| 341 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты |
|
Gul’a Polivanova.
Kaiken rigehtin hänen urokoile
|
-
Nece om muga da ei ani muga-ki.
-
Vaiše nor’ priha ei opendand lapsid Püidos hätken – händast ottihe armijaha.
-
Ei üks’ lirine runo oli kirjutadud sil aigal i äkkid särahti neiččen heng!
-
Rad oli lujas jüged – ei olend kirjoid, radlehtikoid, programmoid, runoid lapsile.
-
Viktor Jeršov ei luge ičeze vozid, kaiken om muhu modol, kaiken om hüviš meliš, se sinna, se tänna rigehtib astta Vidladme – kaikuččel päiväl lähteb kävelusele.
-
Ei ole tärged kuverz’ vot om kirjutadud pasportas, a kuverdan sinä mujad henges!
|
| 342 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты |
|
Marina Zarubalova.
Minä-ki olen vepsläine!
|
-
Tat Grigorii Lar’uškin ani augotišespäi nikonz ei navedind bol’ševikoid.
-
Hö pit’kha kacuiba meiden pertin seinäha i pagižiba siš, miše sil ei ole kivialandust.
-
Kaik zavodiba nagrda minun päl, niken ei varastand tünäs neičukaižespäi mugomad tegod.
-
Tat uskoi, miše sigä meile ei pida nimidä varaita, sikš ku hänel oli suomalaine voinpasport.
-
Lidnas oli täuz’ haos, ei olend olnu nimiččid kel’düsid.
-
Tat jäi lidnaha, ei lähtend meidenke.
-
I minä el’genzin, miše baboi ei tule.
-
Muštan, konz mam pidi Maikad käziš, naižed šuhaižiba siš, miše lapsel ei ole trusaižid päl.
-
I vaiše siloi, konz mö pördimoiš pagenikoiden lagerihe, minä el’genzin, konz kacuhtin zirkloho – minun tukad ei olnugoi sugitud muga, kut toižil.
-
Mam oli sidä mel’t, miše necen sün taguiči laps’ ei sündund lujas tervheks.
-
Niken nikonz ei tedand, mi linneb homen.
-
Tehlin muga, miše hö ei laižigoiš enamba.
-
A sikš ku meid ei evakuiruitud, ka meile ei anttud nimidä sišpäi, midä mö kadotim.
-
Eskai ei makstud aburahoid lapsiden täht.
-
Mam sünduti jäl’gmäižen lapsen iče, i oli lujas ozakaz, miše rindal ei olend verhid ristitud.
-
No minä lujas holduin siš, miše minai kaik om ei muga, kut toižil lapsil.
-
Hengel oli muga jüged, ningošt ei olend olnu nikonz.
-
Homaičin, miše niken lapsišpäi ei tahtoi tehta pahad minei.
-
Meil ei olend den’goid.
-
Hän ei voi likuda da pagišta.
-
Nacein, mö nikonz em ajanuižigoi Suomehe, ku tat ei olnuiži suomalaižiden poles.
-
– Kaiken rižan, miše olen ani toine, ei kut toižed.
-
Sen-žo aigan minun henges om mugoine koskmatoi sija, kuna niken paiči mindai ei voi ličtas.
|
| 343 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты, переключение кодов |
|
Valentina Lebedeva.
Mäggärv’. Külä, kudambas minä rodimoi
|
-
Babam mäni tanhale, a mamam völ ei tulend radolpäi.
-
Lopud kodi-ižandaižed da kodiemägaižed ei olgoi pahad, i elos enamban-se abutaba kaiken.
-
Muštelen, miše jäl’ges kaik voded mamam käski rikta vazaižen siloi, konz mindai ei olend kodiš, olin internatas.
-
Olin jo sur’ neičukaine, a värižin muga, miše mamam babanke ei tednugoi, midä rata da midä tehta.
-
Vaiše ku mamam ei küksaiži mindai magadamha!
-
Parembad da baskembad händast ei olend-ki nikeda.
-
Mäni ojale dei vedhe kuti zirkloho zavodi kacta da meletada: “Mitte minä olen čomšine, parembad mindai i ei ole nikeda.”
-
Koumanz’ pagin
Zdviženjan päiväl mecha ei sa kävelta.
-
– vaiše niken minei ei voind nimidä sanuda.
-
Videnz’ pagin
Üks’ komun’aka ei uskond mecižandaižihe.
-
Händast vägekahambad noidad ümbri küliš ei olend-ki.
-
Kacub, ka ei ole nikeda.
-
Ehtal ei käske verajad saubata, i vaiše tö kaik magadamha panetoiš, ka hän tuleb-ki.
-
Ühesanz’ pagin
Priha nai, da vaiše oti mehele ei sidä neidišt, kudambanke gulei.
-
Naida-se nai, a magata akanke ei voi, prizoritihe händast.
-
A besad händast kuctas, ei voi nikus tahod löuta.
-
klassad
− Baboi, mijak adivod lidnoišpäi ei pagiškoi meiden kelel?
-
Vidlas-se jo vähän sil pagištas, a Piteriš ka meiden kel’t i tekoi-ki ei.
-
− A mijak ei elägoi vepsaläižed kaikes mirus?!
-
Mijak kaik ristitud meiden kel’t ei tekoi?
