Тексты

Вернуться к просмотру | Вернуться к списку

Elettyy elaigua mustelles

История изменений

28 сентября 2025 в 11:41 Александра Родионова

• изменил(а) текст перевода
  Августовский вечерок. Этот задушевный вечерок, когда позабылись другие дела, телевизор, компьютер. Сидели втроём на уютной кухне за столом с чаем и пирогами, вспоминали прожитую жизнь – иногда со слезами, иногда с улыбкой. Вместе собрали нас – меня, туксинскую замечательную женщину Екатерину Ивановну Романову и её дочь Антонину Павловну Терентьеву – карельская национальность, чтение газеты «Своя земля», любовь к языку дедов и пятидесятилетней давности жизнь в исчезнувшей деревне Матчезеро. В речи тёти Кати слышались некоторые слова, произнесённые на ведлозерский манер. Это было неслучайно – в детстве и молодости ей довелось жить в этой карельской деревне Пряжинского края. Безрадостное детство. Родилась Екатерина Маркова в Шелтозере 17 августа 1936 года. Теперь, наверное, все знаем, каким смертельным и кровавым был в России следующий год. В семье Марковых, как и во многих других, арестовали отца. Только через шестьдесят лет удалось через архив узнать, что Иван Васильевич Марков «по приказу тройки» был расстрелян через два месяца, а в 1957 году реабилитирован. До сих пор родственники не знают, куда похоронили Ивана Васильевича. Однажды случайно увидели в толстой книге, будто в Красном Бору он нашёл вечный покой, но точно найти там не смогли. Понятно, что женщине с тремя детьми жить тогда было тяжело. Во время войны жили в Хижозере, которое относится к Ведлозеру. Дома за стеной жили финны. Мать для них топила баню, стирала бельё и ещё что-то делала, очень уставала, но хотя бы немного добывала еды для детей. Финны относились к карелам хорошо, разговаривали с детьми, иногда предлагали что-то из еды. Старшая сестра, которая была на шесть лет старше, ходила в финскую школу, училась хорошо, часто приносила в подарок одежду или сладости. Её даже хотели взять жить в Финляндию, но мама не дала. Плохие воспоминания остались, когда летали самолёты и роняли бомбы. В красивом озере закипала вода, страшно было смотреть. Дети со взрослыми прятались в хлеву, долго боялись выходить оттуда. А однажды играли с девочками на лужайке, успели только бегом попасть домой, в то место попала бомба. Образовалась чёрная яма, в домах разбились стёкла в окнах. Одну девочку потом не увидели, видимо, попала туда и умерла. После войны пришёл голод, огороды сделать не успели, не было ни семян, ни магазинов, ни денег, только корова. Поэтому хлеб пекли из клевера, мха и опилок. Однажды закололи измученную, тощую лошадь, раздали крошечные кусочки мяса, так те прожевали несваренными. Двенадцатилетней Катя осталась полной сиротой, потому что умерла милая мама. Она хорошо помнит, как поздно под луной везли по глубокой зимней дороге из больницы домой, очень сильно плакали. Так девочке пришлось жить у старшей замужней сестры. К тому времени у сестры уже были свои малыши. Учиться ходила в Ведлозерскую школу. Жили приехавшие из деревень ребятишки неделями в интернате. По выходным многие уже стали привозить из дома нормальную карельскую еду и пироги. У бедняжки Кати часто не было ничего. Летом и зимой приходилось ходить в одних тоненьких ботиночках и розовом пальтишке. Поэтому учиться получилось только 6 классов, дальше надо было пойти в Ведлозерский совхоз на работу. Будучи красивой и опрятной девушкой, рано попала замуж и родила замечательную девочку Тонечку, которая и теперь живёт в доме, видном из окна. Мама и дочь всегда помогают друг другу, и всем своим родственникам помощники. Антонина Павловна до выхода на пенсию работала учителем начальных классов в Туксинской школе. В разговоре эта профессия всегда чувствуется. Она хорошая хозяйка, держит большой огород и разнообразно обустраивает квартиру – мамины поучения и советы не пропали даром. Счастливые матчезерские годы. А тогда, когда умер отец, переехали в Матчезеро, пришли в новую