231 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
P’avina Marina .
Toivon lentta. 4
|
-
Ta varmašti šentäh hiän anto ičellä mahollisuon olla heikkona, kun hänen veikkoh Hilippä kurkisti hänen luo Taavan kyläh matan aikana.
-
Hiän heitti tytön pois ta purškahti itkuh.
-
Hiän ajatteli, jotta Hilippä armahtau häntä, ka hiän ruato toista.
-
Moušot šilloin hiän oikein ymmärti kaiken.
-
Hiän näki, kuin vaikie on čikon elämä šemmosissa oloissa ta hänellä ei ole voimie huolehtie tytöštä.
-
Hiän lupasi Jumalalla viijä poikah lähikirikköh, oštua tuohukšet ta pyhällä šavulla šavuštua talon.
-
Enši päivänä hiän otti pojan, šuatti hänet venehellä kirikköh jumalanpalvelukšella, ošti tuohukšet ta šavutti talon – ruato kaiken, mitä oli luvattu.
-
Hiän joutu ruatamah loittona koista.
-
Šielä hiän šai ajatukšie Vienan Karjalan vapauvešta ta vuotena 1919 šamanmielisien toverien kera läksi Šuomeh valmistamah vapauttamiskapinua.
-
Jotta šyöttyä iččie ta lapšie Marina šuoštu vaikka mimmoseh ruatoh: mäni ruatamah talouštöitä elokkahien talonpoikien taloih, kalašti, a kerran vuotena 1917 hiän toi šelälläh ruisšäkin Knäžöistä, mi oli 150 virššašša Oulankašta.
-
Kuin toisetki kaverit hiän tienasi rahua väliaikasilla palkkatöillä ta ei unohtan pereheštä.
-
Vainovuosien aikana Marinua huolehti hänen tulovaisuš, hiän uško kohtaloh ta šentäh piti piäššäh Riški-čikanan špouvantašanat šiitä, jotta kohta pitäy šiirtyö Šuomeh.
-
Einuššukšešta hiän ei ottan rahua ta šen toteuttamista ei pitän pitälti vuottua.
-
Kun Marina muisteli niitä tapahtumie, hiän pyytämättä rupesi laulamah yhtä lempirunoista "Neiččyön lunaššuš":
Anni-tyttö, Anni-tyttö,
Itköy ta šoutelou meren rantua pitin.
-
Kyllä, tyttö kävi kaččomašša muamuo ta tuattuo, toičči eli heijän kera, ta mitä vanhemmakši Stepanie tuli, šitä šelvemmäšti Marina ymmärti, jotta ämmön pereh hänellä oli oma, a Marinan luokši hiän kävi vain kostih.
-
Mitä vanhemmakši hiän kašvo, šitä kovemmin Marina tunti, jotta šuhtehet tullah kylmemmiksi.
-
Kun Marina mäni pakoh tuomijošta, kumpani uhkasi vapautumiskapinan ošallistujien perehillä, hiän pakotti lähtie hänen kera Stepanien, kumpani šattumalta oli šilloin Oulankašša.
-
Hiän tovellah tarvičči vanhemman tytön apuo, Ollihan jo oli Šuomešša, Helli oli vielä liijan pieni, a kahen Riston kera heilä oli mahotointa ottua matkah vielä i lehmä.
-
Konša Marinan tuatto tuli Šuomeh, jotta ottua Stepanie jälelläh Karjalah auttamah Hilippyä ta Muarieta, ni Marina ei tunten omua tytärtä: hänen šilmät kiillettih ta hiän kačahušta irrottamatta kaččo ukkoh.
-
Hiän ei voinun löytyä paikkua ičellä, kuni ei piättän lähtie omah kyläh viimeseh kertah, jotta vaštautuo vanhempien ta tyttären kera, kuni Karjala ei ollun vielä rajan piikilankan takana.
-
Hiän tuli omah kyläh kuin rosvo, peitočči.
-
Oman talon takana hiän vuotti, konša muamo ta Stepanie myöššytäh pellolta.
-
Omien päivien loppuh šuaten hiän rupieu muistamah, kun muamo ta kolme tyttyö aššuttih tietä myöten ta ilosešti paistih.
-
Marinalla oli painava šyväin, konša hiän aštu jälelläh.
-
Hiän oli välinpitämätöin vartijopaikoilla ta äšen kontien urisennalla.