-
Urokal ičemoi kelel ei jo käskkoi pagišta.
-
Ei tirpand, kacuhti, ka astuba jäl’gil koume ukod mecad korktembad.
-
Minä sädimoi baban sobihe i pajatan pajoid, lugen runoid, kändan sanutesid, kargaidan, a kaik lototaba vepsän kelel, i niken minuhu ei kacu, da kundle-ki mindai ei.
-
Ved’ kaikil om üks’ kel’, niken ei čududelde.
-
Baboi sidob vazaižen noral seibha, da ei olend kinktäs nacein, vazaine pageni-ki.
-
Ecim kaiken tahon – ei ole nikus.
-
Uudoi-t’ot kuna-se mäni, tuli i sanub:
– Ei ole ningošt vazašt.
-
Kaglas-se ei ole must nor, a bur čuuk om sidotud.
-
Ei ole jo aparoid päs nikuverdašt!
-
Ala ličte, kuna ei tarbiž.
-
Noidan rad om jüged i ei antte kaikuččele, koleba hö sures mokičendas, ku ei jätkoi nikelle ičezoi puhutest.
-
Lapsile om nevotud, miše purtkid ei sa paganoitta, ei sa sinna sül’kta, ei sa tacta vedhe nimidä.
-
Kaikile prihaižile om nevotud, miše ei sa nikonz kusta purtkehe, ika biruine lankteb, i hö ei voiškakoi naida.
-
Minei tarbiž abutada heinätada i sen täht ei saškande mända kül’bele.
-
Kut nece azj ei ole minei mel’he, ku ken tedaiži!
-
Naku mamoi jo andab minei jäl’gmäižen korman, minä kärin sen ümbri sovas i panen kegon päle kahačud, miše tulleine heinäd ei veiži.
-
Baboi lepkel ümbärdab i pühkib kegon, miše niken ei koskiži heinäd.
-
Lugetas, miše nece ei ole čoma znam, konz meclind tuleb pertinnoks.
-
Baboi küzui, no hüng vastha ei sanund nimidä, vaiše jatksi kacmaha suril sil’mil da i lendi mecha.
-
Baboi vedäb kovrigan päčišpäi i muhadab: tänambei leib ei ole mitte-se ”räbodan”, a om tazo.
-
Kut minä staraimoi-se: kaivoin šotuid, valoin maidod, andoin saguid, panin kivuzid, no ned nimidä ei sönugoi i koliba.
-
Niken minei ei nevond miše penele linduižele tarbiž sönd panda n’okha, ned ei el’gekoi iče n’okta.
-
Ei voi toda kodihe jänišaižid, neglikoid.
-
− Jänišan mam tacib, ei imeta.
-
Minä kävelen sinnä ligotamha vastad, miše pühktä lava pertedeess i miše tuhud ei libund.
-
Kaks’ neveskad nikut ei ladn’usoi toine toiženke i kaiken ridliba.
-
Paloi vaiše tanaz, enamb nimidä ei süttund.
-
Lehmän vac oli paižotet bamburikš, kaik külä tuli kacmaha, i rahvaz čududelihe, kut ei paland kaik taho.
-
Pagištihe, miše Jumal enamb ei voind tirpta i kacta agjatomihe ridoihe, i naku aznoiči eläjid.
-
I jumalanjurud jo ei ole, leibha teran paneškandeb.
-
Heiden sured nižad rippuba, minei om huiged kacta, a hö ei huiktelkoiš nikuverdašt.
-
Tegi kodiš, sündutajad ei ehttud veda bol’nicaha.
-
A vert hänele pästta nikut ei sand, − imbärduz traviše.
-
Verest jäl’gidme pän pigai löutihe, a ken härgan rikoi i söi, − tähazessai niken ei tedištand.
-
Jaugoid, käzid rikojad milicijale soveckijale ei jättud.
-
Baboi oti kädehe vican i mindai habi ei ropotand, kel’di vihel’ta pertiš.
-
Ei sa vihel’ta sen täht, miše sinun vihel’dusele kaik gadad pert’he tuleba.
-
Videnz’toštkümnenz’ pagin
Üht prihašt nikut ei sand kel’t’a vihel’ta pertiš, kaika vihel’zi.
-
Rikta gadad ei sa.
-
Da ei hätkeks, − möst kuluse vihel’duz.
-
I gad enamb händast ei taboitelend.
-
* * *
Meiden küläs kažil ei ole pit’kid händoid.
-
Baboi sanub:
− Ka miše gadoid i šižlikoid pert’he ei manitaiži.
-
Mamam varaidab, miše mindai abidiškatas, i nevob minei ičtain ei leta, a toižid ei nagrda.
-
Löumei om eläda internatoiš i ei hajetada ičtaiž.
-
Ühesanz’toštkümnenz’ pagin
Mamam keradelihe mehele i ei tedand, mända vai ei.
-
Tataze andoi hänele varun, ei käskend mamale mända tatain taga, a hän kaiken-se mäni, no elod-se ei olend.
-
Jäl’ges tütär sanui, miku hänele näguihe: Mašoi-t’ot astub edes, ei kacuhta tütrehe, a hän värunke sabuteli händast sihesai, miše lanksi i uinzi.
-
Baboi ei mušta, kuna pani pensijan.
