| 1461 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Uljana Tikkanen.
Miehellä männä, ikäh kuin uuvveštah šyntyö
|
-
Hiän istuu näyttelyn keškipaikalla, hänen piä ta näkö on katettu paikalla.
|
| 1462 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Pekka Mittojev.
Käsistäh – muasteri, henkeltäh – runoilija
|
-
Ka hänen elämäššä šattu niin, jotta kymmenen vuotta takaperin hiän šiirty elämäh Petroskoih ta jälešti muutti Ladvan kyläh.
-
Hiän kirjuttau runoja ta musiikkie, šoittau kitarua ta iče esittäy laulujah.
-
Täššä työššä hiän on taitaja muasteri, šamanvertasie harvah šuau tavata meijän tašavallašša, a još paissa puukkojen luatimisešta vienankarjalaisen perintehen mukah, niin voin šanuo ihan rohkiešti, jotta Andrei on ainut šemmoni muasteri.
-
Mitä enemmän hiän hivo omie taitojah, šitä šelvemmin ymmärti, jotta taitajien käsien lisäkši muasterilla pitäy olla hyvät ruatolaittehet ammatilliset šepän, tehnologin, fiisikon ta hiimikon tiijot.
-
Jokahini Andrein luatima veičči on yksikkötavarua, ta huotranki hiän luatiu juuri šen veičen mukah.
-
Mielehini työ ta armaš pereh lähellä
Andrei kerto, jotta viimeset kolme vuotta hiän on luatin veiččijä ammatillisešti.
-
Šitä varoin hänellä on olomašša kaikki: oma paja, verštahat, laittehet, kirjat šekä äijän kollegoja, kumpasien kera hiän pitäy yhteyttä Internetin kautti.
-
Hiän on oikein hyvä perehmieš, kumpani ylen šuvaiččou omua naistah ta tyttärijäh.
-
Niin kuin ni monet Andrein muanmiehet luonnoltah hiän on rauhallini, kiirehitöin, ajattelija ta vähäpakinaini.
-
Vain lauluissah hiän purkuau omua pohjoisšieluo, a hänen luatimissa veiččilöissä näkyy korkietašosen muasterin käsiala.
-
Veičen mukah oli voinun šuaha äijän tietuo, ei yksistäh šiitä, ken oli šen luatin, a vieläi iče omistajašta, onko hiän varakaš, vai ei, mimmoista työtä hiän ruatau ta äšen mimmoni hiän on luonnoltah.
-
Andrei vielä ei ole ajatellun šitä, mitein ta kellä hiän rupieu šiirtämäh omie taitojah.
-
Ka mie olen varma, jotta jokahisella muasterilla ajan mittah kerttyy niin pohatta ammattikokemuš ta hiän rupieu tuntomah tarvehta šiirtyä še nuoremmilla.
|
| 1463 |
Новописьменный севернокарельский
|
художественные тексты |
|
Viinareissulla
|
-
Jokahisella vašta tullehella hiän kerto, mitein Iivanan kera hyö juattih nämä obligatijot.
-
Hiän vähän aikua ihmetteli meitä oštajie, ta kun šai šelvyä mistä on kyšymyš, laški rahat ta anto meilä korillisen votkua.
-
Loppurahoilla hiän anto lihapurkkija ta mitä lienöy vielä.
-
Ei ollun aikua kehotella Kol’ua lippomah vettä, šen hiän ičeki hyvin tiesi.
-
– Anna mie šouvan, maukahti hiän telogreikan alta, vaikka näki, jotta on mahotointa vaihtua šoutajat tämmösellä myrškyllä.
-
Rannašša hiän tuli rohkiekši, kohotteli piätäh niin kuin nuori kukko helttua.
-
Hiän avasi šäkin šitiet.
-
Aleksi-ukko kerto, kuin hyvän ”vinčesterin” hiän šai enklanttilaisilta kanšallisšotien aikana, ta nyt jäi vain viisi gil’sua.
|
| 1464 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Pekka Mittojev.