-
Hiän ei itken, ka tunti iččie tyhjänä, puitto minih tärkie oli kavotettu.
-
ajatteli hiän.
|
232 |
Новописьменный севернокарельский
|
художественные тексты |
|
Perttu Pekka.
Elämä kirjava kuin tikka. 1
|
-
No kun oli juštih paraš tuohenlähtöaika, enhän mie malttan lähtie šinne hiän kera pelautumah, a kävin tuohešša.
-
A hiän vain omuah:
– No kyllä kait šitä ois šiunki elämänšivušša starinoimista.
-
– Mie še voin ollai iänettäni, hiän vain jallittau.
-
Šinä šykyšynä hiän otti enši kerran miutki matkahaš.
-
Ta ken šitä šuattau pityä rätinkie, mitä kaikkie hiän oli yrittän hevoisrahoja kovoteššah.
|
233 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
P’avina Marina .
Toivon lentta. 3
|
-
Hiän oli yštävällini toisien ihmisien kera, kumpaset ei voitu kuvitellakana, kuin äijän muisselmie ta kuin šuurta tuntehien myrškyö nämä laulut šynnytetäh.
-
Vaikeina a ikoina hiän šai voimie šiitä tiijošta, jotta Jumala on.
-
Autobuššin matkuajat kyšyttih Marinua laulua ta hiän rupesi laulamah vanhua karjalaista runuo muailman šynnyštä:
Piäčkylintu ‒ päivälintu,
Yölintu ‒ lepakkolintu,
Lenneltih kešäsenä yönä,
Ečittih muata munimah...
-
Hiän oli 11.
-
Täštä hetkeštä hiän niin kuin avasi oven karjalaisien taikaritualien muailmah, hiän ahkerašti šäilytti niitä ta tiijušti uušie ritualija.
-
Marinua käšettih pistäytyö joka taloh, ka tyttö varasi mušikkoja ta još niitä oli äijän pirtissä, ni hiän pakeni pois.
-
A jotta koissa ušottais, jotta hiän oli joka talošša, hiän jako leivät palasiksi.
-
Hiän tunti, kuin še jätti katkerutta šuuh.
-
Vaikka piti äijän ruatua ta elämä oli köyhä, ka hiän tunti iččie onnellisena muamon ta tuaton luona.
-
Moušot šilloin hiän ei ymmärtän, kuin kallehet ollah pereh, oma koti ta Kotimua.
-
Nämä šanat annettih ymmärtyä, kuin kallehena hiän oli omalla muamolla.
-
Šilloin tuntu ouvolta, jotta hiän istu mukavašša autobuššissa, hänen piällä on uuši puku ta laukku on täyši ruokua.
-
Vet hiän ajau tapuamiseh oman vanhemman tyttären Stepanien kera, kumpani jäi Karjalah vuotena 1922.
-
Konša Marina šai viessin omalta veikolta, jotta Stepanie on elošša ta on terveh, hiän varmisti, jotta Jumala on, šentäh kun vain šiitä hiän luki malittoja monie vuosie.
-
Enšimmäini kerta oli, konša Marinalla oli 17 vuotta, ka šilloin hiän anto Ollilla aparat – heitti häneh kintahan ta laulo joikuo.
-
Konša Marinalla oli 20 vuotta hiän šuoštu tulla Ollin naisekši.
-
Hiän piätti näin, šentäh kun šiänty tehtahalla ruatajan pojan piällä, kumpani kučču neiččyön näkeytymäh, ka iče ei tullun.
-
Mieštä melkein konšana ei ollun koissa, hiän kävi tienuamašša.
-
Hiän otti lapšet ta läksi šukulaisien luokši Oulankah.
-
Marina muisteli kuin lapšellisena hiän oli, konša ajatteli, jotta miehellä hänen elämä muuttuu paremmakši.
-
Ka elettyö viisi vuotta muamakan talošša hiän ymmärti, jotta elämä oli kuin kontien kijašša.
-
Hiän ei prostin šitä, jotta muamakalta kärši lapši, niise hiän ei tahton, jotta mieš tulis enši uhriksi.
-
Mieleššä hiän šano niitä šanoja miehellä ta ne autettih laulua tuntehellisešti.
-
Šatah kertah Marina kuvitteli, kuin hiän tulou tytöllä vaštah.
|
234 |
Новописьменный севернокарельский
|
публицистические тексты |
|
Pestun Anna.