-
Ecib kaik sijad i laiše:
− Ei tehnus nimittušt päd, en mušta nimidä.
-
Pensijad ei ole nikus.
-
klass
Lapsed školas oma i venänikad, i vepsläižed, pagižem kaik venäks, školas ičemoi kelel ei käskkoi pagišta.
-
Bapkaižed sen täht mindai kitäba i sanuba minei hüvid vaihid: ”Mitte melekaz, hüvä, ei bahval neičukaine om, ei tege ičtaiž nikeks.
-
A kündust ei kosketa.
-
Tagaz tuli i nevoi:
− Uudoi-t’otam käski mända Jürgjärvennoks kuni päiväine völ ei ole lasknus, kumartas, pestas i sanuda ningomad i ningomad vaihed koume kerdad.
-
Minä tusttun ei vaiše kodid, mamad, no kel’t-ki!...
-
Ištmaha grobanno mamam mindai ei otand.
-
Kel’di: ”Ei sa sinei vacanke mända kolijannoks, ed mäne tänambei nikuna, a mäned homen i prostitoi podruškanke”.
-
Mahapanendan päiväl mamam pani minun nižoiden pähuzile rusttad paikad, miše minuhu mitte-ni pahuz’ ei tartuiži, miše päzuižin minä kebnas, i lapsut minun oliži terveh.
-
Surm meišpäi ei kävele edahan.
-
Vanhuz’ ei koleta, a noruz’ ei ližada igäd, muga sanuba vanhad ristitud.
-
* * *
Poig kaik kezad eläb babas, no kel’t ei voi el’geta i nagrab ümbri tovarišoiš, kudambad pagižeba vepsäks.
-
Pagišta hän muga ei openus-ki.
-
Küliš norid mehid jäi vähä, ei ole radod, ei ole fateroid, saubatihe školad, medpunktad.
-
Pagin völ kulub, no mehišpäi vanhembal polel, nored kohtha sanuba, miše kel’t heile ei tarbiž, kuna se godni om?
-
* * *
Edehko tatindaman kolendad meiden lähtkes travihe vezi, ei voind sidä jodaki.
-
Lähte om süvä, i äjän vot jo seižub ani muite, seinäd hapniba, sel’gitada sidä meil vägi ei ota, no krept’a-ki – käzi ei libu.
-
Jäl’glopul mamoi zavodib tacta vedhe erazvuittušt lomud i habi ei läžegandend sen täht, miše paganoiči lähtken.
-
Kelel ohjasid ei ole...
-
− Ka kutak ed lai nenid pakostid, ku niišpäi elod nimittušt ei ole, pakostiba i pakostiba!
-
Hondombad hirt ei ole-ki nikeda.
-
Pučuižid poigaižid tegeb mäne teda min, nimittušt izvodad ei ole!
-
Oi, mitte strast’-se oli, kacta ei sand!
-
Mamam ei el’gendand, midä mugošt ilosišt sanui?
-
Nimidä ilod ei ole.
-
Madon ku petkos mecaspäi paikal tod, ka ala riko, pästa irdale, se ved’ ei sinun söndad sö.
-
Mamoi-žo ei nouzend.
-
I neciš minä olen ozav tütär: pit’käd voded eläda eriži mamas i putta olda kodiš hänen jügedoil surman časuil, − ei kaikuččele uddeide ningoine oza...
-
Jumalaine tegi muga, miše siriči meiš mäniba i ei kosketanugoi meid kaik maman pahad holed: vanhoil päivil hän oliži voinu venuda čogas i tehtas sogedaks.
-
Söndad muštindpäiväspäi jäi äi, i minä niid nügüd’ beregoičen, − laida mindai tehnus ei kelle.
-
Sanutas, miše ned voiba vestid veda toižele svetale-ki, linduile aidoitust sigä ei ole...
-
− Kudeig ei rebinend hobed čepine i ei räzähtand kuldaine palaine, i ei pilahtand malleine lähtkenno, i ei lanktend kezr kaivon päle...
-
Kaikel minun hengel minä tahtoižin, miše hobedad vepsän kelen čepižed nikonz ei rebinuižigoi.
-
Ka vaiše nece ei ole minun väges...
|
| 344 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты |
|
Raisa Lardot.
Segoinuded lindud. 1 PALA. 10-13. lugu
|
-
Vas’ka kirvez kädes ličihe kaikiš edembaižehe tanhan čogaha i ei pästand rindale nikeda.
-
Vaiše türmas Vas’ka ei olend hätken.
-
Akad pühkliba kündlid paikoil, jäl’ges ned paikad leviteliba kombuil, a voikud ei heitnugoi, vaiše käzil sil’mäd katoiba.
-
Ei tarbiž olend ristituile nähta mindai i pagišta – mikš Vas’kad riktihe.
-
Nikenele ei pida johtutada sidä.
-
Kaik lapsed kerazihe ümbri meid, a minä tirpoin, miše ei voikta.
-
Tatoi ei tedand, mil voib polenzoitta minun tuskad.
-
Kerdan, muštan, ani homendesespäi minä pidimoi baboin lepkes, a hän kuti ei nägend mindai, ei otand üskha.
-
Minä eskai meletin jo, miše baboi enamb ei armasta mindai.
