur’kulun panendan arktižiden sijoiden oppindaha.
Azjtegon adivoiden täht oli vaumištadud melentartuine kul’turprogramm, miččehe, kaiken ližaks, mülüiba arktižen tehnikan demonstracii da Artur Nikolajevič Čilingarovale omištadud foto-ozuteluz.