Тексты
Вернуться к просмотру
| Вернуться к списку
Prudovalla pruaznuidih Oman kylän päiviä
История изменений
28 августа 2025 в 13:04
Нина Шибанова
- создал(а) текст
- создал(а) текст: Tverin Karielašša on äijä piendä kyliä, missä eletäh enämmiten igäkkähät rahvaš. Vain kežällä nämä kylät elauvutah, vet tullah gostih lapšet i vunukat.
Niin on i Prudovalla: kuuluu lapšin nagro, vanhemmat brihazet i tyttözet autetah kuivata heiniä, ruadua ogordašša, käyväh marjah da gribah, ajellah mopoloilla i kvadrocikloilla Tifinčä-jovella.
Kuin ennein oli, niin i nyt, kyläh tulou gost’ua pruazniekoiksi. Äijän rahvašta keriäy Prudovalla kylän prestol’noi pruazniekka – Il’l’a Prorokan päivä. Mie hyvin muissan lapšuudešta, kuin ennein kyläššä Il’l’ana oldih veššelät gul’avot.
Il’l’a Prorokan päivä
Tänä kežänä Prudovalla oli šuuri ilo! Il’l’a Prorokan päiväkši kylän aktivistat varuššettih Oman kylän pruazniekan. Ideja šyndy bibl’otekan johtajalla Nemtinovan L’ubovilla da hänen kyläläzillä abuniekoilla: Sorokinan Irinalla, Tomilinan Valentinalla, Sidorkinan Jelenalla da endizellä bibl’otekan johtajalla Men’šakovan Antonina Aleksejevnalla.
Moni vuotta mie pijän yhtehyttä bibl’otekanke, žentäh kun Prudova on miun šynnyndäkylä. Jogo kežiä vietän otpuskua omašša vanhašša koissa, kumbazen sroji miun diedo.
Miula juohtu mieleh, että pidäy kuččuo pruazniekalla Tveristä karielan kielen Lindu-klubašta laulajie. Lindu-kluba ei jiä randah – varuštau koncertan, vet monet klubalazet lauletah Tverin ansamblissa “Karielan hengi” (endine “Karielan koivune”), tietäh äijän karielazie viržilöidä, lugietah karielazie runoloida. Moni vuotta käyvväh laulamah Mišanovan Jelena, Ivanovan Tatjana, Bel’akovan Aleksandr da Galina, Fominan Aleksandr. Juuri hyö ollah kebiejalgazie i mielelläni tullah pruazniekalla. Niin i lieni!
Toizena päivänä elokuuda prudovazet perehineh kerävyttih bibl’otekan pihalla, kumbane oli šomennettu pruazniekakši. Ožakši šiä oli lämmin, vihmua ei ollun!
Karielan kieli
Prudovozilla oli mieleh, kun koncerta alottuaiči Anatolii Mališevan virrellä “Karielan kieli”. Nägy, vanhemmat maltetah kieldä, vain ka nyt kyläššä karielazie on puolet kaikista eläjistä. Mieleheldi pruazniekkovozet opaššuttih karielazen virren šanoida i laulettih kaikin yheššä:
– Kaikella palavalla hengellä,
Heliezellä mielellä,
Kaikella palavalla hengellä
Ylen šilma šuačen mie!
Oli hyvä, kun äijä lahjakašta lašta tuli kocertah. Hyö i laulettih, i tancuidih, i šaneldih runoloida. Tuldih gost’at toizista lähikylistä laulamah da šoittamah. Äššen skripkan iäni kuulu pruazniekalla – Ol’ga Kozorez, Tolmačun Kul’turatalon johtaja, šoitti skripkalla.
Briha tunnušti juuret
Tverilane Fominan Aleksandr, “Karielan hengen” laulaja, tuli Prudovalla enžimäzičči. Hänellä varoin tämä matka oli erikoine, vet hänen diedo Aleksandr Gruntov oli rodom näistä paikoista, karielazešta Lykky-kyläzeštä, kumbane on Prudovašta vain kilometran piäštä.
Lykyllä Saša pietty, mäni časoun’an luoh, kačahti diedon kodih päin. Vaštauš tämä hänellä varoin oli ylen tärgie! Hänen “babuška” Aleftina, vanhembi diedon čikko, pagizou karielakši, šanelou Sašalla, kuin eli hiän pereh.
Niin nuori briha tunnušti omat juuret, rubei opaštumah karielan i šuomen kieldä, laulamah i lugemah karielankielizie runoloida. Pruazniekalla hiän šai vuottamattoman lahjan: löydi omahizie, kumbazie ennein ei i tunden.
Vanha karielane kylä
Ka näin Oman Prudovan kylän päivä ando rahvahalla hyviä mieldä, iluo, uutta tieduo kylän istorijah näh.
Kaikin nyt tietäh, että Prudova on vanha karielane kylä, kumbazella täydy läššä 400 vuotta. Tuldih tänne karielazet Biežečköin ylängöldä vuožišualla XVII.
Dokumentoissa mainitah, että vuonna 1887 Prudova kuulu Zaruučan prihodah Tresnan volostie Biežečköin ujiezdua. Oli kyläššä 143 perehtä, kaikkiedah eli 687 hengie. 72 mieštä oldih gramotnoit, tiettih hormin kieldä. Kyläläzet srojittih Il’l’a Prorokan časoun’an. A vielä kyläššä oli kolme šuurda bruuduo, ušto šiidä šyvin rubei kylä kuččuočemah Prudovakši.
Ildah šua rahvaš gul’aidih. Ukko-jumala tällä kerdua ei jyrissyn: eigo i tulda räiskyttän. Passibo šuuri pruazniekan varuštajilla, kaikilla kyläläzillä i kaikilla gostilla! Oman kylän päivä auttau kylän rahvahalla olla yheštäh toine toizenke i eliä šovušša.