-
Mö vaiše joim čajud, samvar völ puhkuti stolal, čaškad völ ei ehtinugoi vilugata.
-
Baboi ei olend mugoižen ilokahan, kut edel.
-
Päs oliba meled: tuleb mi-se lujas paha, mihe uskta-ki ei sa.
-
Tomka-sizar magedas magazi, ei kulend nimidä.
-
Neičukašt lavalpäi niken ei lendand-ki...
-
Sizar magazi iknanno, no ni üks’ st’oklan pala ei satatand händast.
-
Neičukaine, kudamb oli langenu kündusennoks, sanui, miše penikaine vedi ičtaze hüvin, eskai ei voikand-ki.
-
Lidnas rahvahan keskes oli kidajokseluz, ristitud ei tednugoi – mi tehta, kuna joksta.
-
No suomalaižed ei kundelnugoi tatain sanoid, hö ei voinugoi tehta pahad ičeze mehile, ristituile, kudambad radoiba heidenke.
-
Baboi oli vaikti, hänen modol ni üks’ jonoine ei kubahtand.
-
Minä tahtlin kävelta irdoidme i antta lapsile kanfetoid, käveližin kus taht i konz taht, kut suomalaine, i andaižin nevodoid vähämeližile ristituile – mi om oikti, a mi – ei.
-
Minä vajehtamoi, tegemoi toižeks i ei pida ozutada ičtain mugomaks hüväks, kut toižed-ki.
-
Ei, minä tegemoi eskai parembaks, mi toižed, linnen paremba, mi Klaša Pet’anke, vai Natalja üläžiruspäi.
-
– Baboi ei lähte meidenke, – sanui mamoi.
-
Hän ei voind olda lapsita minutad- ki.
-
A Klaša nikonz ei zavodi krepta mindai lämäl Änižen randletkel.
-
I tatoi ei püduškande kalad ičeze sebranikoidenke Änižen randal.
-
A mamoi ei kävuškande heimolaižiden kaumoile.
-
I se pidab pädäda päs, miše minä lähten ei kuna-ni, a Suomehe.
-
Ei pida kacta tagaze.
-
Sinei nimidä ei pida varaita.
-
Minei oli muga hüvä da läm’ rindal tatanke, miše ei olend tahtod nikuna mända.
-
Lidnas mi-se tegihe, sil aigal ei olend olnu nimiččid kel’düsid.
-
Suomalaižed ižandad da toižed-ki ižandad läksiba kuna-se, i niken ei tahtoind tehta por’adkad.
-
Mö tedištim, miše tatoi ei voi ajada meidenke, sikš ku hänele pidab lopta lidnas miččid-ne ”bumagazjoid”.
-
Pidi sötta koume last i ei antta heile kolda näl’gha.
-
Mamoi sanui, miše Vera ei ole üks’ mugoine ak küläs.
-
Hän nikonz ei zavodnuiži magata verhiden mužikoidenke, ičtaiž ed teda kuna panda, – šuhaižihe mamoi toižen naiženke.
-
Mamoi ei kacund toižihe matknikoihe.
-
Nügüd’ kaikutte vagonas tezi, miše hänen lapsil ei olend trusaižid.
-
Ved’ hö hüvin teziba, miše päivnouzm-karjalaižed lapsed ei olnugoi muga opetud.
-
Midä vaiše ei tehtud lapsiden täht, a elo ei tulend parembaks.
|
| 345 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты |
|
Raisa Lardot.
Segoinuded lindud. 1 PALA. 7-9. lugu
|
-
Mina muga lujas lažun, eskai pad en voi kandelta, a tarbiž vol kacta, miše vedehižed ei tulnuižigoi rindale.
-
Lekarid ei karegandenugoi, ho el’genziba kaiken.
-
A jose mamoi ei tule otmaha mindai?
-
Paliči kuverdas-se paivas mina jo rohtin kaceltas umbri i nagištin, miše homendesel toižed lapsed valičiba ičeleze sobad – ei amu silitadud, veresen hajunke.
-
Lopuile jai puhthid, no kohetud jo štanoid i paidoid, kelle ka ei olend ičeze kazvon-ki modhe.
-
– Ei, ei, tatoile ei tarbiž tulda tanna, – šuhaižiba minun kuivad huled.
-
Han ei voind el’geta, miččiš tuskiš om minun heng.
-
Konz uks’ oli avaitud, ka jauhondkived, miččed seižuiba seinad vaste, ei nagunus mugomikš opakoikš.
-
Vaiše nugud’, konz sina kukištitoi aitannoks peitošti, ka kived ei olgoi kived, a om hambhikaz su.
-
Vaiše ei tarbiž sanuda nikelle necen polhe, eskai parahimile sebranikoile-ki.
-
Necil tahkal mamoi tahksi kaiken veičid i vikatehid, i han kaiken kel’di meid, ei kaskend tulda rindale-ki necen kivennoks, ei kaskend kosketada hijotud raudkaluid.
-
Vaiše minun nagrand ei olend mugoine kuti toižil lapsil.
-
Kuti mina tahtoin nagrda heiden kartte, vaiše mikš ei olend muga?
-
Mina tahtoin manda heidenke, ei jada haškule-ki.
-
Vaiše tatad ei olend kodiš.