Korpilakši: Karjalan yksi kaunehimmista kylistä. 5
|
-
Hiän niise opašti uškontuo Korpilahen semstvon opistošša.
-
Tultih pappi Georgii Drugov (hiän iče pyrki, ennein hiän palveli Kiimasjärven šeurakunnašša) ta psalmien lukija Pahom Strunin.
-
Hiän kyšy šukutaulun yhtehmänöllä talonpoikaisneiččyön Darja Aksentjevan kera.
-
Hiän eli Ruočissa Aksenholm-šukunimellä.
|
235 |
Новописьменный севернокарельский
|
библейские тексты |
|
Kuunnelkua vallanpitäjie
(Послание ап. Павла к Римлянам 13:1-10)
|
-
1 Jokahisen pitäy olla kuulijaisena vallanpitäjillä.^ Ei niätšen ole valtua, mi ei ois Jumalašta päin.^ Hiän še on ašettan vallanpitäjät omilla šijoillah.
|
236 |
Новописьменный севернокарельский
|
библейские тексты |
|
Israelin pelaštumini
(Послание ап. Павла к Римлянам 11:25-36)
|
-
26 Kun heijän luku tulou täyteh, niin šiitä koko Israeli pelaštuu.^ Pyhissä Kirjutukšissa šanotah täštä: – Siijonista tulou Pelaštaja, Hiän pyyhkiy pois Juakon jälkiläisistä jumalattomuon.
-
27Mie luajin hiän kera tämmösen šopimukšen: Mie otan pois heijän riähät.
|
237 |
Новописьменный севернокарельский
|
библейские тексты |
|
Toisenvierosien kanšojen pelaštumini
(Послание ап. Павла к Римлянам 11:11-24)
|
-
15Kun Jumala hylkäsi jevreit, še avasi muailmalla tien šopuh Hänen kera.^ Miteinpä šiitä käypi, konša Hiän ottau jevreit jälelläh luokšeh?^ Šilloin kuollehet piäššäh eloh!
-
21Kun Jumala ei šiäštän luonnollisie okšie, niin smietitkö, jotta Hiän šiut šiäštäy?
-
22 Jumala on lempie, ka ankara niise.^ Lankennehilla Hiän on ankara, šiula lempie, kuni piet kiini Hänen hyvyöštä.^ Muitein šiut niise katatah pois.
-
24Onhan Hiän šiutki, kumpani luontojah kuuluit meččävoipuuh, kašveuttan vaštah luontuo satuvoipuuh.^ Šitäki paremmin Hiän voit nämä satuvoipuun okšat liittyä jälelläh niijen omah runkoh.
|
238 |
Новописьменный севернокарельский
|
библейские тексты |
|
Jumala ei ole hylännyn Israelie
(Послание ап. Павла к Римлянам 11:1-10)
|
-
2Ei Jumala ole hylännyn omua rahvašta, kumpasen Hiän ieltäpäin valičči.
-
Hiän vaštasi näin: "Mie jätin Ičelläni šeiččementuhatta mieštä, kumpaset ei polvissuttu Vaaljumalan ieššä".
-
10 Hämärtykkäh hiän šilmät, jotta hyö ei nähtäis, ta koukistukkah hiän šelät ijäkšeh.
|
239 |
Новописьменный севернокарельский
|
библейские тексты |
|
Pelaššuš on varuššettu kaikilla
(Послание ап. Павла к Римлянам 10:5-21)
|
-
10 Kun ihmini šytämeššäh uškou, hiän kelpuau Jumalalla.
-
Kun hiän šuullah šanelou oman ušon, hiän pelaštuu.
-
12 Jevrein ta kreikkalaisen välillä ei ole eruo.^ Kaikilla on šama Hospoti, ta Hiän äijälti plahosloviu kaikkie, ket kučutah Häntä avukši.
-
21A Israelista Hiän šanou: "Koko päivän Mie ojentelin käsieni rahvahalla, kumpani vaššuštau Milma eikä taho Milma totella".
|
240 |
Новописьменный севернокарельский
|
фольклорные тексты |
сказка |
Мехед Людмила.
Kešäpäivä
|
-
Niin, hiän kerto, jotta tuanoin oli joven rannalla ta näki kuin kalaštajat pyyvvettih hyvin šuuri kala.
-
Harmua jänis tykkyäy porkkanua ta kualie, šentäh hiän pitäy huolta niistä kašviksista.
|