VepKar :: Texts

Texts

Return to list | edit | delete | Create a new | Statistics | ? Help

Några ordspråk och gåtor

corpus: Folklore texts, Monuments of writing

Source:
Om det Nord-Tschudiska språket, 1853, p. 22–26

Några ordspråk och gåtor

Homendes mudreniemb ehtat.
Aig vajehtelese i rist’it vajehtelese aigal.
Aig toob t’ynen meren, aig vootjan venhen.
Ei i tsar kuldat sö.
Yhtäi kala vedes, ei yhtäi lasjames.
Yhtäi uus t’somemb, ensne hot paremb.
Ak vanh vinan joob, laho pu veden vedab.
Ak dorogas-pai tagaisi pöördlese, mus’jik hot huba ei pöördelt’e.
Anda Jumal aigad mänta, päivad kuldaised kuluda.
Anda yhtäi Jumal kyllal söda, kyllal joda, kyllal antta kylaha.
Anda valdat pahale, enamb ota itseleis.
Hyvä andab vähäises, paha i äijäs ei anda.
Ei kiirhul etähaks mänta.
Lapses om äi lis’at: kalan saab, kaks sööb.
Lämbemb tuuliaisen al, mi sisaren armastusen al.
Os’al rist’it toisen n’et’sastjas mudreniaks tegehe.
Raat muga linob, kut t’ehtas, sakonad liintäs, kut lugetas.
Lajint ranat ei tege, kun puul päha ei is’kta.
Ei kaik m’ehed, kudamod kaadjit kandistas.
Jänut ei mitä jätta, langenut ei mitä sortta.
Ehtal itkent, homisol nagrant.
Ei karged nagris eismäiseks hapne.
Kauhaine vardeta ei ladt’e.
Ei muga pagast, mi jo pap ei mylu.
Ei koir ujumaha opete händat ligotamata.
Ei ni ken rodt’e kirves kädes.
D’erevn’at ei le koiratomat, maat ei le m’ehetomat.
Kohub kos’k ei jädu, liikub kivi ei sammaldu.
Ei sil meri pagan, mi koirad randas lakkitihe.
Wilus hiles lämbyit ei sada.
G’ägi ei käsktes kukku, kukoi ei kutstes laula.
M’es nimel ei elä, a radol.
Yhtäi Jumal abutab, kaikuitsen aigan katkaidab.
M’est abuda mäges, last nousta kynduses.
Ei aig m’est varasta, m’es aigan varastab.
Ei päiväne yhtäi yhtes t’suras-pai pas’ta.
Nutaj koir jänist ei sa.
Päivan-nousem ei heita tuulendat, kuni ei vihmu, ak ei heita lajindat, kuni ei itke.
M’eletomit ei kyndkoi, ei sementkoi, itse rodisei.
Itkul ei päästä b’edas-pai, vongundal ei pahois päivis-päi.
Ei kaht tsarit yhthe lidnaha mylukoi.
Ei bohat, kudam elon saab, se bohat, kudam vardeitsob.
Ahnel itsese valt onghe tartta, kun tahtob.
Paremb katsta nagrajan suhu, mi itkejän.
Ei yks gor’a, ku birdas, gor’at kaks niites.
Ei severs m’ehit, kuvers kadjit.
Savu silmit ei t’sapa.
Otjale yks gr’äh, sanojale sada gr’ähat.
Ei m’es m’est ajele, aig m’ehen ajelob.
* * *
Paik paigan pääl, n’egl igäs ei lis’ke? — kiuduk kylvetis.
Seisub patsas seitsmäl patshal pääl, langtob patsas, kaik rahvas ihastutas? — Äi-päiv.
Täys karsin valgtit joutsnit? — Hambhad suus.
P’enikäine, mustaine, kaigen mirun t’somitab? — N’egl.
Hiir raudaine, händ töine? — N’egl niiten ked.
Mes’jad puised, pöldod raudaised? — Ikkun.
Päival kogos, ööks levitetas? — Postelja.
Kanaine hohlaisen ked kaiguitsele kumartase? — Käsiastij.
Gomin raudaine, katos kagraine? — R’ehtil i kyrsäd.
Metsha mänob, kl’etkad tegod, metsas-pai tulob, kl’etkad tebob? — Virs’ud.
Kid’s’araine, kad’s’araine, kaiguitsele kät andab? — G’äga.
Edel oraine, keskel keraine, jälgel labidoine? — Kana.
Х

