Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | Statistics | ? Help
Petraš Valentina . Urhoneidizen elaigua Kadajikko-runoelmas
Petraš Valentina
Urhoneidizen elaigua Kadajikko-runoelmas
Livvi
New written Livvic
Vladimir Jegorovič Brendojev omassah
runoelmas "Kadajikko " saneli Anastasija Zvezdinan eloksen aijan perustehet .Runoilii Brendojev dai minä , dai toizet rahvas mustellah tyttyö Nastoidu ihan iččeh toivotandan mugah :
Elän kuoltuu …
Kenbo oli
neče nuori neidoi ?
Kuspäi
moine urhakko da rohkei ?
Nast’a rodiihes vuvvennu 1920 kevätkuun 28. päivänny Anuksen piirin Mägriän kylänevvoston Gamala-kyläh .Konzu Nastoi-tyttözele oli kaheksa kuudu , kuoli tuatto Mihail Ivanovič :
...kurju elos
aijoi tuatan katkai ...
Pidihäi sit muamal
hyvin kestiä
kuvven lapsen
hädävykset estiä
pidi .Esti .
Elos iälleh jatkui .
Mihail Ivanovič jätti kuuzi lastu muamale Pelageja Vasiljevnale .Häi jäi leskekse lapsienke .Vahnembale poijale Mišoile oli 15 vuottu .Kaikis nuorembale lapsis , Nastoi-tyttärele , rodih kaheksa kuudu .
Suaugo tiediä ,
tyttärii da poigii
midä kazvau ?
Ken da mih heis pädöy ?
Vahnembile da lapsile oli vaigei kestiä elostu :
Kazvoi Nastoi alangožel
lagial ,
perehes ,
kus leiby hinnois pyzyi .
Harvah elos
syötti heidy magial .(...)
Hätken hädä ripui
kaglas hierul .
Elettih hyö köyhästi , ylen harvah syödih magiedu .Elaigu hierus oli jygei .
Kanzanvaldu ,
Vast’ei ammui suadu ,
kazvoi yhtes
Nastoin kele kiistai ,
andanuh ei omua iččiä kuadua ,
andanuh ei omii lapsii
riistiä .
Muamale da lapsile eloksen aloh äijy midä puutui kestiä .Yksisama hyö elettih arvokkahasti .Kenbo oli häi ?
Minul ammui hengi hikkau
löydiä sanat
oivat ,
kezet .(...)
Päinnöygö sih livvin kieli ?
Elän omas kanzas ...
Suures mieros ...
Zvezdan Nast’a tiezi hyvin livvin kieldy da maltoi hyvin paista .
Tuli päivy :
Mägräijoven myödäh
lähti Nastoi
enzikerran školah .
Hierun lapsen
pitkät školamatkat ,
olitto työ
vesselät dai abiat .
Nastoi lähti Mägriän školah vuvvennu 1927.
Mägriän škola :
hierun suuri huonus .
Školas Nast’a oli paras opastui .Tämä tyttöine maltoi luadie suurdu abuu toizile opastujile .Häi ottihes joga kluasan ruadoh .Tytönny Nastoi oli alguhpanii , aktiivine , ravei da toimekas .Ilokas da vastuonalaine opastui oli školan elokses keskes .Hänes ymbäri kiehui lapsien elos .Häi oli hyvä toimenpidoloin organizuiččii .
Hänel ylen äijäl oli mieleh lugemine .Nastoi äijän lugi kniigoi , oli kniigansuvaiččii .Suvaičči kaunehliteratuurua , ottihes mieliruadoh , oli školan gazietan tekstankorjailijannu , ruadoi pionieroinke .
Suurel himol
nuorivägi hierun
oli avus vahnembile
kaikkiäl .
Rapsakkožeh ruattih
pionierat
sego niityl ,
sego turnespaikal .
Nast’a oli pionieroin ozaston vožatoinnu .
Kirjatoi vai
vahnem polvi oli .
Eli häi , ku sogei –
käzimujuh .
Sikse himol työttih
lapsii školih .
Opastuksih .
Nastoi opastui seiččie kluassua Mägriän školas .
Jo sa olet neičut
kebjeijalgu ...