Paikalliset taistelut. “Messerit” Karjalan taivahalla
|
-
Šuomelaini veterani kirjutti omie muisselmie šiitä, jotta hiän oli valvojana eryähäššä kranatinheitinmiehistöššä kukkulalla rintamalinjan lähellä juštih šiih aikah, konša kolme šakšalaista lentokonehta alettih lennellä venäläisen lentokentän yllä.
-
Hiän kerto, jotta iče ošallistu pelaššušoperatijoh.
-
Hiän kirjutti, jotta huavottunutta lentäjyä heti hoijettih ta vaikka hänellä oli ammuttu molommat jalat, kuitenki huavat ei oltu vakavat.
-
Vankituista šakšalaisista hiän heti ilmotti komentajilla.
-
Taunolla mäni ečintätöih puolitoista vuotta ta šiitä hiän kerto miula kaiken, min šai tietyä: šotavankiksi jouvuttih aliupšerit Werner Schumacher, Kurt Filipp ta leitenantti Bodo Helms.
-
On tiijošša vain še, jotta kun Bodo myöšty šotavankilašta, hiän kirjutti kirjasen entisellä komentajallah, missä šeikkaperäsešti kerto koko tuon istorijan.
|
| 1465 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Сидоркин Валерий.
Pedagogikalla, tiijolla ta musejolla omissetut kakši elämyä
|
-
Šiitä Karjalan rintaman rivilöissä hiän urhollisešti taisteli N’apašeuvun alovehella.
-
Koulun lopetettuo hiän opaštu kirjaštoalan opistošša ta šiitä Petroskoin valtijonyliopiston istorijan tietokunnalla.
-
Ka hiän vielä nytki on aktiivini luova ihmini.
-
Hiän opaštu aspirantuurašša ta vuotena 1971 puolušti Lyydin pakinan fonologisie keinoja -väitöškirjah Tartun yliopistošša.
-
Valitettavašti, viisi vuotta takaperin Aleksandr Pavlovič šiirty tuonilmasih, viime vuotena hiän ois täyttän 85 vuotta.
|
| 1466 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Uljana Tikkanen.
Puolivalmis kirja antau voimie elyä eteh päin
|
-
Vuotena 1960 hiän lopetti Petroskoin valtijonyliopiston ta piäsi jatko-opaššukšeh.
-
Vuuvvešta 1966 nykyaikah šuaten hiän on ruatan Venäjän Tietoakatemijan Karjalan Tietokeškukšen Kielen, istorijan ta kirjallisuon instituutissa.
-
Juri D’uževilla on monta arvonimie, hiän on filologisien tietojen tohtori, kirjallisuon tutkija ta kritikko šekä monien palkintojen omistaja.
-
Vain hiän tykkyäy olla tavallisena ihmisenä ilman arvonimijä, šemmosena häntä voit nähä omalla kešämökilläh, hoitamašša puistuo ta kašvikšie.
-
– Kaikista šuurin työ oli, kun hiän rupesi tutkimah tuaton arhiivua, koko talven hiän kävi meijän luona ta joka päivä kahekšan tuntie hiän istu ta tutki ainehistoja.
-
Juri D’užev pitäy oikeina Carlos Castanedan šanoja, šiitä, jotta kun ihmini on šuanun kaiken, mitä halusi šuaha, kun hänellä ei tarviče enyä kunnivuo ta hiän on valmis lepyämäh ta nauttimah šitä, šilloin pitäy tietyä, jotta tämä on viimeni tentti ihmisellä, täššäki tilantehešša ihmisen pitäy voittua rauhan tunnetta ta uuvveštah taissella paremmašta.
-
Juri Ivanovič mielelläh kertou, jotta nyt hiän jatkau ruatuoh ta lopettau šuurta tutkimušta XX vuosišuan toisen puolen venäläiseštä runouvešta.
|
| 1467 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Markku Nieminen.