Några ordspråk och gåtor

Veps
Old written Veps
Homendez mudreniemb ehtat.
Aig vajehtelese i ristit vajehtelese aigal.
Aig toob tünen meren, aig vootjan venhen.
Ei i car kuldat sö.
Ühtai kala vedes, ei ühtai lasjames.
Ühtai uuz' čomemb, enzne hot paremb.
Ak vanh vinan joob, laho pu veden vedab.
Ak dorogaspai tagaisi pöördlese, mužik hot huba ei pöördelte.
Anda Jumal aigad mända, päivad kuldaised kuluda.
Anda ühtai Jumal küllal söda, küllal joda, küllal antta küläha.
Anda valdat pahale, enamb ota iceleis.
Hüvä andab vähäises, paha i äijäs ei anda.
Ei kiirhul etähaks mända.
Lapses om äi ližat: kalan saab, kaks sööb.
Lämemb tuuliaisen al, mi sizaren armastusen al.
Ozal ristit toisen nečastjas mudreniaks tegehe.
Raat muga linob, kut tehtas, zakonad liintäs, kut lugetas.
Lajind ranat ei tege, kun puul päha ei iškta.
Ei kaik mehed, kudamod kadjit kandištas.
Jänut ei mitä jätta, langenut ei mitä sortta.
Ehtal itkend, homisol nagrand.
Ei karged nagriž eismäiseks hapne.
Kauhaine vardeta ei ladte.
Ei muga pagast, mi jo pap ei mülü.
Ei koir ujumaha opete händat ligotamata.
Ei ni ken rodte kirvez kädes.
Derevn’at ei le koiratomat, maat ei le mehetomat.
Kohub kosk ei jädu, liikub kivi ei sammaldu.
Ei sil meri pagan, mi koirad randas lakkitihe.
Vilus hiles lämbüit ei sada.
Gägi ei käsktes kukku, kukoi ei kuctes laula.
Mez' nimel ei elä, a radol.
Ühtai Jumal abutab, kaikuicen aigan katkaidab.
Mest abuta mäges, last nousta künduses.
Ei aig mest varasta, mez' aigan varastab.
Ei päiväine ühtäi ühtes čuraspai pašta.
Nutaj koir jänist ei sa.
Päivannousem ei heita tuulendat, kuni ei vihmu, ak ei heita lajindat, kuni ei itke.
Meletomit ei kündkoi, ei sementkoi, ice rodisei.
Itkul ei päästä bedaspai, vongundal ei pahoiš päivišpäi.
Ei kaht carit ühthe lidnaha mülükoi.
Ei bohat, kudam elon saab, se bohat, kudam vardeicob.
Ahnel icese vald onghe tartta, kun tahtob.
Paremb kacta nagrajan suhu, mi itkejän.
Ei üks gor’a, ku birdas, gor’at kaks niites.
Ei severz' mehit, kuverz' kadjit.
Savu silmit ei čapa.
Otjale üks gräh, sanojale sada grähat.
Ei mez' mest ajele, aig mehen ajelob.
* * *
Paik paigan pääl, negl igäs ei ličte? — kiuduk külvetis.
Seisub pacaz seičmäl pachal pääl, langtob pacaz, kaik rahvas ihastutas? — Äipäiv.
Täuz' karzin valgtit joucnit? — Hambhad suus.
Penikäine, mustaine, kaigen mirun čomitab? — Negl.
Hiir raudaine, händ töine? — Negl niiten ked.
Mežad puižed, pöldod raudaižed? — Ikkun.
Päival kogos, öks levitetas? — Postelja.
Kanaine hohlaisen ked kaiguičele kumartase? — Käziastii.
Gomin raudaine, katos kagraine? — Rehtil i kürzäd.
Mecha mänob, kletkad tegod, mecaspai tulob, kletkad tegob? — Virzud.
Kid'žaraine, kad’žaraine, kaiguičele kät andab? — Gäga.
Edel oraine, keskel keraine, jälgel labidoine? — Kana.

