VepKar :: Texts

Texts

Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help

Galina Baburova. Nina Zaicevan vepsläine oza

Galina Baburova

Nina Zaicevan vepsläine oza

Veps
New written Veps
Petroskoiš om lähtnu eloho "Minun vepsläine oza" -novella vepsän da venän kelil. Kirjan avtor om Nina Zaiceva. Vepsläižile ei tariž eriži pagišta siš, ken hän om. Nina Grigorjevnad mugažo nimitadas vepsän kirjkelen mamaks. Hän om äiluguižiden vepsän kelen openduzkirjoiden da vajehnikoiden avtor. Necil čudokahal naižel, tedomehel om runoilijan heng: hän om kirjutanu äi runoid lapsile da aigvoččile. Nina Grigorjevna kirjutab prozad-ki.
Minei oma mel’he Vasilii Pul’kinan töd. Sündui taht mugažo kirjutada vepsläižes küläelos, ližata ičein tundmusid. Tahtoin ozutada, kut ristit zavodib rižada ičtaze ičeze rahvahan da sen kul’turan palaks, ozutada, kut kodikel’ tegese hänen elon ozaks, – sanub Nina Zaiceva.
Päazjan kaik vepsänkeline čomaliteratur paindas "Verez tullei" -al’manahas. Muga oli "Minun vepsläine oza"-novellanke-ki. Sen ezmäine pala oli paindud al’manahas vodel 2022. A toine palavodes päliči. Nügüd’ kogonaine om keratud ühthe kirjaha. Avtor sanub, miše äjad aigtegod, miččiš om kirjutadud novellas, hän oti todesižes elospäi.
Taht ozutada, mi oli meil, vepsläižil, tuli päha i ei pästand mindai valdale, se vedi mindai kacuhtamha necidä elod ühten külän da kanzan ozutesel. Sikš bumagale tuliba-ki nene kuvad, miččed elos oliba i miččid ei olend, tuliba muštho külän armhad eläjad, no ei olend tahtod kucta kaikid heiden todesižil nimil. Ved’ nece om kaikuččen ristitun personaline elo, sikš nimed om vajehtadud i kaik om anttud minun mušton da hengen kal’t, kut minä necidä nägin, rižoin, muštin, – ližadab Nina Grigorjevna.
Novellas lugii tundištase Veraiženke, kuz’voččen neičukaiženke. Hänes ümbri om tehtud kaik novellan süžet. Hänelpäi tedištam siš, mi tegese elos, ühtes hänenke holdum elon da kanzan erazvuiččiš azjoiš. Lugii tedištab Veraižen armastuses kanznikoihe, kodikülähä. Babalpäi da dedalpäi Veraine sab melentartuižid tedoid vepsän rahvahan tradicijoiš da veroiš. Neičukaižen elod eläb lugii-ki. Kaikuččel lehtpolel om taht holduda ühtes starinan pähengenkese tusttuda, se ihastuda.
Aig mäneb, Vera kazvab kel’tedomeheks. Hänen armastuz vepsän kel’he da ičeze rahvahaze, rahvahan elo tegesoiš hänen "vepsläižeks ozaks". Jumal vedäb händast necidä tehutme i ei anda kärautas nikuna.
Kuvad "Minun vepsläine oza" -kirjan täht tegi "Kodima"-lehtesen toimitai, taidehpirdai Darja Hil’. Hänen rad lujas tuli mel’he avtorale:
Darja om lahjakaz ristit!
Hän lujas tarkašti lugi tekstan da tegi čomad kuvad. Nacein, Darja pani niihe hengen. Rad om tehtud lahjakahašti. Kaikes südäimespäi kitän i spasiboičen händast siš!
Uz’ azj Nina Zaicevan täht om siš-ki, miše nece "Minun vepsläine oza" -novella, kut oli sanutud ülemba, om paindud vepsän i venän kelil. Nina Grigorjevna sanub:
Nece om minun täht uz’ azjbvenänkeline tekst.
Ka, minä pagižen čomin venäks, minä sain Vologdan institutas venän kelen i literaturan kesk školan opendajan radmahdod, no en radand školas. Teta kel’t, pagišta sil i kirjutada čomad prozadnene oma ani toižed azjad, stil’ad. Tariž, miše oliži lahjoid kirjutada čomašti venäks, kut tegeba kirjutajad.
I sid’ minä tahtoižin sanuda äi spasiboid Jelena Ivanovna Markovale, tetabale literaturan tundijale, fi lologijan tedodoktorale Petroskoišpäi i fi lologijan tedokandidatale, hoštajale venän paginoiden tundijale L’udmila Jurjevna Zorinale Vologdaspäi siš abus, mittušt andoiba venänkelišt tekstad lugemižes i kohendamižes.
Uden kirjan tiraž om 500 ekzempl’arad. Siš jo küzuba vepsläižiden tahoiden eläjad. Pigai "Minun vepsläine oza" putub lugijoiden käzihese oigetas openduz- da kul’turorganizacijoihe. Ližaks, avtor toivotab läheližel aigal tehta kirjan prezentacijan lugijoiden täht.