семью. Нового отца и мужа – Евгения Романова обе женщины вспоминают как доброго и любящего. Порой брал падчерицу на руки, привозил из Верхнего Олонца подарки – игрушки или сладости. Романовы сначала жили в маленьком купленном домике со свекровью, которая взялась смотреть детей, а Кате пришлось пойти вместо неё работать в подсобное. Работы для женщин были тяжёлые – домой и скотине подсобного сено заготавливали на маленьких участках в лесу. Его ещё надо было доставить на лошадях в деревню. Зимой чистили дороги, возили на поля навоз – находилось когда что. Пришлось женщине в молодости поработать недолго сучкорубом – по грудь в снегу. Всё равно жить в Матчезере нравилось, потому что рядом было красивое озеро и много ламбушек, можно было рыбачить, собирать ягоды, держать скот, были магазин, начальная школа, клуб, радио, раз в неделю показывали кино. Каждый рабочий день приезжал автобус забирать и привозить обратно рабочих лесопункта. На нём можно было попасть в Верхний Олонец к докторам и в магазины, и дальше в Олонец или Петрозаводск. «Вся жизнь прошла как попало, - говорит Екатерина Ивановна,| – Только успели построить новый дом и баню в Матчезере, как деревня стала исчезать…». Трудолюбивая работница. Романовы перебрались, как и многие односельчане, в Туксу. Здесь была работа в совхозе, куда оба с мужем сразу и пошли. Некоторое время была в полеводстве, а потом, как только позвали на молочную ферму дояркой, не отказалась - попала в родильное отделение. «Уже в три утра вставать надо было, чтобы покормить свою скотину, приготовить завтрак мужу и детям, и к пяти часам успеть на работу. А фермы находились далеко за речкой, на краю деревни. Любила оставить все мисочки и ведёрки чистыми и комнаты в порядке. В перерывах между дойками дважды в день домой ещё бегала, а летом ездила на велосипеде домой что-нибудь успеть сделать и поесть. Порой, если корова начинала телиться поздно, работа продолжалась до одиннадцати часов. Дома свекровь ворчала, за детьми не присматриваю. Не знаю, как и выросли и выучились. Наверно, как-то Бог смотрел, берёг и помогал»,- размышляет женщина. После дочери у Романовых родилось трое мальчиков. Так и выросли, получили профессии, работали в своём районе, женились, рождали детей. Теперь бабушка Катя уже насчитала пять внуков и шесть правнуков. Все трудолюбивые, как и родители. У Екатерины Ивановны набралось 22 года, отработанных только в Туксе, а записи в трудовой книжке начинаются 1956 годом в Матчезере, после трёх с половиной прежних лет стажа. А так всего отработано порядка 50 лет. Каждый год неоднократно награждалась Почётными грамотами, подарками, премиями. Была удостоена знака «Ударник коммунистического труда», высшего разряда мастера животноводства. Хорошей женщине – хорошей судьбы. С такой большой занятостью и большой семьёй Екатерина Ивановна успевала ещё ходить в Дом культуры, участвовала в сценках, читала стихи, пела частушки, 29 лет ходила на хор «Kiuruine» петь по-карельски. «Я теперь здесь самая старшая, все одногодки уже перестали ходить. И среди жителей Матчезера уже самая старшая, там все умерли», - сказала, как будто похвасталась. Хочется встречать, потому что ещё выглядит очень ладной и красивой, прекрасно говорит на родном и русском языках, много помнит и знает, искусно печёт и варит, держит в хорошем порядке комнаты. Только позже, уже приехав домой, вспоминая эту встречу, поймала себя на мысли: это не старость, это Екатерины Ивановны Романовой августовский вечерок, когда можно подытожить жизненные достижения и потери, жить и радоваться тому, что даёт Бог, держаться ради детей и внуков. Можно выписывать газету «Своя земля» и читать на своём языке, встречаться с добрыми знакомыми, позвать к столу родных и близких 17 августа на восьмидесятилетие. Я поздравляю милую Екатерину Ивановну с таким праздником и желаю долгой жизни, здоровья, тёплой осени, жизни в достатке! Горда тем, что люди нашего Матчезера в любом месте среди лучших.