Некоторые пословицы и загадки

Russian
Утро вечера мудренее.
Время меняется, и человек меняется с ним.
Время приносит тихое море, время [же и] протекающую лодку.
И царь не золото ест.
Всегда есть рыба в воде, да не всегда на уловистом месте.
Новое всегда красивее, хоть бы старое и было лучше.
Старуха водку пьёт – как гнилое дерево воду тянет.
Жена с дороги назад повернёт – муж, будь хоть плохим, – не повернёт.
Дай Бог времени пройти, золотым дням износиться.
Дай, Боже, всегда вдоволь есть, вдоволь пить, вдоволь давать деревне.
Дай власть злому – он себе ещё больше заберёт.
Добрый даст и от малого, злой и от много не даст.
Спеша далеко не уйдёшь.
От ребёнка много пользы: одну рыбу поймает – две съест.
Теплее под ветром, чем под сестриной любовью.
Счастливый человек от чужого несчастья мудрее становится.
Работа такая становится, какой её делают, законы – как их читают.
Перебранка ран не творит, если палкой по голове не бить.
Не все те мужчины, кто штаны носит.
Оставленное уже не оставишь, упавшее не уронишь.
Вечером плач, утром смех.
Горькая редька первой не скиснет.
Ковшику без рукоятки не обойтись.
То не церковь, куда поп не помещается.
Собака не научится плавать, не обмочив хвоста.
Никто с топором в руках не рождается.
Нет деревень без собак, нет и стран без мужчин.
Бурлящий поток не замерзает, движущийся камень не моховеет.
Не тем море погано, что собаки с берега лакают.
Из холодной головешки огня не получишь.
Кукушка не кукует по приказу, и петух по зову не поёт.
Мужчина не именем живёт, а делом.
Всегда Бог помогает, каждый раз ломает.
Мужчине помогай на горе́, а ребёнка поднимай на пороге.
Не время мужчину ждёт, в мужчина время.
Не всегда солнце с одной стороны светит.
Лающая собака зайца не поймает.
Ветер с востока не прекратится, пока не начнётся дождь, жена не перестанет браниться, пока не заплачет.
Дураков не жнут и не сеют – они сами вырастают.
От беды плачем не избавишься, от плохих дней – воем.
Два короля в один замок не вместятся.
Не тот богат, кто жизнь получает, а тот богат, кто управляет.
У окуня своя воля пойматься на крючок, если тот захочет.
Лучше смотреть смеющемуся в рот, чем плачущему.
Не одна беда, что в бёрде, а та, что в двух нитках.
Не столько же есть людей, сколько штанов.
Дым глаза не рубит.
Один грех берущему, сто – дающему.
Не человек человека гонит, а время человека.
* * *
Заплатка на заплатке, иглы вовек не найти? — Каменка в бане.
Стоит стол на семи столбах, упадёт столб, весь народ обрадуется? — Пасха.
Полная корзина белых лебедей? — Зубы во рту.
Маленькая, чёрная, весь мир украшает? — Игла.
Мышь железная, хвост льняной? — Игла с нитью.
Межи деревянные, поля железные? — Окно.
Днём собрана, ночью расстелена? — Кровать.
Курочка с хохолком каждому кланяется? — Рукомойник.
Гумно железное, крыша ячменная? — Сковорода и блины.
В лес ходит – клетки делает, из леса выходит – клетки делает? — Лапти.
Кривой, гнутый, каждому руку подаёт? — Дверная ручка.
Спереди шило, посередине клубок, сзади лопатка? — Курица.
Х
The site was created by the staff of the Karelian Research Center of the Russian Academy of Sciences
You can freely use the materials of our site and share them, most importantly - indicate authorship and a link to our resource.
More about the CC BY 4.0 license
© VepKar. Open corpus of Veps and Karelian languages