1661 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Anna Deš.
Kirjallisušillačču Ivan Savinin šeurašša
|
-
Paginkanzu-klubissa on tapana paissa vapuašti ta kertuo šiitä, mistä tahot, ei ole mitänä rajotukšie, šiäntö on vain yksi – paissa pitäy karjalakši, vaikka et ni šuata hyvin paissa, ka šano hoti pari šanua, vain karjalakši!
-
– Šuomen kieleššäki on erilaisie murtehie, jotta ei kaikki šuomelaiset ymmärrä toini toistah.
-
Hiän miellelläh lukou niitä, šentäh kun niissä on äijän Karjalah ta karjalan kieleh liittyvie aiheita.
-
Ivan Savin on hyvilläh, jotta on olomašša šemmoni Paginkanzukerho, minne tulou ihmisie, hyö keškuššellah, paissah omua karjalan kieltä ta ymmärretäh toini toistah.
-
Hiän on alottan kirjuttamistyön 1980-luvulla.
|
1662 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Natto Varpuni.
Karjalan jalkapallourheilun 100-vuotispäiväkši
|
-
Vuosi 2017 on merkkivuosi Karjalan tašavallan jalkapallon istorijalla.
-
Urheiluministerin varajohtaja Jevgeni Šorohov korošti, jotta jalkapallo on šuosituin ta tunnetuin urheilulaji koko muajilmašša.
-
Karjalan tašavallan jalkapalloliitto on rekisteröity 2014 vuotena.
-
Šen tarkotuš on kehittyä jalkapalluo ta kašvattua ammattilaisie urheilijie.
-
Karjalan tašavallan jalkapalloliiton presidentti Aleksandr Smirnov tunnušti, jotta ylen kallis homma on kašvattua omie ammattilaisie jalkapallopeluajie.
|
1663 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Uljana Tikkanen.
Kuujärven šeuvun istorijan šäilyttäjät
|
-
Kuujärven kyläkunta on pienin ta loittosin Aunukšen piirissä.
-
Karjalaisie Kuujärveššä on 60 % koko kylän väještöštä.
-
Kyläššä on lyydiläisien keškuš ta šen pohjalla toimiu karjalaisien Lüüdin vezaažed -kanšalaisjärještö, kumpasen toiminnan piätehtävänä on kerätä ta šäilyttyä oman kylän istorijua.
-
Karjalaiset kučutah kylyä Kuujärvekši, šen lisäkši kylällä on vielä kakši venäjänkielistä nimie – Lojanitsi ta Mihailovskoje.
-
Niistä kertou Kuujärven koulun opaštaja, kotišeutukerhon johtaja Olga Kiprušova:
– Kuujärvi-nimen kylä šai Kuujärveštä, mi on itäpuolella kyläštä.
-
Šamoin kylällä on Lojanitsi-nimi.
-
Nyt jovella, kumpani virtuau kylän lähellä on nellä nimie.
-
Joki yhistäy muutoman järven ta jokahisella eri järvien välillä virtuajalla jovenošalla on oma nimi, ka ennein tuolla jovella oli yk si nimi.
-
Kuujärvi on pieni kylä, šiinä on vain kahekšan katuo.
-
Nyt kyläkoulu on toisella kavulla, vain vanhan kavun nimi on šäilyn.
-
Tämän kavun lopušša on lyydiläini keškuš.
-
Šamoin še on Lüüdin vezaažed -kanšalaisjärještön talo.
-
– Meilä on yksitoista kanšijuo.
-
Joka kanšijošša on tietoja meijän šeuvun eryähäštä kyläštä.
-
Kun avuatta minnih kanšijon, niin enšin työ niättä paikan nykyaikasie valokuvie, šiitä on kylän vanhoja valokuvie, eryähät niistä on luajittu ennein šotua.
-
Valokuvien jälkeh on muisselmie ta tietoja kylän šuvuista.
-
Meilä on šamoin kerätty kakši kanšijuo šovan ošallistujista.
-
Yheššä on niijen šotilahien valokuvie, ket jiätih eloh ta myöššyttih kotih.
-
Toisešša on šovašša kuatunuijen valokuvie.
-
Juuri heijän avulla on kerätty melko šuuri arhiiva, šamanvertaista ei joka kyläštä löyvy.
|
1664 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
“Kalevala” kuččuu ativoih
|
-
Koko Venäjän eeppisien kulttuurien kilpailufestivali on ilmotettu Karjalašša.
-
Kilpailufestivali järješšetäh Eeppini forumi 2017 – Venäjän kanšaneepossat ativoissa ”Kalevalan” luona -projektin rajoissa, mi on omissettu starinankertojan Irina Fedosovan 190-vuotispäivällä ta folkloristin Elias Lönnrotin 215-vuotispäivällä.
-
Šen tarkotukšena on Venäjän kanšojen eeppisen perinnön šäilyttämini, elvyttämini, kehittämini ta popularisointi.
|
1665 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Karjalan kantakanšojen aktiivini toiminta
|
-
TVERINKARJALAISET
Vuosi 2017 on merkillini karjalaisilla ta erityisešti tverinkarjalaisilla.
-
Tverin alovehella vietetäh monta toimehpituo, mit on omissettu karjalaisien šiirtämisen Tverin mualla 400-vuotispäivällä.
-
Tänä vuotena Tašavallan päivän ohjelman yhtenä merkittävimmistä tapahtumista on Karjalan tašavallan šuomelais-ugrilaisen nuorison festivali.
