Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Maria Mironova. Šuštan polestuz
Maria Mironova
Šuštan polestuz
вепсский
Младописьменный вепсский
”Meiden
ma oli kehtoitamas , no vihanik tacihe sauman tagapäi , sütuti voinan , keskusti mirun kožmust ...”. Nece tegihe 22.kezakud vodel 1941.Voinan ezmäižed nedalid tozi-ki oliba satusekahad fašistoiden täht .Erižil frontan agjoil heile ozastui sirttas 500-600 km meiden man süvüdehe .Nece azj muga ihastoiti nemcoid , miše armejan Generaližen štaban pämez’ general-polkovnik F .Gal’der 3.heinkud kirjuti ičeze päivkirjaha : ”...ei linne tühjaks sanutud , miše nece vointora Venämanke om vägestadud 19 päiväs ”.
Mö siloi elim Šuštan rajonan Megra-küläs , 25 kilometras Šuštaspäi .Meiden rajonaha tuleškanzi evakoitud 3000 mest Karjalaspäi , Piterišpäi ...Ristituile pidi harjeta uzihe elon oloihe , äjad läksiba radole .No sid’ suomalaižed oliba jo lähemba .Ma Voznesenjespäi Šuštahasai (nece om 17 kilometrad ) oli heiden valdas .Sikš nened ristitud möst evakoitihe edemba , Vologdan agjan süvüdehe .Tuli lujas jüged aig .Tariž oli evakoida sijaližid-ki eläjid .Rajonan keskuseks tehtihe Megra-küläd .Sud , prokuratur da kaik rajonan organizacijad oli sirttud Šimjärvehe .Azjad frontal tegihe kaik opakambikš Leningradan täht .Suomalaižed da germanilaižed voinuižiba ühtenzoittes Tihvinas saubata toižen Leningradanblokadan ”renghan ”.Suomalaine armii tegihe kaik aktivižembaks .Ku tacindan augotišes sijaha Ladogan da Änižen järviden keskes oli oigetud 4 suomalašt divizijad da 3 brigadad , ka jo sügüz’kus sigä oli 9 divizijad da 5 brigadad .Läz Koromislovo-küläd mäniba lujas sured vointorad .Vihanikad tahtoiba anastada šuštjogen .No sovetskijad voiskad hüvin toraziba .Konz Koromislovo-küläd ei ozastund anastada , vihanik oigenzi kaikiden batarejoiden vägid külän polehe .Oli muretud kaik .No meiden saldatad kaik-se ei pästnugoi vihanikad jogennoks .
Sid’ tal’vel suomalaižed ladiba päliči Ivki-küläs päzuda Juksal-küläha da järvidme suksil putta Tihvinaha , no sigä heid seižutadihe .”Vointoran aigan ristit eläb vaiše ühtel melel : olda melekahamba vihanikad , olda rohktemba vihanikad da olda nügemba vihanikad . Vaiše nene meled da mahtod voiba kaita ristitule elod da antta vägestusen ”.Šuštan polestuz – nece om kaks’ ambuskelenddivizijad , miččed sijazihe Änižen järven da Ivki-külän keskes , nece om vaiše 28 kilometrad .
Neciš penikaižes maspäi ripui Leningradan elooza .Koume jügedad da opakod vot sovetskijad saldatad polestiba necidä mad .Vodel 1944 keväz’kus 7.erine armii mülüi Karjalan frontaha , miččen voinohjandajan oli Kirjan Andropovič Mereckov .Šušt oli kogonaz muretud , no päzutadud vihanikoišpäi .Kacmata sihe , miše 272.ambuskelenddivizii oli keratud ezmäi kaiked Leningradan agjan eläjišpäi , oliba heiden keskes Vologdan agjan eläjad-ki : A .V .Dankov (Babuškinskojen agj ), I .A .Serov (Čerepovcan agj ), A .A .Zabalujev (Harovskan agj ), F .G .Ganičev (Belozerskan agj ), A .G .Zelencov (Tot’man agj ).
Rohktudes vointoras Suren voinan aigan arvoid saiba vepsläižed , meiden man eläjad : Nikolai Stepanovič Konanov (Torzjärv’ ) om lahjoitud kahtel 1.da 2.stepen’an Suren voinan ordenal , da Rusttan Tähthan ordenal , Ivan Lukič Jehičev (Šimjärv’ ) – Leninan ordenal , Jegor Vasiljevič Kagačev (Šimjärv’ ) – Rusttan Znam’an ordenal , Pavel Nikolajevič Mašičev (Värasär’ ) – Rusttan Tähthan ordenal da medalil ”Rohtudes ”, Vasilii Gavrilovič Stafejev (Särggärv’ ) – Rusttan Tähthan ordenal da kahtel medalil ”Rohktudes ” da ”Voinsatusiš ”.
Vodel 1964 Šuštaha oli pandud muštpacaz kaumale , kuna oli maha pandud 39 tundmatont saldatad .Sid’ kaik eriži olnuded neciš rajonas tundmatomiden saldatoiden kaumad oli sirttud ühthe , külän keskusehe .Vodel 1969 Šuštas oli avaitud sur’ Muštpachišt .Päliči kaikuččes vides vodes küläs tehtas sur’ veteranoiden keradamišt .Nene veteranad oma Venäman eläb istorii .Voziden sirttes heid tegese kaik vähemba ...
2015. voden 4.da 9.semendkud minei ozastui praznuita Vägestusen päiväd sebranikoiden keskes Šušt-küläs .Keskpäiväks Muštpachištonnoks tuleškanziba aigvoččed da lapsed änikoidenke da Suren voinan aigan kolnuziden läheližiden modkuvidenke kädes .Minai südänt kingiti ...muga kosketi henged nece azjtego !Praznik oli lujas čomin meletadud .Ristituiden sil’miš oliba kündled .Sid’ kaik mö panim änikoid kaumoile .Kul’turpertiš mäni čoma , melentartuine koncert .Sen jäl’ghe mö podruškoidenke kerazimoiš ühthe da čajud jodes johtitim voinaigoid ...
Šuštan polestuz
вепсский
Младописьменный вепсский