-
Sil aigal baboid ei olend kodiš.
-
En tedand, miše lapsen sundutandan jal’ghe hanele pidi lebahtada, se oli muga sel’ged, miše mamoi emagoičihe i radoi kut kaiken-ki, kuti nimida ei ozaidanus-ki.
-
Ved’ laps’-se ei ole ezmaine, pidi teta neciš.
-
Vaiše han muga rigehti, miše konz opendai tuli meiden pert’he, babad ei olend kodiš.
-
Sen pa kandihe sinna-tanna i se muhazi kaiken aigan vahaižen, vaiše sil’miš ei olend muhud.
-
Mamoi-ki kacui opendajan kazihe, jose siš ei ole nimida.
-
Opendai ei voind tirpta i kosketi necen kazipaikan, eskai pasti labi sormid.
-
Opendai sanui, miše hanen kodimal ei mahtkoi ombelta ningomid čomid kazipaikoid, miččed oma tas – paivnouzmpoližes Karjalas.
-
Vaiše nugud’ mamoi eskai ei tartund paginaha, vaiše adivoičeti pal’hal čajul samvaraspai kingitaden huled.
-
Se oli hondomba kaiked, konz tuleskeliba nene radioradnikad, nece ei olend ezmašt kerdad.
-
Tedan, olnuiži paremba peittas aidan taga i ei ozutadas verhile mužikoile.
-
Ei olend čud, miše mina, konz tuliba suomalaižed radiomehed, tahtoin peittas heišpai edemba.
-
Muštan, kerdan professor ei ehtind tehta paivas radiokirjutest.
-
Hanehesai saduiden polhe meiden rounas niken ei kulend-ki.
-
Vaiše nece naine kaikile nevoi – miččid erazvuiččid kazvandoid voib pidada, ei vaiše kartohkoid I lukuid kazvatada.
-
Baboi iče ei ištutand, vaiše valeli i kacui ogurcvezoid.
-
Naižed kaikehe anehe rapatiba nugudlaižes hubas elos – tuleba-ik mugomad paivad, konz linneb voimuz kullaks soda – ka, nacein, ei linne mugošt aigad.
-
Rahvaz kaiken varaidab sida ristitud, kudamb om melekaz i ištub vaikti, ei ličte nikenen sudaimehe, kuti minun baboi.
-
Ningomiden mehiden polhe pagištas, miše heile nikenen taht ei ole nimittušt azjad.
-
Vaiše baboi ei olend hengetoi, han ei tahtoind nikeda koskta, ei tahtoind siesta poikhez...
-
Mina navedin ištta hanen kombuil, toižil nikel ei olend aigad necihe.
-
Baboi pidi mindai valdas, vaiše muga vahvas, ka paha-ki minei ei tulend mel’, miše voib langeta.
-
A vol muštan: babtain ei varaidanugoi eskai kaikid varaidajad vilulindud.
-
A mamoi nikut ei tahtoind ajada lidnaha.
-
Konz mamoi ei nagend tattain ičeze sijal, ka han kaiken aigan pani ecindaha i kolkoti verajihe, miččiden taga voi olda hanen mužik.
-
I necil-ki paival baboi pordihe, kut pagištas, konz vol ei olend moha eht.
-
Mina harvoin kacuin-ki Vas’kan pale, kuti handast ei olend-ki.
-
Nece hanele ei olend kebn tehta.
-
Vaiše rigehtides han ei kacuhtand-ki minun pale.
-
sil paival ei lambitagoi kul’betid.
-
Ka, Vas’ka venui magaduzsijal, a pertiš nikeda ei olend sil časul.
-
Konz Vas’ka kucui mindai ičezennoks, mina en rohtind vastustada, hot’ jaugadki ei tahtoinugoi astta.
-
Minei ei tulend paha-ki, miše voin pageta pertedesehe.
-
Niken ei ištund, kut sil kerdal, konz mindai todihe lažundkodišpai.
|
| 346 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты |
|
Raisa Lardot.
Segoinuded lindud. 1 PALA. 4-6 lugu
|
-
Minä čududelimoi, min polhe hö pagižeba, rindal ei olend nimiččid kivid.
-
Midä hän tahtoib sanuda, meiden pert’ nikonz ei olend palanu.
-
Minä čukerzimoi, ei sand, miše mindai nägištaižihe.
-
Vaiše mindai niken ei voi väges otta pertihe, kuni sigä oma verhad.
-
Minä surduin čilkištada, tahtoižin išttas maha, no se oli vilu, a mamoi ei laskend mindai vilul ištta.
-
Klašan sil’mäd tegihe kehkeroikš, kut kaiken-ki, konz hän ei el’gendand midä-se.
-
Händast ei olend jo hengiš, vaiše minä lujas äjan kulin mamoišpäi Peška-dädän istorijan, i konz pagin mäni palandan polhe, ka kaiken meletin hänen polhe.
-
Ka kaikes küläs ei sa löuta üht-ki mest, kudamb ei johtutaiži Peška-dädäd paginoiš palandan polhe.
-
Anna oli lujas gol’l’, i Peškan kazvatajad Moisei-ded i Maria-bab, tahtoiba tehta muga, miše poig ei oliži nainu.
-
Muga oli vai ei muga, vaiše kaik külän eläjad meletiba, miše nece paland oli Peškan käziden rad.
