| 91 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Nadežda Vasiljeva.
Myö kaikin olemma piäštökkähie
|
-
Vuosikymmenien aikana hiän opaštau Kalevalan ta Luušalmen koululaisilla venäjän kieltä ta kirjallisutta, kertou heilä kotimuan istorijašta, kumpasella omisti oman pedagogisen elämän.
-
Hiän lähetti omilla opaštajilla videopoštikortin.
|
| 92 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Nadežda Vasiljeva.
Eči runoja Kalevalašta!
|
-
Šamoin hiän kerto eepossan luatijašta Elias Lönnrotista, hänen tevokšen henkilöjen ta karjalaisien piäšoittimen, kantelen, šynnyštä.
|
| 93 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Toivonen Valentina .
Muisto Rudolf Toivosešta eläy šyväimeššäni
|
-
Šiitä hiän toimi inšenerinä Onegan traktoritehtahalla.
-
Hiän hyvin tiesi ta pakasi šuomekši ta karjalakši.
-
Myöhemmin hiän rupesi tutkimah šukujuurieh.
-
Näin hiän valmisti oman šuvun šukupuun.
-
Ta vielä hiän luati niitä Karjalan kirjuttajilla Ortjo Stepanovilla ta Juakko Rugojevilla šekä toisilla kuulusilla tuttavilla ihmisillä.
-
Šilloin hiän oli "Karjalan heimon" piätoimittaja.
-
Hiän ylen tykkäsi šienipiiraita.
-
Punukkojahki hiän opašti kuin pitäy kaunehešti šyyvvä lettuja vilkan ta veičen avulla.
-
Konša miehelläni täytty 70 vuotta, ni hiän laški kaikki kävelletyt kilometrit yhteh ta niistä tuli yksi kierroš muapallon ympäri!
-
Koissa ollešša hiän pani järještöh arhiivatietojah, kirjutti kirjasie ta työnši niitä šähköpoštičči, luki kirjoja šekä šuomen jotta karjalan kielellä.
-
Kultaseni – mie niin häntä kučuin, niin ni hiän milma.
-
Hiän piti miušta huolta, mistä mie olen hänellä ylen kiitollini.
|
| 94 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Nadežda Vasiljeva.
Vaikie, ka onnellini elämä
|
-
Hiän eli pitän, vaikien ta tapahtumarikkahan elämän.
-
Hiän ruato kolhosissa, tytöt kašvettih, aika mäni tavallah.
-
– Myöhemmin kun hiän alko ruatua mečänhakkuajana, muona kašvo 400 grammah šuaten.
-
Hiän kuoli 13-vuotisen tytön yšäššä.
-
Hiän tiesi äijän starinoja, aina luki niitä omilla punukoilla, opašti heilä muamonkieltä ta pakasi tyttöjen kera vain karjalakši.
-
Hiän puitto tiesi, jotta hänen starinat, laulut, kertomukšet Kalevalan muan perintehistä ta istorijašta varmašti kelvatah punukoilla elämäššä.
-
Hiän kiänti venäjäkši Mauri Kunnaksen Koirien Kalevala -kirjan.
-
Hiän lapšuošta muisti šen joka čuppuo ta lahta, tiesi missä oli parempi laškie verkot ta šuaha hyvä pyyvvyš, a missä oli parempi käyttyä onkie.
-
Hiän levähti šielulla omalla mualla.
|
| 95 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Toivonen Valentina .
Kuni muamo on elošša, myö olemma lapšet
|
-
Muamolla on hyvä muisti, vain hiän pahoin kuulou ta näköy.
-
Šiitä hiän ruato klubin johtajana, järješti ta ohjasi šen toimintua.
-
Muamo tuttavuštu miun tuattoh, hiän oli Ukrainašta.
-
Hiän šuatto šoittua haitarilla, akkordeonilla ta kitaralla.
-
Nyt hiän eläy miun Raja-čikon luona, kumpani häntä hoitau.
-
Ta vaikka iče hiän aina juoksi apuh toisilla joka hätäh, ka iče konšana ei kyšyn apuo toisilta.
-
Šiitä, konša myö jo läksimä koista ta muamo jäi elämäh yksin, ni hiän veti vettä čunalla tonkašša, kanto potakkašäkkijä.
|
| 96 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Stepanova Santra.
Šovan kaikuja...
|
-
Mitein helläšti hiän kirjuttau lapšistah ta ikävöiččöy heitä:
"…kuin vain piäsisin armahien murujeni luokši pienen Vienoni ja armahan pikku Viktorini luo, šillä hyö ollah kaikkein kallehimmat..."
-
Hiän autto milma keruutyöššä, n’euvo kertojie.
-
Hiän aina kučču omah kylyhyš.
-
Šurullista, kun hiän aivoin kuoli.
-
Hiän aina šano, jotta heijän šuvušša ei ole pitkäikäsie.
-
Hiän olis kirjuttan niise likipitäin šamoin, oikein piti lapšistah, meitä oli kolme – mie (vajuat 11 vuotta), Teppo-veikko (7 vuotta), Zoja-čikko (2 vuotta).
-
Hiän kyllä oli "vapautettu" šotapalvelušta tervehyön takie, vain juuri ših aikah (elokuun lopušša) Leningradin šuarroš yhä kiristy.
-
Kemissä hiän kerkisi käväissä tätih luona, jotta täti ottais miän perehen luokšeh, kuni miät toimitetah loitommakši.
-
Muissan, jotta hiän tiijušti, olemmako myö Kemissä.
-
Toisešša hiän pahekši, jotta ei ole šuanun meiltä vaštavušta.
-
Tiijotti, jotta hiän on kuormaštošša, hevoismiehenä, vejetäh tavaroja Ladogan rannalta kaupunkih.
|
| 97 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Blandov Aleksei .
