Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Tikkanen, Ulyana. Saamelazien jälgi Siämärven luo
Tikkanen, Ulyana
Saamelazien jälgi Siämärven luo
Livvi
New written Livvic
Täs
matkas Mašua ei olluh .Mennytvuon minä tuttavuin Puavil-nimellizen miehen kel , kudai eläy Siämärves .Nuori mies eläy tavallistu kyläelostu , kohendau vahnoi puuhizii kodiloi da vehkehii , vestäy puudu , tutkiu oman kodirannan histouriedu – lehtentoimittajal muudu ni pie ei paginakse .
Ga lehten kirjutukseh ainehistuo ei puuttunuh kerätä , Puavil ei olluh ylen kielekäs paginkanzu , ga muite kučui Siämärven päivännouzurannale .
Puavil vestäy puuhizii laudazii , kudamis ollah moizien kylien nimet , kudamii enämbiä ei ole , da azettau net niilöih kohtih , kus enne soizottih taloit da kiehui karjalazien elaigu .Nygöi tiä ollah tyhjät kohtat da kazvoitunnuot muat .Eräs moine laudaine "Tyvil " on azetettu Siämärven kyläh pellon reunale adamanaiguzien pedäjien tyveh .
– Täs sinule suurimhuavoine , ilmai tuomazii kohtih , kudamii kunnivoittih ezi-ižät , ei sua mennä , sanoi minule Puavil da oijendi huavozen , kuduas oldih suurimat "hengilöile ".
Čuiniemen tärgevin kaunehus – XVIII vuozisual nostettu časounu kahten pyhän hengen nimeh – Pyhän Miikulan da Pyhän Il´l´an .Časounu on erinomaine omal suuruolgi , se on Siämärven eräs suurimii da kaunehimii časounoi . Ga sidä ei pie kummeksie , ku kahten Pyhän "kois " pidi luadie erillizet malittupertit jogahizele Pyhäle .
Suuren salvoksen piäl on kaksisiibine levo da lujat pordahat čomah luaduh vestettylöin paččahien kel päivänlaskunpuoles .Kerähmöpertin-traapeznoin piäl ollah yheksäpaččahizet kellojallat , kudamien piäl on ei korgei šatru kuupolan da ristan kel .
Časounu seizou loitomba kyläspäi pyhäs kuuzikos ihan Siämärven rannal .Pordahien hurual puolel on suuri puolekkai hallennuh vierinkivi .Puavilan sanoin mugah kivigi on pyhä da kunnivoittavu , suurimat ripoitimmo kiven hallelmuksen sydämeh .
Tämän jälles lähtimmo ajamah Kuudamahpäi , ga kyläh emmo azetunnuh , käimmö kalmužimale Puavilan buaboin kalman piäle .Tiä kalmužimal rodih se , midä nikonzu en unohta .
Kalmoin keskes astujes myö näimmö kaksi miesty , kuduat seizottih kalmalluo ihan mečän reunal .Nägyi , ku täh vaste ei ammui pandih muah ristikanzu .Miehet istuttih da pominoittih omua diädiä .Siiriči astujes myö tervehtimmö miehii ,a hyö kyzyttih , midäbo myö tulimmo kalmužimale , täh čuppuh nuoret rahvas harvah kävväh .
Puavil saneli omua buabua , kudai oli rodužin Lahten kyläspäi .Yksi miehis tostihes , ku häigi on Lahtespäi .
Sil aigua minä rohkenin livvikse tarkistamah , eigo häi pagize karjalakse .
Mies rounoku unohti kai sanat , vai nämmä sanoi : "Minä olen tovelline karjalaine briha !"Kyynälet silmis häi onnuako kymmene kerdua sanoi sen minule ,muga oli hämmästynnyh , ku minägi maltan karjalakse .
Lahtes rahmannoi emändy gostitti meidy čuajul da kerdoi , kus kenen koit ollah .Lahtes minuu ihastutti kai .Puavil käski matkata ielleh , saamelazien mäile kaččomah tiedovoittuloi kivilöi .
Yksinäh minä nikonzu en löydänys troppua sinne , eigo himoita kiändyö sinne .Liennego yldyi minun mielikuvitus , vai lienne tottugi kohtu on se erinomaine , ga jallat ei astuttu , eigo mieli käskenyh mennä mäile , minul oli räkki da hirvei .Minä särähtimmökseh joga iändy da šuhinehtu , ga vägehes astuin .
Pyhäle mäile nostes enzimäi vastuat kaksi suurdu vastakkai seizojua vierinkivie .Täs kohtas sinä vastuat mäin "hengie " da vältämättäh pidäy ripoittua suurimua vierinkivilöin piäle .
Mečänkuandukohtas da suos poikki piästyy myö nouzimmo yläh da tulimmo vuarale ,kudai sežo paloi vuvven 2021 meččytulipalolois .
Pedäjien keskes seizottih ylen suuret vierinkivet , kuduat mustoitettih seidoi .Kaikis hämmästyttävin oli se ,ku kivilöis tottugi voibi eroittua ilmiet : silmät , nenä , suu .Kivet mustoitetah kärzijöi libo filosoufizesti miettijöi suurii olendoloi .Jogahizen tyves himoitti seizattuakseh , koskettua da kaččuo tarkah ilmiet .Peittoperäzet da liikuttajat tunnot .Kaikkii vierinkivilöi kačottuu minä kerras tunzin mittuzenlienne kebjievyön , varavo hävii , hengittiä da astuo rodih kebjiembi .Pidäy astuo järilleh .Heitymmö mäispäi , suo , lomeikko da myö olemmo jo veriälöis da jätämmö jälgimäzen kobran suurimua kivihizile mäin vardoiččijoile .
Saamelazien jälgi Siämärven luo
Livvi
New written Livvic