-
Lämoiš paloiba kut Moisejan pert’, muga i völ kaks’toštkümne pertid, ani pigai paloiba, nimidä ei jänd, vaiše kegälehed tuhkanke.
-
Mamoi sanui meile, lapsile, miše Jumal školib mehid kaikiš, laske peniš-ki grähkiš; a sid’ ei midä pagišta-ki.
-
I konz Jumal ei ehtind školda grähkmehid, ka siloi abuhu tuleskeli mamoi.
-
Minä säraižin i voikin, laske mindai niken sormel-ki ei koskend; minun heng oli täuz’ sizariden kibul.
-
A mi oli tehnusse – nit’katušk kuna-se kadoi, sizared eciba, eciba, ei voinugoi löuta.
-
Mamalein ei tarbiž olend löda mindai, ei tarbiž olend laida-ki, minä kaiken jo ehtin tehta edel hänen käsköid.
-
Kolhozha siloi väges ei kirjutadud, vaiše tegihe muga, miše kaik rahvaz sigä radaškanzi.
-
Tatoi tegi sen, vaiše kolhozaha ei mänend radole, a läksi Lomkan kal’l’ole, kus kaidihe kivid.
-
Se azj, miše om äi lapsid, ihastust mamalein ei ližadand, kaik söda tahtoiba.
-
Sen täht meile tarbiž oli ištta hilläs i tünäs, konz hän oli hot’ kodiš, hot’ radol, aigoin siloi mamoi ei näge muga, kuverz’ meid om.
-
Hondomb kaiked oli se, miše mamoi ei navedind tatoid i edelez kidasti hänen päle, hot’ tatoi völ ei ehtind i künduses päliči haškahtada.
-
Minä en rohtind söda mamain aigan – a ku ei mel’he linne, läksin hul leib kädes pordhile i mujain sigä.
-
Se oli kova must leibpala, vaiše minä sanuin ičelein, miše parahimad sidä ei ole, ved’ paštoi leibän mamoi – voin-ik minä pahenzoitta mamoin mel’t.
-
Vaiše Suomes elo oli paremb, aigoin sen täht, miše sigä ei olend venälaižid, kudambad oliba-ki värnikad hubas elos, miččen eliba Vepsän mal, Olonec-lidnas i kaikes Päivnouzm-Karjalas.
-
Nügüd’ kaik vajehtase, nügüd’ vel’l’ oigenzi käden vellele i Azijan zakonoid meiden mas enamb ei linne.
-
Minei anttihe kacta kirjoid vaiše heiden käzišpäi, miše ei redustada lehtesid, i ei sand otta kirjoid ičein käzihe.
-
Kut vaiše sizared kaikuččel päiväl ei varaikoi tänna kävelta?
-
I sid’ kulištin komedan nagrandan – niken ei varastand tünäs neičukaižespäi ningošt udatid.
-
Tahtoin sanuda neičukaižele, kudamb ištui rindal, miše nece om minun sizar, vaiše hän ei voind azotadas nagrandaspäi, kuti kaik toižed-ki.
-
Ka, minä pidin ičtain toižikš, ei kut toižed neičukaižed i prihaižed neciš klassas.
-
– Hän kaiken käveleb sinun jäl’ghe i kacub, miše sindai niken ei abidoičiži, muga meile opendai sanui”.
-
Minä vähäižel kändin päd, angelale ei tarbiž nägištada, miše minä kacun hänehe.
-
Vaiše nikeda ei nägund, te tesarehesai om pal’l’az.
-
Baboi vastha nimidä ei sanund, vaiše siliti minun päd.
-
Ka hänele ei tarbiž olend nimidä sanuda-ki.
-
Ei, minei näguihe, miše kaikuččen päivän hö paniba päle prazniksädoid, kävuiba hö tünäs, kuti tätüižed, i miše hö nikonz, eskai ridan-ki aigan, ei libutanugoi än’t toine toižen päle.
-
Siloi niken ei voind laida mindai siš, miše otin fotokuvan küzumata.
-
Se mugažo lujas čududelihe neche: ningoižid penikaižid vauktoid kengid, miččed oliba Aunel, hän mugažo nikonz ei nägend.
-
lugu
Tatoi enamban ei olendki Rusttas Armijas.
-
Vai mina en tedand, oli han siš, ani ei olend, mina vaiše homaičin, miše hanen pal oli mugoine-žo hahk voinform, kut suomalaižil.
-
Jose han ei nage, kut minei ei olend mel’he ištta necil laučal.
-
Nugud’ han ei voind elada muga, kut ende.
-
Ka ved’ ei ole kaik, tatoi.
-
Jose mugoine azj ei kosketa henged, voib-ik neciš meletada kundlita?
-
Huvad oma suomalaižed, ani huvad, pagiži mamoi, miše huvitada tatoid, kudamb tambei ei olend humalikaz.
-
Vahaižen meletades mamoi sanui, a ku han-ki pakičiži suomalašt opendajad tehtas ristimamaks meiden Maikale, miše kitta mugoižel mahtol suomalaižid heiden huvudes...ei, ei lahjoiš, a muite...
-
Han ei harjenend pagišta tarktoiš azjoiš humalatomanke tatoinke.
