Тексты

Вернуться к просмотру | Вернуться к списку

Ukko ta vuara

История изменений

16 июня 2023 в 15:31 Нина Шибанова

• создал(а) текст
• создал(а) текст: Oi-voi voistani, pitäy lähtie koistani. 1. Istuu ukko pölkyllä, Haravoja rakentau, Piitä vuolou veičellä, Vasaralla kiristäy. Makuau pieni punukka Lämpimällä kiukualla, Hyvän unen vallašša Nenällä liikuttelou. Kaččou ukko: aššutah Kakši mieštä mečaštä, Ne on pojat vanhemmat Niittämäštä kuletah. “Tulkua, pojat, stolah työ, Šyökyä, lapšet, murkinua: Kalakukkuo lämmintä Muamo paisto aikaseh – Verkkoh šiikua vereštä Puuttu tänä päivänä”. Nousi pikku punukka, Piäsi unen käsistä. Heti juoksi rannalla, Pesi šilmät vejellä. “Tule šyömäh, lapšuoni, Šyö vain oikein kyllälti, Ahmi vačča täyvekši. Šiula tulou tehtävä: Nouše, lapšuon, vuaralla, Joka puoleh kaččele: Eikö nävy vahinkuo Mistä tahto šuunnašta? Kuuluu šelväh rähinä Pohjosešta puolešta. Višših kontiet leikitäh, Männyn kera kiissetäh”. 2. Hyppäi poika stolašta, Leipäpalan ruaššalti, Otti veičen kormanoh, Niin kuin tuuli viuhahti. Monen tunnin jaleštä Tuli lapši jälelläh: “Näkyy Pohjoispuolešta – Tulou šuuri armeija, Monta šatua ihmistä Šuappuat pitkävaršiset, Rautapaijat kiiltäjät, Lakit kakšišarviset”. Ukko ruškoi iholta, Kulmat viänti čirpiksi. Nousi piällä kallivon, Huuhki hirven iänellä: “Nouškua, pojat-poikaset, Nuoret, väkivoimaset! Teilä šotah šuorita Äkkie kyytie toperiu! Tultih rosvot vierahat, Meijän muata tallatah. Pitäy käyvä vaštuamah, Niitä poikeš ajamah!” Oli voimua ukolla Nuorempana ollešša, Šattu – kontie petvasi, Jalkaluita murtuali, Šivuja še tallasi, Veti piäštä hivukšet. Ei voi ukko taissella, Ei voi enyä hyökätä. Juuri pisyy jaloillah, Juuri henkie vetelöy. Še vain šilmät vieläki Ollah tarkkanäköset. Käsissä on voimija, Niin kuin rautakankella, Još vain tartut šormiloih – Ei še anna periksi. 3. Miehet šotah šuoritah, Varuššetah aštalua. Naiset tultih kaimuamah, Paiskahettih itkömäh. Kimakkaini ulvonta Kuuluu joka puolelta. Aika juošša vilkuttau, Mäni kolme kuukautta. Ukko istuu iänetta, Šinne-tänne kävelöy, Ei voi muata rauhašša, Ei ni ruokah kačahtua. “Noušenpa mie vuaralla. Niänkö šieltä kovinki?” Kolme päivyä kulekši. Eteh kakši aškelta, Kolme tulou jalelläh. No ka piäsi kuitenki. Hyväsisti levähti, Rupei loitoš kaččomah. Näköy: Pohjoispuolešša Vielä jatkuu taistelu, Šotilahat hyökätäh, Toini toista tapetah. Tuntuu: meijän miehijä Šeisou monie šatoja. Šieltä vaštapuolešta Noušou vaikka tuhanšie. “Kuinpa auttua pojilla? Mistä šuaha šuojušta? Ketä kuččuo avukši? Millä voimua lisätä?” 4. Rupei ukko laulamah, Luonnon voimie kuččumah. Joka puoleh kumartau, Muaha šortau kyynälie. “Tulkua tuulet meriset, Tulkua vihmat valumah, Taivahašta šalamat, Ukonjyryn paukahuš. Tulkua vaikka tunniksi Apuh meijän pojilla”. Kaččou: Vienanmereltä Pilvi noušou voimakaš, Tulta isköy lujašti, Vihmuu niin kuin korvošta. Mäni pilvi šukkelah Meijän poikien kyličči, Piätty šiinä paikašša, Missä rosvot šeisottih. Anto niillä kyytijä Taivaš ylimiäräšti: Piällä vettä kuatelou, Tulta isköy šilmilöih. Tuuli piekšäy lisäkši, Šortau heitä jaloilta. Kolme päivyä hullušti Eikä antan henkähtyä. Kellä oli voimija – Pakoh juoštih kovašti. Muut ne šiinä hävittih, Jiätih mualla venymäh. Nyt voit vähän levähtyä, Šyyvvä leipäpalani, Šuolakalua maissella, Purra kuivie lihoja, Juuvva vettä kyllälti, Šiitä lähtie kotihis. 5. Itköy ukko vuaralla, Omie poikie muistelou: “Oi-voi, pojat-poikaset, Armahaiset lapšuset, Mäni teitä šatoja, Tuli monieš kymmeneš. Mitä šanon muamoilla, Kuinpa lapšie viihytän, En voi šilmih kačahtua Nuorisilla naisilla. Kenpä kyntäy peltoja? Kenpä halkuo varuštau? Kenpä pyytäy kaloja? Kenpä lašta tuuvittau?” Istu koko netälin, Muuttu ukko vuarakši. Kylä smiettiy-arvelou: “Missä meilä ukko on? Eikö männyn vuaralla? Monta päivyä vuotamma. Pitäy lähtie eččimäh, Ei še pärjyä yksinäh”. Nouštih koko kylällä Vanhua ukkuo eččimäh. Šeisotah ta kačotah Tätä kummua-kummista. Ylähänä vuaralla Šynty uuši kallivo – Niin kuin ukko parrakaš Kaččou muah ta arvelou. Alla juokšou ojani: Vesi, niin kuin kyynälet. Vuara näkyy loittuota, Šeisou melko korkiella, Tuntuu joka šuunnašta. Nimi pantih vuaralla – Še on Ukontunturi.