Irina Sotnikova
Tamara Jufa
Veps
New written Veps
Tamara Grigorjevna Jufa (norudes Čvanova, 2.keväz'kud 1937, Kolodeznaja, Kesk-Černoz'oman oblast] — 6.redukud 2022) — Venäman arvostadud taidehpirdai (1999), Karjalan rahvahan taidehpirdai, Karjalan ASSRan arvostadud taidehradnik (1985), Karjalan ASSRan valdkundaližen rahalahjan laureat (1979), Petroskoin arvokaz eläi.
Elostarin
Tamara Jufa sündui Lipeckan agjan Kolodeznaja-küläs. Hänen laps'aig mäni Jelec-lidnas. Vozil 1956—1960 openzihe Piterin taidehopištos N.K.Rerihan nimel. Vodelpäi 1960 Jufa radoi opendajan Karjalan ASSRan Änižröunan Ladv-küläs, vodelpäi 1964 eli Petroskoiš.
Grafikas T.G.Jufa om tetab taidehradoiden abul, miččed om omištadud "Kalevala"-eposale. Ezmäižiden voziden radoiden keskes — "S'ujatar" (1962), "Louhi i tütär", "Pohjolan nevest", "Aino" (1963), "Runopajanikad" (1966) i toižed. Kuvad om tehtud vauktoiš-mistiš mujuiš, erašti voib nähta ohrad-ki ("Tuonelan joucen", 1965; "Marjatta", 1968; "Nevestan voik", 1973; "Surman joucnen taga", 1974).
Aigan sirttes hän zavodi kävutada enamba mujuid, nece nägub mugoižiš kuviš, kut "Kantelel vändai" (1977), "Kompozicii" (1984), "Nevest" (1982), "Pohjela" (1984), "Aino" (1987).
Pirdi kuvid ven.: "Слово о полку Игореве"-kirjale (triptih, 1966), "Kalevalan"-eposan painusiden täht (1966, 1970 и 2000), ven.: "Сказка о мёртвой царевне и о семи богатырях"-sarnan täht, Andersen Hans Kristianan, Sakarias Topeliusan, Grimm-velliden, Šarl' Peron i toižiden avtoroiden sarnoile. Т.G.Jufa — ekslibrisoiden avtor.
Т.G.Jufa radoi dekoratoran Karjalan rahvahaližes teatras, Karjalan tätüteatras, tegi dekoran spektakliden täht Sakarias Topeliusan, Genrik Ibsenan и Astrid Lindgrenan literaturtegoiden mödhe.
Hänen taidehradod (enamaba kaikid) kaičese Karjalan taidehmuzejas Petroskoiš. Tamara Jufan kuvid voib nähta Karjalan rahvahaližes teatras, Arhangel'skаn da Siktivkarаn muzejiš.
Т.G.Jufa koli 6.redukud vodel 2022. Prostindslužb oli Aleksandr Nevskijas pühäkodiš 10.redukud Petroskoiš. Om pandud maha Petroskoin Sulažgoran kaumištol.
Юфа Тамара Григорьевна
Russian
Тама́ра Григо́рьевна Юфа́ (урождённая Чванова; 2 марта 1937, деревня Колодезная Липецкой области — 6 октября 2022[2]) — заслуженный художник Российской Федерации (1999), народный художник Карелии, заслуженный деятель искусств Карельской АССР (1985), лауреат Государственной премии Карельской АССР (1979), Почётный гражданин Петрозаводска.
Биография
Родилась в деревне Колодезная Липецкой области. Детство прошло в Ельце. В 1956—1960 годах училась в Ленинградском художественно-педагогическом училище. С 1960 года преподавала в школе посёлка Ладва Карельской АССР, с 1964 года проживала в Петрозаводске.
В графике Т.Г.Юфа известна в первую очередь работами на сюжеты эпоса "Калевала". Среди работ первых лет — "Сюоятар" (1962), "Лоухи и дочь", "Невеста Похьелы", "Айно" (1963), "Рунопевцы" (1966) и другие. Композиции выполнены в бело-чёрной гамме, изредка вводится охра ("Лебедь Туонелы", 1965; "Марьятта", 1968; "Плач невесты", 1973; "За лебедем смерти", 1974).
Со временем колорит стал более разнообразным, манера приобрела отточенность — "Кантелист" (1977), "Композиция" (1984), "Невеста" (1982), "Похъела" (1984), "Айно" (1987).
Создала станковые композиции по мотивам "Слова о полку Игореве" (триптих, 1966), выполнила иллюстрации к изданиям эпоса "Калевала" (1966, 1970 и 2000), к "Сказке о мёртвой царевне и о семи богатырях" (1970, 1978), к сказкам Андерсена, Топелиуса, братьев Гримм, Перро и других авторов. Т.Г.Юфа — автор экслибрисов.
Работала в качестве сценографа в Национальном театре Республики Карелия, Карельском театре кукол, оформила спектакли по произведениям Топелиуса, Ибсена и Линдгрен.
Самое большое публичное собрание работ — в Музее изобразительных искусств Республики Карелия в Петрозаводске. Произведения Т.Г.Юфы хранятся в Национальном музее Республики Карелия, в музеях Архангельска и Сыктывкара.
Скончалась 6 октября 2022 года. Отпевание состоялось 10 октября 2022 года в соборе Александра Невского в Петрозаводске. Похоронена на Сулажгорском кладбище (уч.№ 5) Петрозаводска.