28 сентября 2025 в 11:40 Александра Родионова

• изменил(а) текст
  Elokuun ehtäine. Tämä hengelline elokuun ehtäine, konzu unohtuttih toizet ruavot, televiizoru, tiedokoneh. Istuimmo kolmei kodikkahas syöndypertis čuaju- da piiraistolan tagan da pagizimmo livvikse, mustelimmo eletyy elaigua – toiči kyynälienke, toiči muhahtuksenke. Yhteh kerättih meidy – minuu, Tuuksen inehmizien Jekaterina Ivanovna Romanovan da hänen tyttären Antonina Pavlovna Terentjevan – karjalaine kanzalližus, Oma Mua-lehten luvendu, died'oloin kielen suvaičendu da hävinnyös Mačarven hierus puolisadua vuottu tagaperin eländy. Kat’a-t’outan paginas kuuluttih erähät Vieljarven luaduh sanotut sanat. Se ei ole petties – lapsusajal da nuorete puutui eliä sit kajalazes kyläs Priažan čupul. Ilotoi lapsusaigu. Rodiihes Ekaterina Markova Šoltjärven kyläs 17.^ elokuudu 1936. Nygöi, onnuako, kaikin tiijämmö, mittuine surmu da verehine aigu oli Ven’al jälgeh tulii vuozi. Markovan perehes, kui äijis toizis, otettih kiini tuatto. Vai kuvvenkymmenen vuvven peräs puutui arhivan kauti tiijustua, ku Ivan Vasiljevič Markov “troikan käskyl” oli ammuttu kahten kuun peräs, a 1957 vuvvel reabilitieruittu. Tässäh omat ei tietä, kunne pandih muah Ivan Vasiljevič. Kerran petties nähtih yhtes sangies kniigas, rounoku Krasnii Bor-paikas häi sai ilmanigäzen rauhan, ga toven ei sie voidu löydiä. Tiettäväine, naizel kolmen lapsenke silloi eliä oli jygei. Voinan aigua oldih jo Hiižarves, kudai kuului Vieljärvenkyläh. Kois seinän tagan elettih suomelazet. Muamo heile lämmitti kylyy, pezi sobii da midälienne vie ruadoi, ylen väzyi, ga sit sai hos vähäzen syömisty lapsile. Suomelazet karjalazii vastah otettih hyvin, paistih lapsienke, toiči tarittih midägi syömisty. Čidži, kudai oli kuuttu vuottu vahnembi, kävyi suomen školah, opastui hyvin, puaksuh toi lahjakse sobua libo magiedu. Händy kai tahtottih ottua Suomeh elämäh, ga muamah ei andanuh. Pahat mustot jiädih, konzu lenneltih lendokonehet da pakutettih bombii. Kaunehes järves vezi kiehui, struasti oli kaččuo. Lapset vahnembienke peityttih tahnuoh, kodvan varattih lähtie siepäi. A kerran elostettih tyttözienke nurmel, vai ehtittih juostozil puuttuo kodih, sih kohtah pakui bombu. Rodih mustu haudu, kodiloin ikkunois st’oklat murettih. Yhty tyttösty jälles ei nähty, liennego sih puuttunuh da kuolluh. Jälles voinua tuli nälgy, ogrodoi azuo vie ei ehtitty, eigo olluh siemendy, eigo ni laukkoi, ni dengua, vaigu lehmy. Sit leibiä pastettih imičys, suoheinäs da pilajauhos. Kerran iškiettih vaivunuh laihu hebo, sit juattih pikoi palazin lihua, ga net näputettih keittämätä. Kaksitostuvuodizennu Kat’a jäi täyzin armoittomakse, gu kuoli armas muamaine. Häi hyvin mustau, kui myöha kuudaman al viettih syvätalvidorogua myöte bol’ničaspäi kodih, ylen äijäl itkiettih. Sit tyttözel pidi eliä miehel olijan čidžin perehes. Sih aigah sizärel ičel jo oldih pienet lapset. Školah Kat'a kävyi Vieljarveh. hieruloispäi tulluot lapset nedälin elettih internuatas. Toizet toiči pyhinpäivin tuodih tävvet takat kodisyömisty da pastostu,| Kat’a-rukal