-
– Mikš ei pakita, pakiče, ku taht om, – andoi vastusen han.
-
I mamoi kundli, ved’ hanen mužik tambei ei olend humalas.
-
Voinaigal tatoi ei voind kirjutadas ičeze nimel).
-
Vaiše tatoin nimi ei ole Heikki Niittunen, handast Grigorii Lar’uškin kuctas.
-
Vaiše tatoi tahtoi kuctas suomalaižel nimel, ka han ičtaze-ki lugi jo vahaižeta suomalaižeks, ei nagend sur’t erod.
-
Vaiše jal’ges mamoi kaiken pagiži, miše tatoi siloi jo humaloiči, i žal’, miše niken ei nevond hanele, ei ozutand necida vigad, a iče han vol ei olend melekahan.
-
Sid’ i Miškasused oli, i Sen’ka, kudamb kahtes pertiš paliči eli, i Peška – edemba, seičemes pertiš paliči, i Mit’ka, mugažo kahten pertin taga eli, vaiše toižel kadel, i vol-ki uks’ priha kozimehid oigenzi, nimed-ki hanen mamoi jo ei mušta.
-
Mikš mehed ei olgoi mugomad, kut baboi?
-
Baboi nikonz ei tahtoind tehta mehid toižikš, mi ho oma todeks.
|
| 347 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты |
|
Raisa Lardot.
Segoinuded lindud. 1 PALA. 1-3. lugu
|
-
Jumalašt ei nägu čogas.
-
I karzinverai, mitte kaiken pöl’göiteli mindai – sidä-ki ei olend.
-
Aigoin sidä ei olend-ki nikonz?
-
Ei, ei, mušt minun om sel’ged, kaik minei necen sanuba.
-
Kut minä jäl’ges elin, konz nenid lämid käzid ei olend jo rindal.
-
Maika om mugoine pičuine, miše hänenke ei voi väta-ki, vaiše ujeldas ümbri da mummutada hänen kartte.
-
Kacu, Maika om langenu, i baboi lajib Tomkad, a hän ei ole värnik-ki.
-
Baboi kaiken lajib Tomkad i paksus om miš laida, a täl kerdal – ei ole miš.
-
Mamoin vac nägui kaiken aigan mugoižeks, kuti sen südäimes oli laps’, ei voind tedištada nikonz, om-ik nece tozi da ei voind küzuda-ki mamoil.
-
Ka i jäl’ges sömäd Tomka jäb näl’ghine, kuti nimidä ei mujand-ki.
-
Kaik pagižiba, miše neičukaižel om koiranvaivhuz’, hän läžub rahitkibul, i miše hän ei elä hätken, i mamalein tarbiž meletada – kelle kuverz’ maidod tarbiž sötta.
-
Mamoi tuleb kodihe jo hämäras, konz irdal ei nägu-ki nimidä.
-
Hän ei tegend sömäd pertiš, a keiti sidä toižes ližapertiš.
-
Voi kätas sel’gin-ki, konz ei olend tahtod pagišta kenenke-se, meletada ičein melid.
-
Ka vedehižid-ki ei pidand varaita, täs magaduzsijan polespäi hö nikut ei voigoi tulda.
-
Meiden pertiš laučad seižuiba pidust’ kaikid seinid, sikš ei sand teta – kuna veraz ištuihe.
-
Ei, todeks, – uk vändi balalaikal, sormil kosketeli jäntkid hilläšti, vaiše minun korvad kuliba.
-
Hän magazi, kuti ei kulend nimidä.
-
I pertiš-ki kaik oli kuti eglai: i lagedad laučad pidust’ seinid, i sur’ longistol toižes pertin agjas, i jumalaine čogas, i lampaižen lämoi jumalaižen al, rindal – pen’ stolaine, miččel venui erazvuiččid tatoin raudkaluid, miččid meile, lapsile, ei sand kosketada...
-
lugu
Oliži hengiš minun Fedot-dedoi – baboin mužik, ka minei ei tuliži magata baboinke kut nügüd’, a pidaiži magata toižes pert’poles.
-
Sidä ectihe kaikel küläl, vaiše muga ei löutud-ki.
-
Konz händast kuctihe, ka hänel eskai pän punoškanzi i vei ümbri, mamoi ei el’gendand – midä pagižeb-ki.
-
Mamoi nikonz ei unohtand necidä, hot’ Ven’ka ei satatanus-ki.
-
Dedoi oli tarkan mehen i dengoid ei pidänd vinha, kut äjad toižed ukod meiden küläs.
-
Nece pert’ oli kaiken aigan sil’mnägubal, vaiše se oli kuti meiden, ka ei meiden-ki jo.
-
Konz dedoi osti sen hüvän pertin, i mö hargnim jo eläda siš, mehed tuliba kerdan mijale i nevoiba dedale: tarbiž möda pert’, ika valdkund otab ičeleze i ei maksa siš kopeikad-ki.
-
Nene azjad oliba tehnus muga pigai, ka mö eskai em usknugoi-ki, miše pert’ jo ei ole meiden.
-
Minä jäl’ges küzelin ičtain ei üht kerdad: mikš meiden külän eläjile tarbiž sud, ku hö iče-ki lugeba ičtaze sudan mehikš.