Hyviä tieduo
sinus puutui suvva ,
Mägriän škola ,
suuren matkan algu .
Nast’oi loppi Mägriän školan vuvvennu 1936.
Nygöi ielleh Anus ,
matkan jatkos .
Mene hyväh čuassuh ,
loitombastu !
Ethäi igiä ole
kodikätkyös ;
Anuslinnah lähti
Zvezdan Nastoi ...
Vuvvennu 1936 lähti Anuksen keskiškolah noumeru yksi .Hänel opastus meni ylen hyvin joga urokal .Omile dovarišoile tyttö avvutti opastuo ven’an kieldy .Lujah libui sportah .Nast’as rodiihes enzimäzen školan paras hiihtäi , jällespäi – Anuksen piirin hiihtökilvan voittai .Hänel mieldy myö oli ambumiskerho .
Ei Nast’a olluh
rohkevuttu vajai ,
no vagau oli ...
Enzimäine hyppy oli hänel , konzu luajittih parašuuttuvuišku parkas .Häi oli rohkei tyttö .Kluassudovariššu Ol’ga Mihailovna Kondratjeva musteli , kui Nastoi hyvin piäzi – sdaičči normat Vorošilovskii strelok -, GTO - (Gotov k trudu i oboron’e ), GSO - (Gotov k sanitarnoi oborone ) -rynnäsmerkilöih .
Ylbeili ,
ken hyppäi parašuutal ,
ken parahači
maltoi hiihtiä suksil .
Nast’a piäzi hyvih tuloksih sportas .Häi tiä sego äijän lugi .
Loi hierulaine vägi
lugukannan .
Kuului suomen , ven’an ,
livvinkieli ...
Eri kielet –
hyvä sobu yksi ...
Nastoi hyvin pagizi karjalan , ven’an da suomen kielil .Hänel oli armas muanivomies Pavel Korčagin .Školaniekku Nastoi huaveili lendokonehii , tahtoi mennä ruadamah aviatsieh .Häi kinnostui aviatoroih , ihaillen kerdoi Valentina Grizodubovan , Marina Raskovan , Polina Osipenkon urholendoloi .
Mih ottiiheze —
kogo tarmon andoi .
Joga dielon neidine luadii parahasti .
Häi toivoi :
pieni komsomolan značku
roih hänen rindah ,
hil’l’ah-terväh , pandu ...
Komsomol , se onbi :
tulisyväin ,
luja tahto ...
Komsomol on
tulevah näh huoviet :
pättävänny olla
dieloh suureh ,
kunnon ruavol
omua muadu sluvia ...
Anuksen školas Nast’a oli školan Za učobu -lehten tekstankorjailijannu , ruadoi algukluasoin pionieroinke .Händy pandih pionieroin piämihekse vuvvennu 1938.Pionierat ylen äijäl suvaittih omua ohjuajua Nastoidu .
Toine talvi tulduu
linnan školah
kävyi Nast’a
yheksändeh kluassah ,
hyväksyttih händäh
komsomolah .(...)
...Jo škola loppiettu ,
jo aiga taival jällel ,
a iespäi
mielenvalliten on ustu .
Voit lähtiä ruadoh .
Nastoi loppi Anuksen školan vuvvennu 1939.Häi kerras ajoi Moskovah puuttumah lendo-opistoh .Händy ei otettu – oli silmiennägö huononnuh .Tusku oli jygei .Lähti ruadoh – kučuttih piirin lenten toimitukseh .Kolhoznik-lehtie painettih kolmel kielel .Nygöi häi rodiihes literatuuran ruadai .Ajeli kolhozoih , lesopunktoih , kirjutteli hyvii stat’t’oi Kolhoznik-lehteh .Niilöih pani nimen "Tiähtinen ".Oli hyväs mieles , konzu hyvin meni ruado .
Vuvven 1941 allus händy vallittih Anuksen piirin komsomolan toizekse sekretarikse .Toimituksespäi lähti heinykuul vuvvennu 1941.Ihan toven kerras harpai voinah ...
Urhoneidizen elaigua Kadajikko-runoelmas
Livvi
New written Livvic
...
...
Libertsova, Valentina
Судьба девушки-героя, в поэме «Можжевельник»
Russian
…