puaksuh ei olluh nimidä. Kezät dai talvet pidi käveltä yksis huonozis botinkazis da valpasruskies pal’tozes. Sit opastuo sai vai kuuzi kluassua, ielleh pidi mennä Vieljärven souhozah ruadoh. Ku oli čoma da näbei neidine, aijoi puutui miehele da sai hyvän Ton’oi-tyttözen, kudai nygöigi eläy ikkunas nägyjäs kois. Muamo da tytär ainos autetah toine toizele, dai kaikile omile ollah abuniekannu. Antonina Pavlovna eläkkehele lähtendässäh ruadoi algukluasoin opastajannu Tuuksen školas. Paginas se ammatti ainos tunduu. Naine on hyvä emändy, pidäy suurdu ogrodua da eriluaduh navediu fatierua – muaman opastandu da nevvot ei mendy sudre. Mačarven ozakkahat vuvvet. A silloi, konzu tuatto kuoli, muutettih hyö Mačarveh, tuldih uudeh pereheh. Uuttu tuattua da ukkuo – Jevgenii Romanovua mollei naizet mustellah hyvänny da suvaiččijanny. Toiči tytärdimiä otteli yskäh, toi Ylä-Anukses ruavospäi lahjua – elostustu libo magiedu. Romanovat elettih enne pienes ostetus kodizes muatkoinke, kudai ottihes kaččomah lapsii, a Kat’al pidi mennä hänen sijah ruadamah podsobnoih. Ruavot oldih naizil jygiet – kodih dai podsobnoin žiivatoile heiniä azuttih pikkarazis paikkazis mečän keskes. Net vie siepäi pidi suattua heboloil hieruh. Talvel suomittih dorogoi, viettih peldoloile höstötty – löydyi konzu midägi. Puuttui naizel nuorennu kodvaine ruaduagi oksien karzijannu – lumes ryndähässäh. Yksisama eliä Mačarves oli mieldy myö, ku oli rinnal čoma järvi da äijy lambii, sai kalastua, kerätä marjua, pidiä žiivattua, oli laukku, alguškola, kluubu, raadivo, kerran nedälis ozutettih kinuo. Joga ruadopäiviä kävyi avtobuussu ottamah da tuomah iäres lesopunktan ruadajii. Sil sai puuttuoYlä-Anukseh vračoilluo dai laukkoih, dai ielleh Anukseh libo Petroskoile. “Kai igä meni immin-kummin, sanelou Ekaterina Ivanovna. – Vai ehtimmö azuo uvven suuren koin da kylyn Mačarveh, kui hieru rubei häviemäh…”. Ahker ruadai. Romanovat muutettih, kui äijät hierulazet, Tuuksele. Sie oli ruaduo souhozas, kunne mollei ukonke kerras mendihgi. Kodvazen oli peldoruadolois, a sit ku kehoitettih maidofermale lypsäjäkse, ei kieldävynnyh – puutui vazoinsuanduozastoh. “Kolmen aigah jo pidi nosta, kaččuo da syöttiä omat žiivatat, varustua huondesvero mužikale da lapsile, viijele ehtie ruadoh. A fermat oldih loitton joven tagan kylän agjal. Suvaičin jättiä kai juodazet dai rengizet puhtahannu da pertit kabrastetut. Lypsändöin keskes kaksi kerdua päiväs vie juoksendelin, a kezäl ajelin pyöräl kodih, midägi ehtie ruadua da syvvä. Toiči ku rubieu lehmy suamah myöhä, ruadoajgu jatkuu yhtehtostu čuasussah. Kois muatkoi vie kurkettau, lapsii en vihjua. En tiijä, kuigi opastuttih da kazvettih. Vikse, kuilienne Jumal kačoi, vardoičči da autti”, ajattelou naine. Jälles tytärdy Romanovis vie rodiihes kolme brihaččuu. Mugai kazvettih, suadih ammatit, ruattih omas piiris, naittih, suadih lastu. Nygöi Kat’a-buabo lugi jo viizi vunukkua da kuuzi pravovunukkua. Kaikin rudajat, kui vahnembatgi. Ekaterina Ivanovnal täytyi 22 vuottu ruattuu vai yhtes Tuuksen souhozas, a kirjutukset ruadokniigazes zavoditahes 