-
Minä en teda hüvin, miččed paginad oliba pertin polhe, vaiše mamoin mod kaiken kuti ozuteli: se ei ole oikti, miše suomalaižed eläškanziba meiden pertiš.
-
Mamoi, konz kacui sihe pertihe, ka kaiken lajihe, konz suomalaižid ei olend rindal.
-
Muite ei olnuiži nimidä hüväd, ku suomalaižed kulištiba i kosketused heidenke tehnuižihe hondoikš.
-
Siloi saldatoile ei jänd nimidä, kut sötta meid kanfetoil.
-
A ken lapsišpäi ei tahtoind magedad söda?!
-
Laukas mödihe erašti magedusid, ka meil dengoid ei olend nikonz.
-
Minä lujas varaižin mända sinna, a ku mindai ei voigoi el’geta, midä minä pakičen.
-
Konz minä pakičin vepsäks ”solašt”, ka möi – ak, kudambad minä ei tundend-ki, mäni vähäšt aigad edel sidä, konz möi el’genzi, miše minei tarbiž solad.
-
I nikut ei voind toižin ajada, ku meiden Šokš-külän kal’t, sikš ku elim pidust’ necidä ted.
-
Vaiše kuverdan pakiči letes kät, kaik mašinad ajoiba siriči i ni üks’ ei azotanus.
-
Vaiše kacuhtad sihe, ka tabadab südänt sinai, enamb ei pästa-ki.
-
Ka te-ki pühäkodinnoks oli ilokaz: mugoine kover polhe-toižhe, ani ku valdaline laps’, kudamb ei tahtoi kundelta vanhembid.
-
Siloi kellod heläižiba ei vaiše Jumalan praznikoiden aigan.
-
Ei kuluškanded jo kelloiden än’t, a kuluškanzi kommunistoiden muzik, mitte kaiken päivän, eskai ön-ki, telusti lebaidamha külänikoile.
-
Vaiše leib, kut mamoi sanui, mijak-se ei kazvaškandend paremba.
-
Ka völ kaiv-ki oli kaidud läz – sidä ei voind tehta kaikutte ižand.
-
Sen polhe, mi oli tehnus neciš pertiš, külähižed ei pagižnugoi meidenke.
-
Mamoi iče-ki ei tedand, kuna peitta sil’mäd huiktaspäi.
-
Nimidä ei jänd, kut kundelta vanhembiden paginoid, i – kus sana, kus toine – meletada enččiš azjoiš.
-
Külähižed surel tahtol käveliba laukha, vaiše heil paksus ei olend dengoid.
-
Dedoile oli jo äi vozid, hän ei voind tehta jügedoid radoid.
-
Vaiše hän ei mänend, a ripustihe iče pertiš, ani jüviden päl...
-
Mamalain pähä-ki ei tulend, miše minä el’gendan midä-se vanhembiden paginoiš.
-
Sil kerdal ei olend-ki nimidä mugošt...
-
A Maika siloi ei olend völ sündunu-ki.
-
Venälaižed poltiba kolhozan jüviden kaičendaitoid, miše verhile ei oliži kebn löuta sömäd ičeleze.
-
Ved’ niken, mugažo suomalaižed-ki, meletiba mamoi i baboi, ei voigoi mureta sidä.
-
Tattain sil aigal ei olend meidenke, händast ottihe Rusttaha Armijaha.
-
Niken meišpäi ei tahtoind, miše hänel oliži čaptud korvad – pagištihe, miše suomalaižed muga tehtihe, konz nähtihe miččid-ne verhid mehid.
-
Baboi ei uskond korvile-ki.
-
Vaiše meile ei käsktud necidä.
-
Koivuile nimidä ei tehnus, i se oli hüvä.
|
| 348 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты |
|
Nina Zaiceva.
Vepsänman kivi
|
-
A sid’ ved’ oli kal’hid löudoid,
Sid’ noidusižid kal’l’oid – äi,
No tulijoile – ei žal’ pöudoid,
Hö ottas kivid migo päiv.
|
| 349 |
Младописьменный вепсский
|
художественные тексты |
|
Minun Karjalanma...
|
-
A oja meid ičhepäi vei,
Sirič niken mäne ei!
|
| 350 |
Младописьменный вепсский
|
публицистические тексты |
|
Zinaida Strogalščikova.
Vepsläine rahvahaline volost’: tegemižen da sauptamižen istorii
|
-
Sikš sigä ei tehtud nimiččid vajehtusid.
-
269 mest ei tedand, midä pidaiži vastata (15,4 %) da 20 mest tariči toižid pätandoid (1,2 %).
-
Volostiš radoiba organizacijad, miččed ei olnugoi valdkundaližikš, niile sijaline valdmehišt ei kožund, sikš ku se küzui kovas ekologijas i mugažo pakiči niid tehta registracijan sigä, kus om radsija.
-
Prionežjen rajonan prokuratur tegi pätusen, miše nece ei ole oikti.
-
statjas om sanutud: ”Vajehtada sijan röunid, kus radab sijaline ičenaine vald, voib vaiše siloi, konz nenil tahoil eläjad ristitud ei olgoi vasthapäi”.
-
No deputatad ei tugedanugoi eläijiden tomotust.
-
Zakonoidentegendan suiman pätand ei olend vajehtadud.
|