Karjalaiset, kumpaset unohettih omua kieltä
|
-
A hiän šano: "Vot anna miula, mie otan šiulta kesryš" – še merkičči, jotta hiän kiitteli milma.
|
| 98 |
Старописьменный тверской карельский
|
памятники письменности |
|
Переводъ нѣкоторыхъ молитвъ и сокращеннаго катихизиса на Корельскїй языкъ. Perevod sokraščénnago katihísisa
(Сокращенный катехизис)
|
-
Mie pien mieleššä i vierin jumalua yhtä olla kolmie nimie, tuatto, poiga, i sv’atoi duuhu, i evle toista ilmain händä¦h, kumbane aino oli, i kumbane ni keštä evle luajittu, i kumbane aino lienöy: hiän on hibiettömä duuhu i šurmatoin, a vielä ylen tožikaš, hyvä¦tabane, kaikkiella jogo paikašša on, kaikki nägöy, kaikki kuulou, kaikki tiedäy, iččiet i miän mielet i tahtomizet.
-
Ei: mie kuin mieleššä pien jumalah näh, niin, kuin hiän eläy, i miula pidäy eliä, a ka kuin: konža mie tiijän, jumalua olla tožikkahana, niin rubien omissa pahoissa azeissa tunnuštuačemah, toivuos’s’a, jotto hiän miun šanonnan riähkien ottau: konža on hiän jogo paikašša, i kaikki tiedäh, niin mie rubien vardeiliečemah, ei mi pahua luadie, i mieleššä ei pidiä, i kuunnella händä aino puhtahalla hengellä, i hyvällä mielellä.
-
Opaštau, jotto hiän omua tabua myöten miän riähkähizien luoh tuli taivahašta, i ottiičen piällä miän hibien, ando meilä vällän oman, i rikottuon miän mielen kohendi tiijuštamizella jumalah näin: a jälgimäten puhaštamizen täh miän riähkie, rissin piällä kuoli: i kolmandena piänä eläydy, i hibien kera nouži taivahaže.
-
šidä myöten, konža hiän milma niin šuvačči, jotto rubei omalla hibiellä kaikkie miun neičči tirpamah i kuolomah, že olizin¦bi mie pahembi kaikkie¦h muailmalda, konže¦bi en tahtois’ händä aino hengellä šuvata, i šuvannukšen hänen kaikkie¦h parahana pidiä.
-
Šidä vaš, mintäh ottuas’s’a pyhie šuaha uuži vägi i jumalan abu, eliä hyvin, i rissittyzien luaduh: a šiidä kaikkie miun rissittyzie ihaššuttua šillä, konža mie hiän kera yheššä kävyn kirikköh annan tiediä heilä¦h, jotto mie kiriköštä en ole eronnut, i hiän kera aino šuvaččomizešša, i yksissä mielilöissä olla tahon.
-
Endizet rissittyne jogo nedelie tädä sv’atoida šyömistä šyödih, i meilä pidäy hiän že luaduh ruadua: a hot’ yksi kerda vuuvešša jogohizella rissittyzeistä pidäy ottua pyhät, lujennukšen täh hengellizie voimatukšie, i uššondamizen täh, jotto hiän ristikanža, i toži poiga kirikön.
-
Ei niin, kuin iččiedä jumalua, a kuin mielehizie jumalan, jumalalla miän hyvän täh kumardelijoja, i hiän eländiä myöten i meilä eliä.
-
Käšköy omie tuattoloja i muamoloja, a hiän nimen alla enžimäziksi kuningua, duhovnoi tuattoloja, rahvahan vanhembie, opaštajie, hyvän luadijie i ukkoloja kuunnella, i heidä varata, i jogo inehmistä šuvata, kuin iččiedä.
-
Miityš on azie tuattoloin i muamoloin i kannettulojen hiän?
-
Vardeija heidä¦h pahašta rahvahašta, i hiän aigah ni¦midä ei paissa i ei ruadua pahua, i heidä¦h opaštua enämmäldi hyvällä mi pahalla, a kannettulojen azie, tuattoloja i muamoloja omie šuvata, hyvittiä i heidä¦h kuunnella, i konža lietäh keyhät, i vanhat šyöttiä i koissa pidiä, i šillä makšua velga prauvakašti.
-
A naizien azie on šuvata i kuunnella omie miehilöjä, i hiän tabua myöten ruadua, i tirpua hiän abivoindoja.
|
| 99 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Nadežda Vasiljeva.
Isänmualla omissettu elämä
|
-
Hiän palveli rehellisešti, eikä sualiutun vaikeukših.
-
Saša kirjutti, jotta hänellä on kaikki hyvin ta jotta hiän varmašti myöštyy kotih.
-
Yksikön ošana hiän šeurasi autokolonnua, mi joutu kapinoiččijien tulitukšeh marššin aikana.
-
Koululaisena, a šiitä studenttina hiän tottu luottamah iččieh.
-
Koulutukšen jälkeh Igor’ kučuttih armeijah ta hiän opaštu tykkimiehen taitoja.
-
Maksim Klimenko staraiččou piteliytyö vanhemman veikon neuvoja – vet hiän on pojalla esimerkkinä kaikešša.
-
Nyt Maksim opaštuu Piiterin valtijon rautatieyliopiston Petroskoin ošaštošša ta tietäy, jotta još Isänmua kuččuu apuh, ni hiän noušou puoluštamah šitä.
|
| 100 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Irina Zaitseva.
Kotišeutuoppiluvennot 2025: perinnön aihe on yhä tärkie
|
-
Hiän kerto, mitein muuttu kotišetuopillini ruato koululaisien kera 1920-luvušta alkuan nykypäiväh šuaten riippuon politiikašta.
|