1956 vuvvel Mačarves, jälles puolinellätty endisty stuažuvuottu. Sit kaikkiedah ruattuu on läs 50 vuottu. Joga vuottu ei yhty kerdua hyväs ruavos annettih kunnivokirjastu, lahjua, palkinduo. On suadu Udarnik kommunističeskogo truda-merki, enzimäine žiivatankazvatandumuasterin kategourii. Hyväle inehmizele – hyviä ozua. Nengomien suurien ruadoloinke da suuren perehenke Ekaterina Ivanovna ehti vie kävvä kul’tuurutaloih, yhtyi ozutelmoih, lugi runoloi, pajatti častuškoi, 29 vuottu kävyi Kiuruine-horah karjalakse pajattamah. “Minä nygöi olen sie kaikis vahnim, kai yhtenigäzet heitettih käyndän. Dai Mačarves eläjis jo kaikis vahnim olen, sie kai kuoltih”, sanoi gu löyhki. Himo on vastаta, ku vie ylen näbienny da čomannu ozutahes, kaunehesti pagizou muamankielel dai ven’akse, äijän mustau dai tiedäy, nerokahasti pastau da keittäy, piday hyväs kunnos pertit. Vai myöhembä, jo kodih tulduu tädä vastavustu mustoitelles, tuli piäh mieli: tämä ei ole vie vahnus, tämä on Ekaterina Ivanovna Romanovan elokuun ehtäine, konzu voibi yhteh vediä elon tulokset dai kaimavot, eliä da ihastellakseh sil, midä andau Jumal, kestiä lapsih da bunukkoih nähte. Voibi tilata “Oma Mua”-lehtie da lugie omal kielel, vastavuo hyvien tuttavienke, kuččuo stolah omii da lähäzii 17.^ elokuudu 80-merkipäiväle. Minä hyvittelen armastu Ekaterina Ivanovnua nengozen pruazniekanke da toivotan pitkijä igiä, tervehytty, poudua sygyzyy, elokastu elaigua! Olen ylbei, gu meijän Mačarven ristittyöt joga kohtas kuulutah parembien joukkoh.

28 сентября 2025 в 11:39 Александра Родионова

• создал(а) текст
• создал(а) текст: Elokuun ehtäine. Tämä hengelline elokuun ehtäine, konzu unohtuttih toizet ruavot, televiizoru, tiedokoneh. Istuimmo kolmei kodikkahas syöndypertis čuaju- da piiraistolan tagan da pagizimmo livvikse, mustelimmo eletyy elaigua – toiči kyynälienke, toiči muhahtuksenke. Yhteh kerättih meidy – minuu, Tuuksen inehmizien Jekaterina Ivanovna Romanovan da hänen tyttären Antonina Pavlovna Terentjevan – karjalaine kanzalližus, Oma Mua-lehten luvendu, died'oloin kielen suvaičendu da hävinnyös Mačarven hierus puolisadua vuottu tagaperin eländy. Kat’a-t’outan paginas kuuluttih erähät Vieljarven luaduh sanotut sanat. Se ei ole petties – lapsusajal da nuorete puutui eliä sit kajalazes kyläs Priažan čupul. Ilotoi lapsusaigu. Rodiihes Ekaterina Markova Šoltjärven kyläs 17.^ elokuudu 1936. Nygöi, onnuako, kaikin tiijämmö, mittuine surmu da verehine aigu oli Ven’al jälgeh tulii vuozi. Markovan perehes, kui äijis toizis, otettih kiini tuatto. Vai kuvvenkymmenen vuvven peräs puutui arhivan kauti tiijustua, ku Ivan Vasiljevič Markov “troikan käskyl” oli ammuttu kahten kuun peräs, a 1957 vuvvel reabilitieruittu. Tässäh omat ei tietä, kunne pandih muah Ivan Vasiljevič. Kerran petties nähtih yhtes sangies kniigas, rounoku Krasnii Bor-paikas häi sai ilmanigäzen rauhan, ga toven ei sie voidu löydiä. Tiettäväine, naizel kolmen lapsenke silloi eliä oli jygei. Voinan aigua oldih jo Hiižarves, kudai kuului Vieljärvenkyläh. Kois seinän tagan elettih suomelazet. Muamo heile lämmitti