| 161 |
Новописьменный ливвиковский
|
публицистические тексты |
|
Ol’ga Dubitskaja.
Tulgua Kindahah kuundelemah zuakkunoi
|
-
Kniigan prezentatsii kačommo pidiä kezäkuus Karjalan Kanzallizes kirjastos, saneli Svetlana.
-
Kindahat-joukko kaččou panna kundoh kylän kaivot, luadie puuhizii viittehii karjalan kielel.
-
– Kezäl tahtommo opastua turistoi varustamah Karjalan perindöllizii syömizii.
|
| 162 |
Новописьменный ливвиковский
|
публицистические тексты |
|
Margarita Kemppainen.
Palamatoi portriettu
|
-
syvyskuudu 1942, muamo työttih sluužbal Karjalan frontale.
-
Meijän lehten fotografannu silloi oli Viktor Trošev – Karjalan kuulužu mies, voinuveteruanu.
|
| 163 |
Новописьменный ливвиковский
|
публицистические тексты |
|
Tatjana Boiko.
Sammui karjalan kielen tuohus
|
-
päivänny kuoli Vladimir Dmitrijevič R’agojev – paras karjalan kielen tiedäi.
-
Kielentutkijan Vladimir Dmitrijevič R’agojevan nimi on hyvin tuttavu karjalan kielen alal ruadajil.
-
Häi ruadoi Karjalan tiedokeskuksen kielen, literatuuran da histourien instituutas yhteh palah 45 vuottu.
-
Oman karjalan kielen tutkindu oli hänen eloksenruavonnu.
-
Kielen, literatuuran da histourien instituuttah Vladimir Dmitrijevič R’agojevua vuvvennu 1964 kučui tutkimah karjalan kieldy Georgii Martinovič Kert.
-
Instituutan kieliozastos tutkittih karjalan kielen murdehii, kerättih karjalankielizii materjualoi da tavoitettih panna niilöi tallele.
-
“Karjalan kielen tihvinän murdehen grammuatiekku” nägi päivänvalgien vuvvennu 1977.
-
Toine hänen suuri tevos “Tihvinän karjalan kielen näyttehet” piästettih ilmoih vuvvennu 1980.
-
Iče häi ylen hyvin tiezi karjalan kielen, maltoi pagizuttua joga ristikanzua, kyzellä da tiijustella ennevahnazis karjalazis eländytavois da perindölöis, kirjutteli magnitofonal karjalankielizii itkuvirzilöi, pajoloi, suarnoi, sananlaskuloi.
-
Yhtes kuulužan karjalan kielen tutkijan Grigorii Makarovanke hyö vuvvennu 1969 valmistettih kniigan “Karjalan kielen näyttehet”, kuduah pandih kerätyt livvinkielizet materjualat.
-
Karjalan tiedokeskuksen arhiivas ollah tallel kaikkien tiedoruadajien ekspeditsielois täytetyt päivykniigazet, kudualoih on kirjutettu sanat Atlassah niškoi.
-
Arhiivas voi löydiä R’agojevan valmistettu karjalan kielen grammuatiekku “Tutkimuksii livvin karjalan murdehes: foneetiekku da morfolougii”, 1987.
-
Meijän Instituuttu da Jovensuun yliopisto oli sovittu yhtehine projektu, kuduan tuloksennu rodih suuri kniigu “Näytteittä karjalan kielestä” (1994).
-
Äijis kniigois, kuduat koskietahes karjalan kieldy da karjalazii perindölöi, voi löydiä R’agojevan nimi: erähis häi oli luadijannu, toizis oli toimittajannu.
-
Karjalan kieli oli hänele kallehin da paras.
-
Hänel puaksuh kyzyttih nevvuo da abuu kielen puoles instituutan tiedoruadajat, yliopiston opastujat da net, ket oldih kiini karjalan kieles.
-
Sammui karjalan kielen tuohus...
|
| 164 |
Новописьменный ливвиковский
|
художественные тексты |
|
Kui gostii vastattih
|
-
Pagin karjalan kielel ei azetu ni pikoikodvazekse.
|
| 165 |
Новописьменный ливвиковский
|
публицистические тексты |
|
Olʾga Smotrova.