-
Še on aikahšuantien tarkaššuš, mitä on toteutettu etnokulttuurikehitykšen alalla šekä šuomelaisugrilaisen nuorison šuvaiččevaisuon muovoštamini.
-
VEPŠÄLÄISET
Vuosi 2017 on merkillini šamoin vepšäläisilläki.
-
Še on tarkotettu koululaisilla, kumpaset opitah karjalan, vepšän, šuomen kieltä.
-
Niijen tarkotukšena niise on kanšalliskielien popularisointi nuorison kešen.
|
1666 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Marija Kirillova.
Kultani Zalavruga
|
-
Karjalan kallivopiiruššukšet on kaiverrettu Onegajärven ta Vig-joven graniittikallivoih.
-
Kaččoja ei ainuoštah voit nähä muinasie piiruššukšie, ka i ”tuntie” kallivon – vet hänen šilmien ieššä on juuri še kuva, kumpaista näki ni muinaistaiteilija.
-
Svetlana Georgijevskaja on taiteilija-simvolisti, Karjalan petroglifit -järještön jäšen.
-
Kopijot, mit on esitetty Kultani Zalavruga -näyttelyššä, on luajittu muššalla kiinalaisella riissupaperilla ”siperin” metodiikan mukah.
-
Riissupaperi on kaunis, hieno, ka hyvin hoprakka materiali.
-
Kopijojen luatimini on vaikie prosessi: tarviččou apulaini, jotta oikein ašettua paperi kallivolla, pitäy olla hyvä šiä šekä monituntisen hieromisen aikana taiteilijan pitäy olla hyvin tarkkana.
|
1667 |
Новописьменный севернокарельский
|
художественные тексты |
|
Kalaštajan laulu
|
-
Kerto: Ulapalla myršky pauhuau,
Kalamieš ei tunne rauhua, tottumuš on tuo.
|
1668 |
Новописьменный севернокарельский
|
художественные тексты |
|
Kintahan talo
|
-
Lähempänä rantua on uuši kyly.
-
Rannalla on ašetettu kapulašillat.
-
Vierahat talot vašemelta ta oikielta puolelta on heitetty omilla isännöilläh.
-
Liida-täjin talolla on ollun parempi oša.
-
Naini ošti šen noin 45 vuotta takaperin ta koko ajan talolla on ollun hyvä emäntä ta hoito, kukat ikkunan alla ta potakkapelto vierellä.
-
Etuhuonehen kešellä šeisou skuat’t’erilla katettu pyörie stola, a lauččojen ieštä on divana, škuappi ta radijogramofoni.
-
Ka nämä neuvoštokauven esinehet ei voija rikkuo šitä vaikutušvoimua, mi on tällä vanhalla talolla, mataline ovenkamanineh, korkeine kynnykšineh, jykeine ovineh ta pienine ikkunoineh.
|
1669 |
Новописьменный севернокарельский
|
художественные тексты |
|
Katiska
|
-
Liidan potruška Al’atäti niise on karjalaini, kuutta vuotta vanhempi.
-
Rantah on viisitoista metrie.
|
1670 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Natto Varpuni.
Igor’ Istratjev: kuvauštaijon šaloista
|
-
Monellahan on omat lempiohjuajat ta artistat.
-
Ruatuas’s’a Karjalan televisijon toimittajana piäsin piällä, jotta kuvuajan ruavolla on yhtä šuuri merkityš (ta višših toičči šuurempiki), kuin artistan tai ohjuajan ruavolla.
-
Nyt hiän on ruavošša Karjalan TVtoimistošša ta ušeičči kuvuau kanšallisen toimitukšen ohjelmie, kumpasie myö kaikin vuotamma ta kačomma.
-
– Nykyjäh Karjalan televisijošša on kakši toimitušta, kertou Igor’.
-
Igorin mieleštä on hyvä, konša kuvuaja ošuau šitä kieltä, mitä rahvaš paissah kuvašša, no še ei ole pakollini ehto hyvän kinon tahi ohjelman luatimiseh.
-
Toičči on huikie, jotta en voi pyytyä heitä luatimah tätä tahi tuota heijän omalla kielellä.
-
Kamera on joka telefonissa.
-
Kuvaukšešša on omat šiännöt, kumpaset autetah kuvan parempua vaštahottuo.
-
Ka šyynä on juštih še, jotta yksi video on kuvattu oikein, a toini on kuvattu viärin.
-
Še on kinon ta televisijon yksi kuvailukeinoista.
-
– Toičči tämä ammattilaini koulutuš on šuurena haittana ruavošša, nakrau Igor’, – teorija ta konkrettiset kuvaukšet ollah aivan eri hommat.
-
Televisijošša meilä ei ole aikua kuvata yhtä juttuo monta päivyä tai monta netälie – uutiset ollah joka päivä, a teema-ohjelmat joka nelläšpäivä (pakina on kanšalliskielisen toimitukšen ohjelmista – N.
-
Monet kuvuajat ei tykätä kuvata niitä, šentäh kun häissä on ušeičči humalašša olijua rahvašta ta i nämä pivot aina ollah šamantyyppiset ta yksiluatuset.
-
Hänellä on omie lempikuvuajieki.
-
Yksi niistä on Emmanuel Lubezki, kumpani kuvasi Elohjiänyt -kinon (piäroolissa on Leonardo DiCaprio).
-
Toini kino, kumpasen Igor’ šuositteli miula, on Darius Khondjin kuvuama Šeiččemän (Se7en) -kino.
|