kylyy, pezi sobii da midälienne vie ruadoi, ylen väzyi, ga sit sai hos vähäzen syömisty lapsile. Suomelazet karjalazii vastah otettih hyvin, paistih lapsienke, toiči tarittih midägi syömisty. Čidži, kudai oli kuuttu vuottu vahnembi, kävyi suomen školah, opastui hyvin, puaksuh toi lahjakse sobua libo magiedu. Händy kai tahtottih ottua Suomeh elämäh, ga muamah ei andanuh. Pahat mustot jiädih, konzu lenneltih lendokonehet da pakutettih bombii. Kaunehes järves vezi kiehui, struasti oli kaččuo. Lapset vahnembienke peityttih tahnuoh, kodvan varattih lähtie siepäi. A kerran elostettih tyttözienke nurmel, vai ehtittih juostozil puuttuo kodih, sih kohtah pakui bombu. Rodih mustu haudu, kodiloin ikkunois st’oklat murettih. Yhty tyttösty jälles ei nähty, liennego sih puuttunuh da kuolluh. Jälles voinua tuli nälgy, ogrodoi azuo vie ei ehtitty, eigo olluh siemendy, eigo ni laukkoi, ni dengua, vaigu lehmy. Sit leibiä pastettih imičys, suoheinäs da pilajauhos. Kerran iškiettih vaivunuh laihu hebo, sit juattih pikoi palazin lihua, ga net näputettih keittämätä. Kaksitostuvuodizennu Kat’a jäi täyzin armoittomakse, gu kuoli armas muamaine. Häi hyvin mustau, kui myöha kuudaman al viettih syvätalvidorogua myöte bol’ničaspäi kodih, ylen äijäl itkiettih. Sit tyttözel pidi eliä miehel olijan čidžin perehes. Sih aigah sizärel ičel jo oldih pienet lapset. Školah Kat'a kävyi Vieljarveh. hieruloispäi tulluot lapset nedälin elettih internuatas. Toizet toiči pyhinpäivin tuodih tävvet takat kodisyömisty da pastostu, Kat’a-rukal puaksuh ei olluh nimidä. Kezät dai talvet pidi käveltä yksis huonozis botinkazis da valpasruskies pal’tozes. Sit opastuo sai vai kuuzi kluassua, ielleh pidi mennä Vieljärven souhozah ruadoh. Ku oli čoma da näbei neidine, aijoi puutui miehele da sai hyvän Ton’oi-tyttözen, kudai nygöigi eläy ikkunas nägyjäs kois. Muamo da tytär ainos autetah toine toizele, dai kaikile omile ollah abuniekannu. Antonina Pavlovna eläkkehele lähtendässäh ruadoi algukluasoin opastajannu Tuuksen školas. Paginas se ammatti ainos tunduu. Naine on hyvä emändy, pidäy suurdu ogrodua da eriluaduh navediu fatierua – muaman opastandu da nevvot ei mendy sudre. Mačarven ozakkahat vuvvet. A silloi, konzu tuatto kuoli, muutettih hyö Mačarveh, tuldih uudeh pereheh. Uuttu tuattua da ukkuo – Jevgenii Romanovua mollei naizet mustellah hyvänny da suvaiččijanny. Toiči tytärdimiä otteli yskäh, toi Ylä-Anukses ruavospäi lahjua – elostustu libo magiedu. Romanovat elettih enne pienes ostetus kodizes muatkoinke, kudai ottihes kaččomah lapsii, a Kat’al pidi mennä hänen sijah ruadamah podsobnoih. Ruavot oldih naizil jygiet – kodih dai podsobnoin žiivatoile heiniä azuttih pikkarazis paikkazis mečän keskes. Net vie siepäi pidi suattua heboloil hieruh. Talvel suomittih dorogoi, viettih peldoloile höstötty – löydyi konzu midägi. Puuttui naizel nuorennu kodvaine ruaduagi oksien karzijannu – lumes ryndähässäh. Yksisama eliä Mačarves oli mieldy myö, ku oli rinnal čoma järvi da äijy lambii, sai kalastua, kerätä marjua, pidiä žiivattua, oli laukku, alguškola, kluubu, raadivo, kerran