Kandai takan tundou
|
-
Joga kohtah vuotettih
Nikolai Filatov ruadoi Karjalan raadivos 27 vuottu.
-
Sildy, ku Karjalan TV:s ei olluh omua karjalankielisty toimittajua, eläkkehele lähtendässäh häi oli ainavonnu karjalankielizenny TV:n toimittajannugi.
-
Kačo, nygöi kuundelet da kačot televiizorua, enimyölleh ollah paginat Anuksen kirjastos, Vieljärven Karjalan Kielen Koispäi, pläšindäs, pajatandas, a tavallistu elostu on ylen vähä.
-
Nygöi moločat Vieljärves sie luajittih Karjalan Kielen Kodi.
|
| 166 |
Новописьменный ливвиковский
|
публицистические тексты |
|
Ol’ga Ogneva.
Mečäl on korvat, viel on silmät
|
-
Kuibo pidäy eliä sobuh muan-, vien- da mečänižändienke da -emändienke, Oma Mua - lehten lugijoile sanelou tämän kniigan kirjuttai, karjalazen folklouran tutkii, Karjalan tiedokeskuksen kielen, literatuuran da histourien instituutan ruadai L’udmila Ivanova.
-
Kuibo pidäy eliä sobuh muan-, vien- da mečänižändienke da emändienke, Oma Mua - lehten lugijoile sanelou Karjalazien mifolougizien kerdomuksien haldiet -nimizen kniigan kirjuttai, karjalazen folklouran tutkii, Karjalan tiedokeskuksen kielen, literatuuran da histourien instituutan ruadai L’udmila Ivanova.
-
Kuibo pidäy eliä sobuh muan-, vienda mečänižändienke da -emändienke, Oma Mua - lehten lugijoile sanelou Karjalazien mifolougizien kerdomuksien haldiet - kniigan kirjuttai, karjalazen folklouran tutkii, Karjalan tiedokeskuksen kielen, literatuuran da histourien instituutan ruadai L’udmila Ivanova.
-
Kuibo pidäy eliä sobuh muan-, vien- da mečänižändienke da -emändienke, Oma Mua - lehten lugijoile sanelou Karjalazien mifolougizien kerdomuksien haldiet -kniigan kirjuttai, karjalazen folklouran tutkii, Karjalan tiedokeskuksen kielen, literatuuran da histourien instituutan ruadai L’udmila Ivanova.
-
Nygöi se on suuri, kaikis suurin vaigevus, što nuorižot ei tietä karjalan kieldy.
-
Vot sehäi on paha dielo, što vahnembat ei voija karjalan kielel sanella nennii kaikkii karjalazien uskomuksii.
-
Uskomukset nämä eletäh ihan karjalan kielel.
-
Kuibo pidäy eliä sobuh muan-, vienda mečänižändienke da -emändienke, Oma Mua - lehten lugijoile sanelou Karjalazien mifolougizien kerdomuksien haldiet -nimizen kniigan kirjuttai, karjalazen folklouran tutkii, Karjalan tiedokeskuksen kielen, literatuuran da histourien instituutan ruadai L’udmila Ivanova.
-
No vahnu puoli vie mustau, dai sanelou, dai oppis sanella nuorembal puolel, no se on vaigevus, što nuorižot ei tietä karjalan kieldy.
-
I gu olis elävy meijän karjalan kieli, enämbi elettäs i kai nenne uskomukset.
-
Hos karjalan kieli on häviemäs, ga erähis perehis tännesäh saneltah mečän-, vienemändis da -ižändis da tälleh opitah siirdiä nuorembale polvele sidä tieduo, kui pidäy eliä sobuh luonnon, muan, vien da mečän kel.
|
| 167 |
Новописьменный ливвиковский
|
публицистические тексты |
|
D’essoilu. Kylä, taloit, ymbäristö
|
-
Oldihhäi kodvan kois kazvatetut Sen’kin, Prokkonen, Bel’ajev da oman Karjalan niegloissah tiedäjät ministrat da rajonoin ižändät.