Vienan patriarhi Jušši Huovinen šiirty tuonilmasih
|
-
Enšimmäisen kanteleheh hiän luati Työmieštupakkilouvašta luatimalla šen reunoih leikkaukšia puukolla ta virittämällä niih čikkoh šukkanauhoista kiskomieh kuminauhoja kieliksi.
-
Myöhemmin hiän rakenti lukusie kantelehie.
-
Kantelehen (šamoin kuin ni muijenki šoittimien: viulun ta haitarin) šoittotaijon hiän opaštu ičekšeh.
-
Kun šoittopelit tultih hänellä tutuiksi, hiän ei tyytyn šoittamah vain kuulomieh melodijoja, vain rupesi ičeki šäveltämäh.
-
Ušeimpien kappalehien teemat hiän šai Vienan luonnošta.
-
Runonlaulajana hiän oli vertua vailla.
-
Kun runolauluo ruvettih opaštamah Sibelius-Akatemijašša, hiän toi tietoh perintehisen runolaulutavan akatemisešti koulutetuilla kanšanmuusikoilla.
-
Runolaulun tutkijilla hiän anto informatijuo perintehiseštä laulutavašta.
-
Starinankertojana hiän oli verratoin.
-
Vähitellen hiän koristeli oman taloh vienalaisittain.
-
Kuivajärven časoun’ua rakentuas’s’a hiän piäsi toteuttamah perinnehrakentamisen taitojah.
-
Kerran hiän oli leheštä luken, jotta Kanšanrunoušarhiiva pyytäy lähettämäh perinnehtietuo.
-
Hiän heti rupesi ruatoh ta pakautti käytännöššä kaikkie Hietajärven taitajie ta šai heijän kauttah šamoin äijän šemmoista ainehistuo, mi oli peräsin rajantakasešta Vienašta – erityisešti Vuokinšalmen kylistä.
-
Hänen oma muamoh oli Niskajärven kyläštä lähtösin ta tältä hiän šai äijän tietuo esimerkiksi kuulusašta Hovatašta.
-
Hiän oli moršien, kumpani oli vaihtan – vanhojen tapojen oikeuvella – šulhaštah kešen häitä Juššin tuattoh, Iivanah.
-
Hiän imi šitä entistä enemmän iččeheh.
-
Kun myöhemmät keryäjät löyvettih tuaš Šuomen vienalaiskylät, hiän alko jakua tietuoh ta taituoh heilä.
-
Ei ollun šemmoista elämänalua, kumpasešta hiän ei olis šuattan kertuo šyvällistä tietuo.
|
| 1468 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Uljana Tikkanen.
Radisti Jevdokija Tarasova kerto oman tiijuštelujoukon istorijašta
|
-
Hiän muisteli mitein hänen tuatto vietti tuntija kirjua kirjuttamašša, näkeyty ta pakautteli šen ajan ihmisie.
|
| 1469 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Ol’ga Melentjeva.
Painetun šanan energijavoima
|
-
Šanakši pakinašša ilmeni, jotta Parfenčikovilla on melko šuuri šuomen kielen šanavarašto, vaikka iče Artur Olegovič totesi, jotta hiän ei ole opaštun šuomen kieltä.
-
Oša šiitä šanavaraštošta on šäilyn hänen muississa vielä lapšušajoista, šilloin kun hiän äijän aikua vietti ukkoh huuttorilla Kirkkojovella (nyk.
-
Tämä teema Parfenčikovilla on hyvin tuttu, vielä 1990-luvulla hiän ošallistu Aunukšešša piettyih neuvotteluih, missä šilloin mietittih karjalan kielen valtijollista statussie.
|
| 1470 |
Тихвинский
|
диалектные тексты |
|
Miän yl’ee jo čuud’ittii
|
-
Puuttuu a mi to n’imi, hiän jo enämbi dal’še ei l’ähe.
-
N’i hiän jo ihaštuu, što ”Slava t’ebe Hospod’i!
|