nedälis ozutettih kinuo. Joga ruadopäiviä kävyi avtobuussu ottamah da tuomah iäres lesopunktan ruadajii. Sil sai puuttuoYlä-Anukseh vračoilluo dai laukkoih, dai ielleh Anukseh libo Petroskoile. “Kai igä meni immin-kummin, sanelou Ekaterina Ivanovna. – Vai ehtimmö azuo uvven suuren koin da kylyn Mačarveh, kui hieru rubei häviemäh…”. Ahker ruadai. Romanovat muutettih, kui äijät hierulazet, Tuuksele. Sie oli ruaduo souhozas, kunne mollei ukonke kerras mendihgi. Kodvazen oli peldoruadolois, a sit ku kehoitettih maidofermale lypsäjäkse, ei kieldävynnyh – puutui vazoinsuanduozastoh. “Kolmen aigah jo pidi nosta, kaččuo da syöttiä omat žiivatat, varustua huondesvero mužikale da lapsile, viijele ehtie ruadoh. A fermat oldih loitton joven tagan kylän agjal. Suvaičin jättiä kai juodazet dai rengizet puhtahannu da pertit kabrastetut. Lypsändöin keskes kaksi kerdua päiväs vie juoksendelin, a kezäl ajelin pyöräl kodih, midägi ehtie ruadua da syvvä. Toiči ku rubieu lehmy suamah myöhä, ruadoajgu jatkuu yhtehtostu čuasussah. Kois muatkoi vie kurkettau, lapsii en vihjua. En tiijä, kuigi opastuttih da kazvettih. Vikse, kuilienne Jumal kačoi, vardoičči da autti”, ajattelou naine. Jälles tytärdy Romanovis vie rodiihes kolme brihaččuu. Mugai kazvettih, suadih ammatit, ruattih omas piiris, naittih, suadih lastu. Nygöi Kat’a-buabo lugi jo viizi vunukkua da kuuzi pravovunukkua. Kaikin rudajat, kui vahnembatgi. Ekaterina Ivanovnal täytyi 22 vuottu ruattuu vai yhtes Tuuksen souhozas, a kirjutukset ruadokniigazes zavoditahes 1956 vuvvel Mačarves, jälles puolinellätty endisty stuažuvuottu. Sit kaikkiedah ruattuu on läs 50 vuottu. Joga vuottu ei yhty kerdua hyväs ruavos annettih kunnivokirjastu, lahjua, palkinduo. On suadu Udarnik kommunističeskogo truda-merki, enzimäine žiivatankazvatandumuasterin kategourii. Hyväle inehmizele – hyviä ozua. Nengomien suurien ruadoloinke da suuren perehenke Ekaterina Ivanovna ehti vie kävvä kul’tuurutaloih, yhtyi ozutelmoih, lugi runoloi, pajatti častuškoi, 29 vuottu kävyi Kiuruine-horah karjalakse pajattamah. “Minä nygöi olen sie kaikis vahnim, kai yhtenigäzet heitettih käyndän. Dai Mačarves eläjis jo kaikis vahnim olen, sie kai kuoltih”, sanoi gu löyhki. Himo on vastаta, ku vie ylen näbienny da čomannu ozutahes, kaunehesti pagizou muamankielel dai ven’akse, äijän mustau dai tiedäy, nerokahasti pastau da keittäy, piday hyväs kunnos pertit. Vai myöhembä, jo kodih tulduu tädä vastavustu mustoitelles, tuli piäh mieli: tämä ei ole vie vahnus, tämä on Ekaterina Ivanovna Romanovan elokuun ehtäine, konzu voibi yhteh vediä elon tulokset dai kaimavot, eliä da ihastellakseh sil, midä andau Jumal, kestiä lapsih da bunukkoih nähte. Voibi tilata “Oma Mua”-lehtie da lugie omal kielel, vastavuo hyvien tuttavienke, kuččuo stolah omii da lähäzii 17.^ elokuudu 80-merkipäiväle. Minä hyvittelen armastu Ekaterina Ivanovnua nengozen pruazniekanke da toivotan pitkijä igiä, tervehytty, poudua sygyzyy, elokastu elaigua! Olen ylbei, gu meijän Mačarven ristittyöt joga kohtas kuulutah parembien joukkoh.
• создал(а) перевод текста