-
Taloidu Karjalan kylis nimitettih enzimäzen ižändän nimel, libo konzu hyö aijombah kuoltih – nygözen ižändän nimel.
|
| 168 |
Новописьменный ливвиковский
|
публицистические тексты |
|
Olʾga Smotrova.
Pitkiä pietostu hiiri ei syönnyh
|
-
päivänny täydyi 101 vuottu karjalan kielen tutkijan, folklouran keriäjän Grigorii Makarovan roindupäiväs.
-
Niken ei voinnuh tiediä, mittuman panoksen Karjalan poigu luadiu oman rahvahan da kielen hyväkse kazvahuu.
-
Kaikis tärgevin Makarovan kirjutettu ruado on suuri karjalan kielen sanakirju, kuduah kuuluu läs 20 tuhattu sanua.
-
Grigorii Makarov on ristinrästin kierdänyh Karjalan da Tverin Karjalan muat, on kirjutannuh rahvahis monii sadoi sananpolviloi, arbaituksii, pani tallele pajoloi da itkuvirzilöi.
-
Pivos Grigorii Makarovan kunnivokse rahvas kačottih vuvvennu 2008 luajitun Karjalan TV:n toimittajan Ol’ga Ognevan fil’man “Mies lähtöy – jälgi jiäy”.
-
Häi oli Nevvostoliiton tiedoakadeemien Karjalan ozaston tiedosekretarinnu.
-
Se oli toizekse korgei virgu akadeemies, mies kogonah vastai akadeemien ruavos, karjalan kielen tutkimizeh jäi ylen vähä aigua.
-
Silloi Grigorii Makarov kiändyi omien opastujien puoleh, ku hyö avvutettas karjalan kielen tutkimizes.
-
Silloi 1950-luvul ni paginua ei olluh karjalan kirjukielen luajindua, sanottih, onhäi karjalazil kirjukieli – suomi.
-
Makaroval rodih enämbi aigua ruadoh karjalan kielen hyväkse.
-
Makarovan ruadoperti oli pieni, seinät lagessah oli kleityt kartočkoil, kudamil oli kirjutettu karjalan kielen verbilöin da substantiivoin vardaloloi.
-
Grigorii Makarovattah nygöine karjalan kielen tila ei olis moine hyvä, mustoitti kolleegua vepsän kielen tutkii Nina Zaitseva.
-
Lähes kai Makarovan kerätyt materjualat tuldih karjalan kielen sanakirjan käzikirjutukseh.
-
Äijän oli avvutannuh karjalan kielen tutkii L’udmila Markianova.
-
Tänäpäi se on suurin karjalan kielen livvin murdehen sanakirju, kudai on kirjutettu Kotkatjärven murdehen pohjal.
|
| 169 |
Новописьменный ливвиковский
|
художественные тексты |
|
Suol kazvanuh pielus
|
-
Mittumat čomat sanat da sanonduluavut ollah karjalan kieles!
|
| 170 |
Новописьменный ливвиковский
|
публицистические тексты |
|
Ol’ga Dubitskaja.
Jelizaveta Sevander: akt’ouran ammatin ezikuva
|
-
päivänny Karjalan tazavallan Kanzallizen teatran akt’ouran Jelizaveta Sevanderan roindas täydynys 100 vuottu.
-
Vuvvennu 1932 Jelizaveta vahnembien kel yhtes muutti Nevvostoliittoh, vuvvennu 1937 neidine loppi Karjalan druamutehnikuman.
-
Siberis evakos olles nuori akt’ouru Liisa ezityi tagavoruadajih da Karjalan frontan saldattoih niškoi, händy palkittih medalil Hyväs ruavos Suuren Ižänmuallizen voinan aigua.
-
Sih nähte saneli vaiku pihal olles, kerdoi omii mustelmii Jelizaveta Sevanderan ruadodovariššu, Karjalan arvostettu artistu Jelena Kornilova.
|
